Polip szyjki macicy – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest polip szyjki macicy?

Polip to miękki twór powstały w wyniku rozrostu błony śluzowej, która wyściela dany narząd. W przypadku polipów szyjki macicy, śluzówkę budują tkanka gruczołowa (z poszerzonymi przewodami gruczołowymi) pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim i tkanka włóknista, tworząca podścielisko. Gdy w utkaniu polipa przeważa tkanka gruczołowa, to mamy do czynienia z polipem gruczolakowym. Jeśli zaś więcej jest tkanki włóknistej, wówczas mówimy o polipie włóknistym.

Polipy szyjki macicy dzielimy na uszypułowane (jeśli wyraźnie wzrastają w kierunku światła kanału szyjki macicy i łączy je z podłożem rodzaj przewężenia – szypuły) i polipy nieuszypułowane (gdy osadzone są na szercytookiej podstawie, co utrudnia ich usunięcie).

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

W zależności od miejsca, w którym rosną mówimy o polipach szyjkowych (na powierzchni szyjki macicy) albo endometrialnych (gdy obecne są w jamie macicy). Najczęściej pojawia się pojedynczy polip, jednakże zdarzają się polipy mnogie. Obecny stan wiedzy medycznej nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczynę powstawania polipów szyjki macicy. Wielu autorów podkreśla jednak znaczenie nadmiernej syntezy estradiolu – żeńskiego hormonu płciowego, który stymuluje rozrost błony śluzowej. Polipy nie są zaliczane są do stanów przedrakowych raka szyjki macicy, ale niektóre z nich mogą złośliwieć, dlatego tak ważne jest ich jak najszybsze usunięcie.

Kto jest narażony na polipy w macicy?

Dolegliwości związane z występowaniem polipów w szyjce macicy są jednymi z częstych przyczyn zgłaszania się pacjentek do ginekologa. Bóle zlokalizowane w podbrzuszu, krwawienia w środku cyklu menstruacyjnego, po stosunku lub znacznie bardziej obfite i dłuższe krwawienie miesięczne to najczęstsze symptomy polipów macicy. Zwykle dają o sobie znać się w wieku przedmenopauzalnym, ale mogą pojawić się znacznie wcześniej i wówczas stać się bezpośrednią przyczyną niepłodności. Polipy to zmiany łagodne i tylko w bardzo nielicznych przypadkach mogą transformować w nowotwór. Jedyna skuteczna metodą leczenia jest ich usunięcie, nawet jeśli pozostają bezobjawowe.

Polipy zarówno szyjki macicy jak i te umieszczone w jej wnętrzu nie należą do groźnych schorzeń. Nie dając żadnych objawów często towarzyszą pacjentkom przez wiele lat. Jednakże po zauważeniu polipa na macicy przez lekarza ginekologa, nawet jeśli zmiana ta nie generuje dolegliwości, powinna zostać usunięta, w celu zminimalizowania ryzyka jej przekształcenia w nowotwór. Systematyczne kontrolne badanie ginekologiczne i zgłaszanie się do lekarza w przypadku pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów znacznie zwiększają szanse na całkowite wyleczenie i pomyślne rokowanie.

Jakie są objawy polipa szyjki macicy?

Najczęściej polipy rosną całkowicie bezobjawowo. Wykrywane są przypadkowo w badaniu ginekologicznym bądź podczas przezpochwowego USG. Polipy skąpoobjawowe zazwyczaj dają symptomy w postaci nieprawidłowego krwawienia i plamienia (zwłaszcza pomiędzy miesiączkami), a także bólu bezpośrednio po stosunku czy badaniu ginekologicznym. Zmiany ujawniające się w postaci pełnoobjawowej zwykle są większego rozmiaru ( makroskopowe ), widoczne gołym okiem w badaniu ginekologicznym. Do najczęściej zgłaszanych przez pacjentki z rozpoznanym polipem szyjki macicy dolegliwości należą:

• nieprawidłowe krwawienie,
• przedłużające się krwawienia miesiączkowe,
• krwawienia po stosunku,
• krwawienie międzymiesiączkowe,
• bóle podbrzusza i narządu rodnego w trakcie i po stosunku,
• problemy z zajściem w ciążę,
• nawracające poronienia, tak zwane nawykowe poronienia (w przypadku polipów endometrialnych),
• ropne bądź krwiste upławy,
• skurczowe bóle podbrzusza,
• nadmierna ilość śluzowej wydzieliny,
• nawracające stany zapalne dróg rodnych.

