Grzybica odzwierzęca – objawy, przyczyny, leczenie

Grzybica odzwierzęca – przyczyny

Wbrew temu, co można sądzić, grzybica odzwierzęca u człowieka to częsta postać zakażeń, zwłaszcza w przypadku stwierdzenia choroby u zwierząt domowych. Zakażenia grzybicze mogą być przenoszone ze zwierzęcia na zwierzę, ze zwierząt na ludzi i z ludzi na zwierzęta, a także ze środowiska na ludzi bądź zwierzęta – przez zakażenie kontaktowe lub drogą pośrednią, to znaczy przez kontakt z zainfekowanymi przedmiotami.

Za grzybice odzwierzęce najczęściej odpowiadają grzyby zaliczane do dermatofitów, czyli pasożytów wywołujących grzybicę skóry. Najczęściej izolowanym dermatofitem u psów i kotów jest Microsporum canis. Spośród wszystkich grzybic od zwierząt najbardziej rozpowszechnione jest zakażenie Microsporum canis od kotów. Według niektórych szacunków 70 proc. przypadków grzybicy odzwierzęcej u dzieci to infekcja przeniesiona za pośrednictwem tych zwierząt. Kocia grzybica, jak zwykło się ją potocznie nazywać, stanowi tym większe zagrożenie, ponieważ nie zawsze daje ona objawy u samego zwierzęcia (około 20 proc. kotów to bezobjawowi nosiciele Microsporum canis). Na zarażenie się grzybicą od kota lub innego zwierzęcia domowego szczególnie narażone są osoby o przejściowo lub stale obniżonej odporności, w tym dzieci, osoby starsze czy kobiety ciężarne.

Grzybica odzwierzęca – objawy

Grzybica odzwierzęca zlokalizowana na skórze cechuje się występowaniem zwykle okrągłych lub owalnych zmian zapalnych, dobrze odgraniczonych od zdrowej skóry. W obrębie ogniska grzybiczego może dochodzić do łuszczenia się skóry czy miejscowej utraty włosów, jeśli zajęty obszar mieści się w obrębie skóry owłosionej. Zmianom skórnym może, choć nie musi, towarzyszyć świąd lub delikatne pieczenie. Grzybica odzwierzęca u ludzi może niekiedy przypominać inne schorzenia skórne, jak łuszczycę, łojotokowe zapalenie skóry czy rumień o różnej etiologii. Grzybica odzwierzęca u dzieci bywa mylona ze skórnymi postaciami alergii.

W przypadku grzybic odzwierzęcych stan zapalny zmian skórnych jest znacznie większy niż w przypadku innych zakażeń i może dochodzić do tworzenia się ropnych guzów, które pękają samoistnie lub wymagają interwencji chirurgicznej.

Postać skórna grzybicy u zwierząt obejmuje najczęściej wyłysienia, przerzedzenie sierści, łuszczenie się skóry (przypominające lekką postać łupieżu) czy częste drapanie się zwierzęcia, które wcześniej nie miało miejsca.

Jak zdiagnozować grzybicę odzwierzęcą?

Rozpoznanie grzybiczej infekcji odzwierzęcej zostaje postawione w oparciu o szczegółowy wywiad lekarski oraz badania pomocnicze, jak np. badanie zeskrobin z powierzchni skóry (przy użyciu mikroskopu oraz badania hodowlanego) czy badanie przy użyciu specjalnej lampy (lampa Wooda). W przypadku zakażeń paznokci najczęściej pobieranym materiałem jest niewielki fragment zmienionego chorobowo paznokcia.

Aby prawidłowo zdiagnozować chorobę, nie wystarczą przedstawiające odzwierzęcą grzybicę skóry zdjęcia – obraz choroby może być zmienny i niespecyficzny, stąd w prawidłowej diagnozie uwzględnianych jest wiele dodatkowych elementów.

Jak leczyć grzybicę ogólnoustrojową?

Grzybica odzwierzęca – leczenie

Grzybica odzwierzęca u ludzi bezwzględnie wymaga leczenia specjalistycznego. Obserwowane na skórze lub paznokciach zmiany grzybicze nie wycofują się samoistnie, a przedłużenie czasu do wdrożenia leczenia powoduje przejście choroby w stan przewlekły, większe uszkodzenia tkankowe oraz późniejsze trudności z przeprowadzeniem doszczętnego leczenia.

Stosowane w leczeniu grzybicy odzwierzęcej leki uzależnione są od fazy choroby, stopnia jej zaawansowania, lokalizacji, jak i wieku lub czynników dodatkowych zachodzących u pacjenta (wiek dziecięcy, ciąża, wiek podeszły). W terapii wykorzystuje się zarówno preparaty działające miejscowo, jak i ogólnoustrojowo. Grzybica odzwierzęca w ciąży stanowi szczególne wyzwanie terapeutyczne, ponieważ mając na uwadze dobrostan płodu zalecane są przede wszystkim środki miejscowe (maści, kremy, lotiony). O tym, jak leczyć grzybicę odzwierzęcą, każdorazowo decyduje lekarz specjalista.

Czytaj również: Choroba kociego pazura – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Czy grzybica zwierzęca jest zaraźliwa?

„Grzybica u psa – czy jest zaraźliwa?” to pytanie, które pada nie tylko u weterynarzy, ale również w gabinetach lekarzy rodzinnych czy aptekach. Niestety należy na nie odpowiedzieć twierdząco, gdyż grzybica u świnki morskiej, innych gryzoni, u kota czy psa może być źródłem zakażenia u ludzi. W przypadku rozpoznania choroby u zwierzęcia domowego konieczne jest włączenie odpowiednich środków profilaktycznych, których zadaniem jest minimalizacja ryzyka zagrożenia. Zalicza się do nich:

• codzienne odkurzanie i dezynfekowanie otoczenia zwierzęcia, np. za pomocą preparatu Virkon lub preparatów chloru w rozcieńczeniu 1 : 10;
• bezwzględne korzystanie z rękawiczek ochronnych w czasie pielęgnacji zwierzęcia, aplikacja leków miejscowych oraz sprzątanie zanieczyszczeń (kuwety, klatki);
• unikanie bezpośredniego kontaktu z kotem, w tym przytulania, całowania zwierzęcia czy spania z nim w jednym łóżku.

Zarodniki grzybów w sprzyjających okolicznościach mogą przeżyć w otoczeniu nawet do 18 miesięcy, stąd konieczna jest bardzo dokładna sterylizacja posłania oraz akcesoriów zwierzęcych, a najlepiej ich całkowita wymiana po wyleczeniu choroby.