Seks a choroby neurologiczne

Choroby neurologiczne a sprawność seksualna

Choroby neurologiczne mogą wpływać na życie intymne poprzez trzy różne mechanizmy, uwzględniające zaburzenia w sferze fizjologii, problemy na poziomie działania odpowiednich ośrodków w mózgu oraz czynniki psychospołeczne, takie jak utrudniona komunikacja z otoczeniem, problemy z poruszaniem się i inne. W zależności od choroby, jej wpływ na sprawność seksualną może być różny i wynikać z różnych przyczyn. Najłatwiej jest dokonać podziału na choroby dotyczące centralnego układu nerwowego (mózgu, rdzenia kręgowego) i te dotyczące obwodowego układu nerwowego (nerwów idących „do” oraz „z” konkretnego narządu). Do chorób centralnego układu nerwowego zalicza się:

• udar mózgu – niedokrwienny lub krwotoczny,
• padaczkę,
• stwardnienie rozsiane,
• chorobę Parkinsona i Huntingtona,
• urazy mózgu i rdzenia kręgowego,
• bóle głowy o typie napięciowym i migrenowym.

Choroby dotyczące obwodowego układu nerwowego to wszelkie choroby uszkadzające nerwy łączące narządy z ośrodkami centralnego układu nerwowego, mogące przebiegać skrycie i objawiać się początkowo tylko problemami z aktywnością seksualną. Główną chorobą o takim ukrytym przebiegu jest cukrzyca.

Seks a udar mózgu

Jedną z najczęstszych przyczyn problemów w funkcjonowaniu mózgu jest przebyty udar, który wynika z chorób naczyń doprowadzających krew do mózgu. Problemy w funkcjonowaniu po udarze zależą od stopnia uszkodzenia mózgu i okolicy dotkniętej chorobą. Badania wykazują zmniejszoną liczbę podejmowanych stosunków seksualnych po przebytym udarze, głównie ze względu na obawę, że seks spowoduje kolejny udar. Najlepszym sposobem, by przewidzieć, czy dana osoba będzie mniej aktywna seksualnie po udarze jest użycie skali oceniającej, jak osoba radzi sobie z czynnościami dnia codziennego. Im osoba jest bardziej samodzielna w wykonywaniu normalnych, rutynowych obowiązków, tym większe są szanse, że wróci do aktywności seksualnej sprzed choroby.

Czytaj również: Wytrysk wsteczny: przyczyny, objawy, leczenie

Seks a padaczka

U chorych cierpiących na padaczkę sprawność seksualna może być zmieniona na dwa skrajne sposoby:

1. albo aktywność seksualna jest nadmiernie zwiększona
2. albo zupełnie wyciszona (zwłaszcza w przebiegu padaczki skroniowej).

Zaburzenia seksualne mogą występować także w trakcie napadu padaczkowego, gdy w mózgu zostaje pobudzona sfera odpowiedzialna za doznania seksualne. Podczas napadu może wystąpić erekcja, a nawet wytrysk nasienia (ejakulacja). Jednak u mężczyzn cierpiących na padaczkę skroniową obserwuje się zaburzenia erekcji (problemy z jej osiągnięciem lub jej brak), pomimo braku zaburzeń odczuwania pożądania seksualnego. Na aktywność seksualną mają wpływ leki przeciwpadaczkowe (w przypadku wielu leków ten wpływ jest negatywny, choć nowsze generacje pozbawione są tak licznych działań niepożądanych, jakie niesie ze sobą stosowanie starszych produktów).

Seks a stwardnienie rozsiane

Kolejnym schorzeniem powodującym zmiany w sprawności seksualnej jest stwardnienie rozsiane. Jest to choroba, w przebiegu której dochodzi do zniszczenia osłonek komórek znajdujących się w mózgu i rdzeniu kręgowym. Brak tej zewnętrznej ochrony doprowadza do gorszego przewodzenia impulsów nerwowych z narządów rozrodczych do mózgu i odwrotnie, a ostatecznie może dojść do całkowitego zniszczenia „niechronionych” komórek. Stwardnienie rozsiane jest chorobą przebiegającą rzutami, tzn. raz obserwuje się zaostrzenia choroby, a raz remisję i taką samą sytuację obserwuje się, jeśli chodzi o problemy z seksem. U osób ze zdiagnozowanym stwardnieniem rozsianym najczęściej pojawiają się zaburzenia erekcji i ejakulacji.

