Badanie rT3 – (odwrotna trójjodotyronina) – wyniki, norma, cena

Czym jest odwrócona T3?

W warunkach prawidłowych w komórkach tarczycy dochodzi do syntezy hormonów tarczycy. Obecne w pęcherzykach tarczycowych białko – tyreoglobulina podlega procesowi jodowania, co prowadzi do powstania monojodotyroniny i dijodotyroniny. Na skutek ich sprzęgania powstają aktywne hormony tarczycy – trójjodotyronina i tyroksyna. Hormony te wydzielane są do krążenia, po czym docierają do tkanek docelowych. Synteza przez gruczoł tarczycowy to nie jedyna droga powstania T3. Zdecydowana większość puli hormonu obecnego w krążeniu pochodzi z dejodynacji tyroksyny zachodzącej w komórkach obwodowych, głównie w nerkach, wątrobie i mięśniach szkieletowych. W tym procesie powstaje także odwrotna trójjodotyronina.

Odwrócona trójjodotyronina (odwrotna T3, reverse T3) to hormon tarczycy, który – w przeciwieństwie do innych hormonów tarczycy, czyli trójjodotyroniny T3 i tyroksyny T4 – nie jest aktywna biologicznie. Oznacza to, że rT3 nie wykazuje takiego działania na organizm jak T3 i T4, ma jednak możliwość blokowania receptorów dla T3. A to prowadzi do spadku syntezy trójjodotyroniny i rozwoju zespołu niskiej trójjodotyroniny.

Dowiedz się więcej o hormonie T3 – jakie wyniki są prawidłowe.

Zespół niskiej trójjodotyroniny – przyczyny

Zespół niskiej trójjodotyroniny to zaburzenie polegające na nieprawidłowej konwersji tyroksyny, wynikające z zaburzonej aktywności enzymów – dejodynaz. W przebiegu tego zaburzenia charakterystyczne jest występowanie prawidłowego poziomu hormonu tyreotropowego TSH oraz poziomu tyroksyny, przy zmniejszonym stężeniu T3.

Nasilona konwersja T4 do T3, a także rT3 towarzyszy wielu schorzeniom ogólnoustrojowym, takim jak:

• sepsa,
• nowotwory złośliwe,
• zawał serca,
• marskość wątroby,
• niewydolność nerek,
• choroby płuc.

Ponadto zespół niskiej trijodotyroniny może towarzyszyć przewlekłemu stosowaniu steroidów czy leków przeciwarytmicznych, długotrwałemu głodzeniu, zabiegom operacyjnym czy przewlekłemu niedotlenieniu organizmu. Kolejną przyczyną jest wzrost stężenia białka wiążącego tyroksynę TBG.

Choroby tarczycy – jakie badania hormonów należy wykonać?

Wskazania do badanie poziomu rT3

Oznaczanie poziomu odwróconej trójjodotyroniny (rT3) nie jest rutynowo stosowane w diagnostyce laboratoryjnej. Wskazaniem do badania rT3 może być potrzeba różnicowania zespołu niskiej trójjodotyroniny od niedoczynności tarczycy.

Badanie poziomu rT3 wymaga pobrania próbki krwi żylnej; pacjent nie musi być na czczo. W celu prawidłowej interpretacji badania konieczne jest jednoczesne wykonanie z tej samej próbki krwi badanie poziomu hormonów tarczycy:

• poziomu TSH,
• poziomu fT3 i całkowitej T3,
• poziomu fT4 i całkowitej T4.

Oznaczanie poziomu T3 i T4 umożliwia oszacowanie, czy zmiany z poziomie rT3 wynikają ze zmian stężenia tych hormonów, czy może zaburzonej ich konwersji. rT3 to badanie na tarczycę nie wykonywane na NFZ, cena badania rT3 to około 150–220 zł.

FT3 a RT3 – jaka jest różnica między tymi frakcjami?

rT3 – normy i interpretacja wyników badania

Prawidłowy poziom odwróconej trójjodotyroniny to 0,09–0,35 ng/ ml. Wysoki poziom odwrotnej T3 wraz z niskim poziomem całkowitej i wolnej trójjodotyroniny i prawidłowym wynikiem TSH oraz T4 wskazuje na zespół niskiej trójjodotyroniny. Występowanie tego zespołu w przebiegu chorób przewlekłych jest niekorzystnym czynnikiem rokowniczym. Natomiast w przebiegu niedoczynności tarczycy poziom reverse trójjodotyroniny jest obniżony.

Nieprawidłowości hormonalne towarzyszące zespołowi niskiej trójjodotyroniny ustępują wraz z poprawą stanu zdrowia i wyleczenia choroby podstawowej.

Przeczytaj: Wysokie TSH – co oznacza?

Stosunek T3 do rT3

Ważny jest też stosunek T3 do rT3. Jeśli obie postacie trójjodotyroniny są w normie, to wszystkie procesy zachodzące w organizmie zależne od hormonów tarczycy zachodzą prawidłowo.

Są jednak choroby, w przebiegu których dochodzi do wzrostu poziomu rT3, a stężenie T3 jest poniżej normy. Stężenie T3 spada, ale nie ma to związku z procesem chorobowym toczącym się w gruczole tarczowym. Opisana zależność może występować np. w cukrzycy, marskości wątroby.

Dlatego też zaleca się zbadanie obu form – T3 i rT3. Pozwala to różnicować choroby tarczycy od stanów, gdy zaburzone są mechanizmy przemiany hormonów niezależne od gruczołu tarczowego.