Cytoliza – co oznacza taki wynik cytologii?

Jak wygląda prawidłowo wykonana cytologia?

Cytologia jest jednym z etapów profilaktyki raka szyjki macicy, w związku z tym duże znaczenie ma prawidłowe wykonanie badania. Pobranie materiału wymaga doświadczenia. Podczas rutynowego badania ginekologicznego lekarz przy użyciu specjalnej szczoteczki złuszcza komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego wyścielającego tarczę szyjki macicy. Niezwykle istotne dla jakości uzyskanego preparatu jest także pobranie do badania komórek nabłonka gruczołowego, który pokrywa kanał szyjki. Następny etap polega na umieszczeniu preparatu na szkiełku i odpowiednim wybarwieniu, które umożliwia ocenę mikroskopową komórek.

Regularne wykonywanie cytologii jest elementem profilaktyki raka szyjki macicy. Prawidłowo pobrany wymaz jest nieocenionym narzędziem pomocnym w rozpoznaniu nie tylko stanów nowotworowych, ale także innych patologii, które prawidłowo leczone nie stanowią zagrożenia. Wiele kobiet z niepokojem oczekuje na wynik tego badania, bardzo często są to nieuzasadnione obawy, ponieważ zdecydowana większość zmian zaliczana jest do łagodnych, dobrze reagujących na leczenia.

Cytoliza w wyniku cytologii – co to znaczy?

Zdarza się, że opis badania ogranicza się do słowa cytoliza. Trudności w rozszyfrowaniu znaczenia terminu dodatkowo wzbudzają podejrzenie choroby nowotworowej, najczęściej raka szyjki macicy.

Cytoliza w dosłownym tłumaczeniu jest lizą, czyli rozpadem struktur komórkowych. Uszkodzone komórki pobrane w trakcie cytologii poddane są baniom mikroskopowym, co pozwala wykluczyć rozwijający się proces chorobowy.

Najczęściej przyczyna jest trywialna i wiąże się z nieprawidłowo wykonanym wymazem z pochwy. Dopuszcza się błąd laboratoryjny, aczkolwiek jest on dużo rzadszy niż nieumiejętne wykonanie badania przez ginekologa. Zdarza się jednak, że cytoliza wynika z toczącego się stanu zapalnego. Niewątpliwie w każdym przypadku należy powtórzyć badania, a w sytuacji rozpoznanej infekcji zasadna jest ponowna cytologia po zakończeniu leczenia.

Czy cytoliza oznacza raka?

Pomimo tego, że cytoliza wiąże się z koniecznością powtórzenia badania, nie jest synonimem raka. Zaleca się ponowne wykonanie cytologii. Pozwoli to wykluczyć ryzyko przypadkowego pominięcia niebezpiecznej zmiany.

Procesy nowotworowe rozwijają się przed wszystkim w tzw. strefie przejściowej, będącej granicą nabłonka wielowarstwowego płaskiego i gruczołowego. Oczywiście, nawet nieprawidłowy wynik badania nie musi oznaczać raka szyjki macicy. W większości przypadków jest to wyraz stanu przednowotworowego, w postaci chociażby nadżerki szyjki macicy, która dobrze reaguje na leczenie. Należy je wdrożyć niezwłocznie.

Czym jest cytoliza pochwowa?

Cytoliza pochwowa to pojęcie zarezerwowane dla stanu nadmiernego namnażania się pałeczek Lactobacillus (pałeczek kwasu mlekowego), które w odpowiedniej ilości tworzą barierę ochronną przed rozwojem infekcji.

Objawy cytolizy pochwowej do złudzenia przypominają infekcję grzybiczą, co bywa przyczyną błędnego rozpoznania i nieskuteczności włączonego leczenia. Objawy są cykliczne i dotyczą drugiej połowy cyklu. Wówczas pojawia się świąd, pieczenie czy białe upławy. Celem leczenia jest eliminacja pałeczek Lactobacillus . Można to uzyskać poprzez płukanie pochwy roztworem sody 3 razy w tygodniu.

Błędy w czasie badania a wynik cytologii

Pomimo rozpowszechniania cytologii jako profilaktyki raka szyjki macicy, nadal utrzymuje się wysoki wskaźnik zachorowalności. Być może w wielu przypadkach ma miejsce brak systematyczności w wykonywaniu badania. Wg standardów wskazane jest, aby wykonywać badanie z częstotliwością od 1–3 lat, w zależności od współistnienia predyspozycji do rozwoju nowotworu. Do czynników modyfikujących wynik badania zalicza się:

• doświadczenie lekarza pobierającego wymaz,
• rodzaj szczoteczki cytologicznej,
• lokalizacja podejrzanej zmiany,
• obecność aktywnego stanu zapalnego.

Oznacza to, że na rozpad komórek, zwany cytolizą ma wpływ technika badania. Przyczyną odrzucenia preparatu jest niewielka liczba komórek, bardzo często źle wybarwionych czy zanieczyszczonych. Nieodpowiednia liczba komórek może wynikać z toczącego się procesu chorobowego, wówczas komórki zapalne są dominującym składnikiem utrwalonego preparatu