Seks a choroba Parkinsona i Huntingtona

Inną chorobą prowadzącą do pogorszenia życia intymnego jest choroba Parkinsona. Już same objawy choroby takie jak drżenie, sztywność i spowolnienie ruchowe mogą przyczyniać się do pogorszenia jakości sfery intymnej. Niemniej jednak w przebiegu choroby Parkinsona mogą wystąpić:

• przedwczesna ejakulacja,
• problemy z erekcją (z jej utrzymaniem lub brakiem erekcji),
• trudności z osiągnięciem orgazmu.

Kobiety, u których zdiagnozowano chorobę Parkinsona skarżą się na znaczne zmniejszenie satysfakcji z życia seksualnego. Zastosowanie leczenia farmakologicznego choroby podstawowej u mężczyzn może skutkować w pojawianiu się spontanicznych erekcji. Dobrą skutecznością odznacza się głęboka stymulacja jądra podwzgórzowego (struktury znajdującej się w mózgu człowieka).

Zwiększona aktywność seksualna obserwowana jest u około 10 % osób cierpiących na chorobę Huntingtona, jednak większość z nich raczej ma trudności z uzyskaniem seksualnego podniecenia. Nie wiadomo niestety, czy te trudności rzeczywiście wynikają ze zmian neurologicznych pojawiających się w przebiegu choroby czy też ze zmian w zachowaniu osoby i jej relacji z otoczeniem.

Seks a urazy centralnego układu nerwowego

Do zaburzeń seksualnych może dojść w wyniku urazu mózgu lub uszkodzenia rdzenia kręgowego. W przypadku urazów mózgu w zależności od uszkodzonego obszaru może dojść do zupełnej zmiany zachowania i osobowości człowieka, co utrudnia utrzymanie relacji sprzed wypadku lub nawiązywanie nowych. Mogą wystąpić problemy z poruszaniem się, więc zrozumiałe jest, że życie seksualne staje się większym wyzwaniem, ale nie niemożliwym do osiągnięcia. Ponadto, jeśli dojdzie do uszkodzenia przysadki mózgowej, wówczas mogą pojawić się takie objawy jak:

• nadaktywność seksualna
• zupełny brak zainteresowania seksem,
• zaburzenia erekcji,
• opóźniony wytrysk nasienia związany z wtórnymi zaburzeniami hormonalnymi.

Jeśli osoba ulegnie wypadkowi, podczas którego dozna urazu kręgosłupa i rdzenia kręgowego, jej funkcje seksualne mogą ulec dużym zmianom. W okresie tzw. szoku rdzeniowego pojawiającego się po urazie, sprawność seksualna może być całkowicie zniesiona. Mężczyźni nie mogą wówczas osiągnąć erekcji ani ejakulacji. W wielu przypadkach nie jest to jednak stan nieodwracalny, funkcje seksualne po pewnym czasie mogą ulec poprawie. Zauważono jednak, że u mężczyzn po urazie rdzenia kręgowego objętość nasienia w trakcie ejakulacji jest zmniejszona, tak samo jak ilość i ruchliwość plemników w ejakulacie. I chociaż dzięki sprawnie prowadzonej rehabilitacji ogólnousprawniającej problem „technicznej” strony aktywności seksualnej może być przezwyciężony, tak już staranie się o dziecko ze względu na zmniejszone parametry nasienia mogą być znacznie utrudnione.

Czytaj również: Ropień mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Seks a choroby nerwów obwodowych

Nerwy obwodowe są istotnym łącznikiem pomiędzy narządami płciowymi a centralnym układem nerwowym, są zatem niezbędne do prawidłowej komunikacji na linii mózg - narządy rozrodcze. Wiele czynników może doprowadzić do uszkodzenia nerwów, a należą do nich między innymi cukrzyca, zakażenia, toksyny, amyloidoza, niedobory witamin – przede wszystkim witaminy B₁ i B₁₂. Bardzo często zaburzenia erekcji są pierwszym objawem chorób rozwijających się po cichu, na przykład cukrzycy. Jeśli dochodzi do uszkodzenia nerwów zaburzone są odruchy, funkcje czuciowe, może pojawiać się ból neuropatyczny. Warto zatem, choć nadal jest to temat uważany za wstydliwy, porozmawiać o tym z lekarzem prowadzącym, by wykluczyć poważniejszą chorobę skrywającą się za problemami w sferze intymnej.

Czytaj również: Czym jest libido i co wpływa na libido?

Napięciowe lub migrenowe bóle głowy mogą przyczyniać się do pojawienia się problemów w życiu intymnym. Na bóle głowy częściej cierpią kobiety. Według badań osoby ze zdiagnozowanym napięciowym lub migrenowym bólem głowy mają zmniejszoną ochotę na aktywność seksualną oraz częściej odczuwają ból podczas stosunku.