Diagnostyka i badania na polipy szyjki macicy

Polipy szyjki macicy, zwłaszcza te dające szereg objawów są wykrywane prze lekarza ginekologa w zwykłym badaniu palpacyjnym po wziernikowaniu szyjki macicy (badanie przeprowadzane przy użyciu wziernika pozwalającego na uwidocznienie szyjki macicy). Duży polip szyjki macicy przekraczający swoją wielkością 0,7 cm (a czasem nawet mniejsze) są widoczne makroskopowo. Szczególnie łatwo zauważyć polipy uszypułowane ze względu na charakterystyczny kształt. Problem stanowić może jedynie określenie pochodzenia polipa (mogę bowiem rosnąć również w trzonie i jamie macicy), gdyż zdarza się, że polipy trzonu macicy wrastają w kanał szyjki przypominając polipy szyjkowe. Tu ważne jest określenie podstawy polipa (miejsca z którego wyrasta), aby zastosować jak najbardziej skuteczne leczenie.

Metodami świetnie sprawdzającymi się w diagnostyce polipów szyjki macicy, także tych o małych rozmiarach – słabo lub niewidocznych gołym okiem są:

• USG przezpochwowe,
• histeroskopia diagnostyczna (oglądanie trzonu i jamy macicy za pomocą endoskopu – zabieg nieinwazyjny, bezbolesny),
• kolposkopia (oglądanie dróg rodnych począwszy od sromu aż do szyjki macicy przy pomocy przyrządu optycznego zwanego kolposkopem),
• cytologia (poszukiwanie nieprawidłowych komórek w utkaniu polipa na macicy),
• badanie histopatologiczne (po pobraniu wycinka zmienionej polipowato tkanki poszukuje się w niej cech nowotworowych).

Czytaj również: Wrastający paznokieć – przyczyny, objawy, leczenie, klamra, domowe sposoby

Rokowanie w polipie szyjki macicy

W zależności od postawionego rozpoznania, można podjąć próbę określenia rokowania dla pacjentki. Gdy zbadana cytologicznie lub histopatologicznie tkanka nie wykazuje cech nowotworu, ani stanu przednowotworowego, wówczas określamy polip na macicy jako zmianę łagodną. Polipy na macicy w większości są zmianami łagodnymi, dla których rokowanie jest bardzo dobre. Praktycznie usunięcie polipa stanowi jego całkowite wyleczenie.

Gorzej, jeśli w utkaniu polipa w macicy znaleziono komórki nowotworowe lub dysplazję chociażby małego stopnia CIN1 (zmieniony nabłonek szyjki macicy, który w przyszłości może transformować w raka). Wówczas konieczna jest dalsza diagnostyka, specjalistyczna opieka ginekologiczno-onkologiczna i podjęcie leczenia przeciwnowotworowego.

Leczenie polipów szyjki macicy

Najprostszą a zarazem najskuteczniejszą metodą leczenia w przypadku zmiany łagodnej jest usunięcie polipa. W tym celu wykonuje się histeroskopię operacyjną, którą można połączyć z histeroskopią diagnostyczną i w przeciągu pół godziny pozbyć się problemu. Łyżeczkowanie (jeśli polip położony jest w jamie macicy) lub usunięcie poprzez ukręcenie szypuły polipa są równie popularne. Z każdej usuniętej w ten sposób zmiany pobiera się materiał do badania histopatologicznego w celu wykluczenia rozrostu nowotworowego. Jeżeli wyniki histopatologii potwierdzą zmianę łagodną, leczenie jest zakończone.

W przypadku podejrzenia polipa o charakterze nowotworowym, ginekolog bądź onkolog najpierw pobiera wycinek tkanki polipa do badania, a następnie po otrzymaniu wyniku podejmuje decyzję o sposobie leczenia. Zwykle w przypadku nowotworu dróg rodnych, jeśli zmiana kwalifikuje się do operacji wykonuje się tzw. histerektomię czyli usunięcie całej macicy wraz z przydatkami.

Polipy nowotworowe najczęściej pojawiają się u kobiet po okresie menopauzy, dlatego preferowaną metodą leczenia u nich jest wycięcie całego narządu rodnego. Istnieje również możliwość terapii farmakologicznej, opierającej się na doustnej podaży preparatów hormonalnych przez okres kilku miesięcy. Dzięki temu część polipów ulega samoistnemu wchłonięciu. Jeśli nie dojdzie do wyleczenia polipa macicy po hormonoterapii, konieczne jest jego usunięcie zabiegowe.