Przeciwciała anty-CCP – badanie

Czym są przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (aCCP)?

Jest to grupa przeciwciał należących do klasy IgG, które wiążą syntetyczne cykliczne peptydy zawierające w sobie cytrulinę. Wspomniane autoprzeciwciała można odnaleźć we krwi chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Cytrulina nie jest aminokwasem fizjologicznie wykorzystywanym do syntezy białek. W wyniku procesu cytrulinizacji białek maziówki dochodzi do powstania autoantygenów, które pobudzają reakcję immunologiczną. Odzwierciedleniem tego stanu jest pojawienie się przeciwciał aCCP we krwi.

Przeciwciała aCCP wykrywa się już we wczesnej fazie choroby, częstość występowania przeciwciał anty-CCP u chorych z RZS wynosi ok. 60–90%. Pojawiające się objawy mogą być wyprzedzone przez wystąpienie przeciwciał aCCP we krwi nawet na 10–14 lat wcześniej.

Reumatoidalne zapalenie stawów zaliczane jest do przewlekłych chorób układowych tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Cechą charakterystyczną jest występowanie nieswoistego zapalenia symetrycznych stawów, powikłań układowych oraz pojawienie się zmian nie związanych ze stawami. W zależności od obecności lub braku przeciwciał w surowicy (głównie czynnika reumatoidalnego oraz aCCP) wyróżnia się serologicznie dodatnią albo ujemną postać choroby.

Kiedy należy badać wykonać oznaczenie aCCP?

Poziom aCCP należy oznaczać podczas podejrzenia u pacjenta choroby autoimmunologicznej typu reumatoidalnego zapalenia stawów. Wskazywać na to mogą objawy takie jak: symetryczny ból stawów (przeważnie zaczynający się od stawów śródręczno-paliczkowych oraz międzypaliczkowych) z towarzyszącym obrzękiem wokół stawów.

Oznaczenie wykonuje się również w celu zróżnicowania RZS od innych chorób mogących dawać podobne objawy zapalenia stawów, określenia rokowania u pacjentów z RZS.

Jak wykonuje się badanie przeciwciał anty CCP?

Badanie aCCP wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym, u dzieci natomiast stosuje się niewielkie nacięcie nożem lekarskim (lancetem) na skórze w celu wywołania niewielkiego krwawienia. Otrzymaną próbkę wysyła się do analizy.

Szczególne przygotowanie do badania nie jest wymagane. Pacjent przed takim badaniem nie musi być na czczo.

Przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi oznacza się metodami immunochemicznymi – immunoenzymatyczna (ELISA, MEIA), immunofluoroenzymatyczna (FEIA) lub immunochemiluminescencyjna.

Wynik badania na przeciwciała anty-CCP

W zależności od metody podaje się, że wartości prawidłowe zawarte są poniżej 5RU/ml (gdzie R oznacza jednostki względne). Zaleca się, aby otrzymany wynik skonsultować indywidualnie z lekarzem.

Podwyższony poziom przeciwciał przeciwko cytrulinowanym peptydom występuje u 60–70% pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Bardzo rzadko zdarza się, aby ich podwyższony poziom występował u ludzi zdrowych lub zmagających się z innymi chorobami.