Cytologia cienkowarstwowa – badanie cytologiczne LBC

Badanie cytologiczne a rak szyjki macicy – kiedy i jak często wykonywać?

Podstawowym badaniem w kierunku wykrycia raka szyjki macicy oraz stanów przedrakowych, jest cytologia. Badanie cytologiczne wykonuje się tak często, jak zaleci lekarz ginekolog. Zwyczajowo pierwsza cytologia wykonywana jest w wieku 20–25 lat lub wcześniej, gdy kobieta rozpoczyna aktywność seksualną. Cytologię powtarza się raz na trzy lata chyba, że kobieta znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka. Częstsze wykonywanie cytologii dotyczy również kobiet z nieprawidłowym wynikiem wcześniejszych cytologii. Wskazaniem do cytologii jest również pierwszy i trzeci trymestr ciąży, określenie terminu owulacji, ocena działania leków hormonalnych, czy ocena czynności jajników.

Cytologia to najważniejsze badanie w kierunku wykrycia raka szyjki macicy. Tradycyjna cytologia polega na pobraniu wymazu z powierzchni i kanału szyjki macicy, a następnie pokryciu pobranym materiałem powierzchni szkiełka mikroskopowego i utrwaleniu rozmazu. Pobrany i utrwalony preparat analizowany jest w laboratorium. Czułość cytologii konwencjonalnej wynosi 60–70 proc. Możliwe trudności analityczne mogą dotyczyć zbyt małej ilości pobranych komórek lub komórek o zbyt niskiej jakości. Spowodowane jest to nierównomiernym rozprowadzeniem komórek na szkiełku, mechanicznym uszkodzeniem komórek oraz niecałkowitym przeniesieniem komórek nabłonkowych na szkiełko. W odróżnieniu od klasycznej cytologii, w cytologii cienkowarstwowej LBC możliwość zaistnienia wspomnianych ograniczeń analitycznych jest zminimalizowana.

Przeczytaj więcej na temat: Niski progesteron – leczenie, objawy, skutki

Cytologia cienkowarstwowa (płynna) – co to jest cytologia LBC?

Czym jest cytologia LBC? To bardziej czuła i dokładna metoda diagnostyczna w porównaniu z cytologią tradycyjną. W wielu krajach cytologia cienkowarstwowa systematycznie wypiera tę tradycyjną; również Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje cytologię LBC jako metodę zalecaną w przesiewowych badaniach raka szyjki macicy. Diagnostyka tego typu bywa określana jako cytologia płynna lub cytologia na podłożu płynnym.

Wymaz z szyjki macicy nie jest osadzany na szkiełku, lecz w specjalnym płynie nośnikowym. W laboratorium materiał poddawany jest opracowaniu w zautomatyzowanym systemie analitycznym. Układ hydrauliczny aparatu przenosi komórki na filtr, oczyszczając go z krwinek czerwonych, śluzu, bakterii i komórek zapalnych, dzięki czemu uzyskany preparat jest niezwykle czytelny. Następnie aparat kontroluje liczbę komórek osadzanych na szkiełku i ich równomierne rozmieszczenie. Obrazy są skanowane na ekran monitora i oceniane wg skali Bethesda.

Opisany sposób opracowania i analizy materiału biologicznego znacznie zwiększa czułość metody i eliminuje znaczące błędy analityczne. Inną, niewątpliwą zaletą cytologii LBC jest możliwość wykonania z tej samej próbki oznaczenia w kierunku obecności wirusa HPV, co daje niemal 100 proc. czułość wykrywania zaawansowanych zmian przeciwnowotworowych.

Jak się przygotować do badania? Jaka jest cena?

Jak przygotować się do cytologii cienkowarstwowej? Pobrania wymazu z szyjki macicy najlepiej dokonać w 7–10 dniu cyklu. Wyklucza się wykonywać cytologię w czasie miesiączki czy w trakcie infekcji intymnej objawiającej się świądem, zaczerwienieniem i upławami. Na 48 godzin przed badaniem nie należy stosować żadnych środków dopochwowych (leczniczych lub antykoncepcyjnych) oraz należy powstrzymać się od współżycia. Na 24 godziny przed cytologią nie należy poddawać się badaniu ginekologicznemu.

Czy badanie cytologiczne boli? Prawidłowo przeprowadzone pobranie wymazu nie powinno dawać dolegliwości bólowych. Po zajęciu wygodnej pozycji na fotelu ginekologicznym, lekarz dokonuje pobrania materiału specjalną szczoteczką, co może być odczuwalne jako lekkie szczypanie. Ile trwa badanie cytologiczne? Czas cytologii mierzony jest kilkoma minutami, obejmującymi badanie palpacyjne i właściwe pobranie wymazu.

Ile kosztuje cytologia cienkowarstwowa? Istnieje możliwość wykonania cytologii cienkowarstwowej bezpłatnie w gabinetach ginekologicznych, które podpisały odpowiedni kontrakt z NFZ. Jeśli nie ma takiej możliwości, cena cytologii cienkowarstwowej to ok. 80 złotych, zaś za dodatkowe badanie HPV DNA należy zapłacić ok. 160 złotych

Wynik cytologii – zły wynik i stan zapalny

Oceny wyniku cytologii cienkowarstwowej dokonuje się w oparciu o system Bethesda. Zakłada on ocenę jakości rozmazu, ogólną charakterystykę preparatu. Badanie cytologiczne kończy się otrzymaniem wyniku. Opis zmian nienowotworowych i tych o charakterze nowotworowym wygląda następująco:

• FI – wynik prawidłowy, obecne komórki nabłonka płaskiego i gruczołowatego;
• ASC-US – nieprawidłowe komórki nabłonkowe, najczęściej zmienione przewlekłym stanem zapalnym;
• ASC-H – nieprawidłowe komórki nabłonkowe o niewykluczonym charakterze zmian typu śródnabłonkowego dużego stopnia;
• LSIL– zmiana śródnabłonkowa małego stopnia, określana również jako CIN-I; najczęściej wynika z infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego HPV;
• HSIL – zmiana śródnabłonkowa dużego stopnia – CIS, CIN II i CIN III.

Każda kobieta dbająca o własne zdrowie powinna dowiedzieć się, co to jest cytologia LBC i włączyć to badanie