Pielografia - na czym polega, przygotowanie, wskazania, przebieg i powikłania

Co to jest pielografia?

Pielografia jest inwazyjnym, obrazowym badaniem układu moczowego. Badanie to pozwala na ocenę moczowodów oraz układu kielichowo-miedniczkowego niezależnie od wydolności nerek. Nie jest to jednak badanie powszechnie stosowane ze względu na powikłania jakie mogą wystąpić po badaniu.

Wyróżnia się dwa rodzaje pielografii – wstępującą oraz zstępującą. Podział ten jest uzależniony od drogi podania kontrastu, stosowanego podczas badania.

Pielografia wstępująca oraz pielografia zstępująca

Kryterium różnicującym pielografię wstępującą oraz zstępującą jest droga podania kontrastu. W przypadku pielografii wstępującej, inaczej ureteropielografii kontrast podaje się w trakcie wykonywania cystoskopii. Do moczowodu zakłada się specjalny cewnik przez, który podaje się kontrast. Jest to jodowy środek cieniujący. Na ekranie monitora, za pomocą fluoroskopii kontroluje się stopień wypełnienia moczowodu, miedniczki oraz kielichów nerkowych. Następnie wykonuje się zdjęcia RTG pozwalające na ocenę układu moczowego.

Pielografia zstępująca polega na podaniu środka cieniującego bezpośrednio do układu kielichowo-miedniczkowego nerki. Po przezskórnym nakłuciu, pod kontrolą USG lub fluoroskopii zakłada się specjalny nefrostomijny cewnik do nerki. Za jego pośrednictwem do układu moczowego wprowadza się kontrast. Jeżeli kontrast wypełnia już układ moczowy, to wykonuje się zdjęcia rentgenowskie. W celu oceny spływu moczu z kontrastem można pozostawić dren nefrostomijny i po jakimś czasie wykonać kontrolne zdjęcie RTG.

Wskazania do wykonania pielografii – kiedy wykonuje się badanie?

Pielografii to badanie rzadko wykonywane. Lekarze decydują się na ten typ diagnostyki, w przypadku kiedy inne, mniej inwazyjne badania nie przyniosą zadowalających efektów diagnostycznych (np. USG układu moczowego).

Dzięki pielografii można przeprowadzić dokładną obrazową analizę układu moczowego. Pielografia wstępująca przydatna jest w obrazowaniu miedniczki i moczowodu, gdy inne badania zawodzą. Natomiast pielografia zstępująca pozwala np. na zlokalizowanie oraz rodzaj przeszkody uniemożliwiającej odpływ moczu.

Jak wygląda pielografia? Jak się przygotować?

Pacjent skierowany na pielografię powinien zgłosić się na badanie na czczo. Przed badaniem należy się odpowiednio nawodnić, wg. zaleceń lekarza. Po badaniu również należy pamiętać, aby pić dużo wody. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach oraz chorobach towarzyszących.

W trakcie planowania pielografii lekarz podejmuje decyzję jaką drogą zostanie podany kontrast. Do przeprowadzenia badania potrzebny jest odpowiednio wyposażony gabinet lub pracownia endoskopowa. Do badania pacjenta układa się na plecach. Przed wprowadzeniem cewnika należy odpowiednio odkazić drogę jego wprowadzenia, a następnie znieczulić miejscowo. Po wprowadzeniu odpowiedniego cewnika należy podać tą drogą kontrast niezbędny do uzyskania obrazu. Kolejnym etapem jest wykonanie zdjęć rentgenowskich.

Pacjenci dobrze tolerują pielografię. Dla lepszego komfortu badania przed założeniem cewnika wykonuje się znieczulenie miejscowe. Pielografię wykonuje się w trybie ambulatoryjnym, dlatego nie jest konieczny pobyt w szpitalu.

Czytaj również: Uroflowmetria – co to jest? Wskazania, przebieg badania, interpretacja wyników

Przeciwwskazania i powikłania po pielografii

Przeciwwskazaniem do wykonania pielografii jest przede wszystkim ciąża. Badania nie należy wykonywać u pacjentów uczulonych na środek kontrastujący.

Powikłaniem po wykonanym badaniu pielografii jest najczęściej ciężkie zakażenie układu moczowego. Dlatego po badaniu pacjent powinien profilaktycznie zażyć antybiotyk w celu zapobiegnięcia infekcji układu moczowego.