Zapalenie czerwieni wargowej – przyczyny i objawy

Spierzchnięte, piekące usta – zagrożenie dla czerwieni wargowej

Wargi z powodu braku naturalnej, lipidowej warstwy ochronnej są bardzo podatne na wysuszanie. Dodatkowo, ze względu na brak barwnika (melanocytów) w tym miejscu, skóra jest wrażliwsza na działanie promieni słonecznych. Czynniki atmosferyczne (wiatr, niska temperatura, suche powietrze) wysuszają skórę warg, która daje uczucie ściągania i spierzchnięcia. Odruchowo nawilżamy usta językiem (oblizujemy usta), co paradoksalnie pogarsza ich stan. Parowanie śliny powoduje szybsze wysuszanie. Skóra ust staje się szorstka, pęka i zaczyna się łuszczyć.

Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie

Jak zaczyna się zapalenie czerwieni wargowej?

Spierzchnięcie ust to zdecydowanie najczęstsza przyczyna zapalenia czerwieni wargowej. Usta są suche i popękane. Choremu towarzyszy uczucie pieczenia warg. Pęknięcia mogą tworzyć głębokie szczeliny, które krwawią i są bardzo bolesne. Dodatkowo charakterystyczne jest nadmierne złuszczanie skóry ust. Objawy obejmują najczęściej obie wargi, a także skórę wokół ust, która również jest podrażniona.

Zapalenia czerwieni wargowej – objawy

Zapalenie czerwieni wargowej (cheilitis) to choroba ust objawiająca się stanem zapalnym warg. Dodatkowo zapaleniem może być objęta skóra wokół ust.

Objawy zapalenia czerwieni wargowej:

• popękane usta,
• pękanie kącików ust,
• spuchnięte usta,
• ból, pieczenie ust,
• łuszczenie się skóry na ustach,
• strupy na ustach,
• sucha, podrażniona, zaczerwieniona skóra wokół ust.

Zapalenie czerwieni wargowej może być ostre i przewlekłe. Niektóre osoby mają tendencję do nawracania choroby. Mówimy wtedy o nawracającym zapaleniu czerwieni wargowej. Stan taki należy koniecznie skonsultować z dermatologiem.

To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?

Cheilitis – zapalenie czerwieni wargowej – przyczyny

Cheilitis najczęściej spowodowane jest przez podrażnienie delikatnej skóry warg niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, takimi jak wiatr, nadmierne słońce, niska temperatura.

Wśród przyczyn istotne jest również alergiczne zapalenie czerwieni wargowej (cheilitis venenata), które związane jest z ekspozycją na alergeny.

Infekcyjne zapalenie czerwieni wargowej może być spowodowane zarówno przez bakterie, jak i wirusy i grzyby.

Przyczyn stanu zapalnego istnieje wiele. Dokładne badanie i wywiad lekarski pomogą w ustaleniu etiologii.

Zobacz też: Gorzki posmak w ustach – przyczyny

Alergiczne zapalenie czerwieni wargowej

Zapalenie czerwieni wargowej często związane jest z alergią kontaktową . Stan zapalny jest rozmaicie nasilony. Choroba częściej występuje u kobiet niż mężczyzn. Objawia się jako pękanie kącików ust i warg, ból, nadmierne zaczerwienie, pieczenie ust. Dodatkowo skóra wokół ust jest wyraźnie podrażniona i przekrwiona. W postaci przewlekłej dominującym objawem jest złuszczanie naskórka.

Kontaktowe alergiczne zapalenie czerwieni wargowej związane jest z ekspozycją na alergeny, czyli czynniki uczulające.

Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?

Alergiczne zapalenie czerwieni wargowej – najczęstsze alergeny:

• pasta do zębów,
• pomadka,
• kremy,
• płyny dezynfekujące,
• tonik,
• inne kosmetyki,
• niektóre pokarmy.

Piekące usta w wyniku alergii – diagnostyka i sposób postępowania

W rozpoznaniu "choroby suchych ust", wywołującej nieprzyjemne pieczenie ust, pomagają kontaktowe testy skórne, które pomogą ustalić czynnik wywołujący. Najlepszym leczeniem jest unikanie alergenu oraz powstrzymanie się od nawyku oblizywania ust.

Zapalenie czerwieni wargowej – drożdżyca, opryszczka, infekcja bakteryjna

Zapalenie czerwieni wargowej może być wywołane także przez różne czynniki infekcyjne o podłożu grzybiczym, wirusowym lub bakteryjnym.

Drożdżakowe zapalenie czerwieni wargowej wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Wywołane jest przez zakażenie grzybami z rodzaju drożdżaków (Candida).

Objawy drożdżakowego zapalenia czerwieni wargowej:

• bardzo nasilony stan zapalny,
• ból, pieczenie ust,
• spuchnięte wargi,
• pęknięcia kącików ust,
• pęknięcia warg, które są bardzo bolesne i głębokie (tworzą rozpadliny),
• krwawienie ust, a następnie pojawienie się strupów.

Występowaniu drożdżycy sprzyjają:

• zaburzenia hormonalne,
• otyłość ,
• cukrzyca,
• zaburzenia odporności,
• długotrwała antybiotykoterapia,
• steroidoterapia.

Niestety choroba ma tendencje do nawracania. Jest zakaźna, więc można ją nabyć poprzez pocałunek z chorą osobą, a nawet stosowanie tych samych sztućców, czy naczyń.

Zapalenie czerwieni wargowej wywołane infekcją bakteryjną

Zapalenie czerwieni wargowej może być również wywołane przez bakterie (Streptoccocus pyogenes, Staphylococcus aureus). Infekcja manifestuje się zazwyczaj jako przewlekłe łuszczenie naskórka ust.

Opryszczka – piekące usta, bolesne pęcherzyki

Zakażenie wirusami to przede wszystkim infekcja Herpes Simplex Virus, czyli opryszczka wargowa, powodująca punktowe pieczenie ust. Choroba zlokalizowana jest najczęściej w kącikach ust jako bolesne szczeliny, nadżerki, pojawiające się jako następstwo pierwotnych pęcherzyków.

Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?

Inne przyczyny zapalenia czerwieni wargowej

Jeśli zapalno-wysiękowe zmiany w obrębie warg pojawiają się po nadmiernej ekspozycji na światło, mamy do czynienia ze świetlnym zapaleniem czerwieni wargowej (cheilitis actinica). Jest to odczyn fotoalergiczny. Często towarzyszą mu zmiany skórne na twarzy. W leczeniu zaleca się stosowanie pomadek ochronnych do ust ze środkami chroniącymi przed promieniami UV . Należy także pamiętać, że w tej sytuacji oblizywanie ust tylko pogorszy stan skóry.

Ziarniniakowe zapalenie czerwieni wargowej

Nawracające obrzęki i pieczenie ust o ziarniniakowym charakterze wskazują na bardzo rzadką chorobę, jaką jest ziarniniakowe zapalenie czerwieni wargowej. Początkowo miękkie, spuchnięte usta z upływem czasu stają się twarde i zwłókniałe. Z powodu znacznego powiększenia warg może dojść do ich popękania i krwawienia. Ponadto chorobie towarzyszą objawy ze strony jamy ustnej i twarzy.

Objawy towarzyszące ziarniniakowemu zapaleniu czerwieni wargowej to m.in.:

• uogólniony przerost dziąseł,
• bruzdy na języku,
• obrzęk twarzy,
• kurcz powiek,
• owrzodzenia i nadżerki błon śluzowych jamy ustnej.

Przyczyny choroby nie są jeszcze poznane.

Pękające, piekące usta a Atopowe Zapalenie Skóry, Zespół Sjögrena

Zapalenie czerwieni wargowej może być także objawem atopowego zapalenia skóry. Złuszczającemu się naskórkowi z warg towarzyszą linijne pęknięcia kącików ust.

Zespół Sjögrena także może objawiać się m.in. zapaleniem, pieczeniem ust, opuchniętymi, popękanymi wargami.

Leki wywołujące pieczenie ust

Ponadto, stan zapalny ust i skóry wokół ust może być związany z miejscowym stosowaniem niektórych leków, jak glikokortykosteroidy, retinoidy.

Suche, czerwone usta u dzieci i dorosłych – czy to odwodnienie?

Sucha skóra wokół ust i złuszczający się naskórek warg to także niektóre z objawów odwodnienia organizmu. Jest ono szczególnie niebezpieczne u osób starszych i małych dzieci. Towarzyszą im takie symptomy jak łuszczenie się naskórka z innych części ciała, suchość śluzówek, języka, zmniejszone oddawanie moczu, zwiększone pragnienie czy nadmierna senność.

Czytaj również: Choroba Kawasaki – jakie są przyczyny, objawy i leczenie choroby Kawasakiego?

Sposoby na spierzchnięte, suche, piekące usta u dzieci

Często obserwuje się czerwone usta u dzieci. Nawyk przygryzania, wycierania, oblizywania ust jest jedną z głównych przyczyn występowania objawów. Częściej takie przyzwyczajenia występują właśnie u dzieci. U młodszych pacjentów należy zwrócić uwagę na zapobieganie nawykowemu przygryzaniu warg. To może potęgować objawy zaczerwienionych ust u dzieci. W tym celu można zastosować specjalne kremy mające gorzki smak. Innym sposobem, aby uchronić się przed nieprzyjemnymi objawami suchych, piekących ust jest smarowanie ust pomadką ochronną, najlepiej zawierającą filtr UV, witaminy, olejki. Usta smaruj przed wyjściem na dwór, podczas pobytu w pomieszczeniach z suchym powietrzem (klimatyzowanych) oraz zawsze wtedy gdy poczujesz uczucie pierzchnięcia warg.

Leczenie zapalenia czerwieni wargowej

Do jednych z częstszych przyczyn zapalenia czerwieni wargowej należy miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów oraz liszajec suchy. Dermatolodzy stosują zwykle miejscowe leczenie maścią z antybiotykiem (mupirocyna, neomycyna, detreomycyna). W przypadku infekcji wirusowej stosuje się acyklowir.

Czytaj również: Zapalenie języka – przyczyny, objawy, jak leczyć?