Krew w spermie (hematospermia) – przyczyny krwi w nasieniu

Co to jest hematospermia?

Hematospermia definiowana jest jako obecność krwi w nasieniu. Jest to objaw trudny do zauważenia podczas stosunku seksualnego, a jeżeli zostanie stwierdzony, zwykle bardzo niepokoi chorego, który zgłasza się szybko do lekarza i poza tym objawem nie podaje innych skarg. W przeszłości nie przywiązywano większej wagi do tego objawu, jednak w badaniach naukowych wykazano, że u 14 proc. chorych prezentujących krew w nasieniu można wykryć raka stercza.

Obecnie mężczyźni z hematospermią stanowią problem diagnostyczny, choć zwykle wymagają uspokojenia i wytłumaczenia istoty problemu. Na pewno nie można stwierdzić, że hematospremia jest objawem raka stercza, który zresztą występuje u starszych mężczyzn, często nieaktywnych już seksualnie.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Krew w spermie – przyczyny

W literaturze naukowej wymienia się wiele przyczyn występowania krwi w nasieniu. Najczęściej występującą grupą przyczyn są przyczyny infekcyjne:

• zapalenie cewki moczowej,
• zapalenie gruczołu krokowego,
• zapalenie najądrza,
• gruźlica urogenitalna,
• infekcje wirusowe (cytomegalowirsu, wirus HIV),
• schistosomatoza,
• kłykciny kończyste,
• inne infekcje dróg moczowych.

W zapaleniu stercza dochodzi do obrzęku, który zaciska przewody wyprowadzające i uniemożliwia wypływ wydzieliny pęcherzyków nasiennych. Gromadząca się w nadmiarze wydzielina rozciąga ścianę pęcherzyków nasiennych, co może prowadzić do pękania drobnych naczyń i przedostawania się krwi do wydzieliny, która będzie częścią nasienia. Przyczyny przeszkodowe hemtospermii:

• kamica w drogach wyprowadzających nasienie (kamica pęcherzyków nasiennych, nasieniowodu, stercza),
• pozapalne torbiele pęcherzyków nasiennych,
• uchyłek pęcherzyka nasiennego,
• zwężenie cewki moczowej,
• łagodny rozrost stercza.

Czy krew w nasieniu to rak?

Przyczyny nowotworowe hematospermii:

• rak stercza,
• rak pęcherza moczowego,
• rak jądra,
• czerniak.

Przyczyny naczyniowe hematospermii: żylaki i teleangiektazja okolicy stercza, naczyniaki. Inne przyczyny występowania hematospermii to stany po urazach obejmujących miednicę i mosznę, stan po biopsji gruczołu krokowego, stan po wprowadzeniu przez chorego ciała obcego do cewki moczowej, zwykle w celu wywołania pobudzenia seksualnego.

Inne choroby układowe, którym może towarzyszyć obecność krwi w nasieniu to nadciśnienie tętnicze, hemofilia, szkorbut, przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby, zaburzenia krzepnięcia krwi, białaczka, chłoniak, amyloidoza. Jeżeli nie można określić przyczyny, mówi się o hematospermii idiopatycznej.

Czytaj również: Torbiel jądra – przyczyny, objawy, leczenie. Czy torbiel jądra jest groźna?

Krew w spermie – diagnostyka

Mnogość przyczyn występowania krwi w nasieniu obliguje lekarza do dokładnej oceny stanu zdrowia organizmu chorego, postawienia rozpoznania choroby powodującej hematospermię – o ile to możliwe - oraz wykluczenia chorób nowotworowych.

Wywiad lekarski dotyczy przede wszystkim samego objawu hematospermii, który może być pomylony z krwiomoczem makroskopowym, czyli obecnością krwi w moczu jako czerwonego zabarwienia moczu zgłaszanego przez chorego.

Krew pojawiająca się w okolicy narządów płciowych po stosunku seksualnym zwykle nie pochodzi od mężczyzny. W przypadku wątpliwości należy wykonać test z prezerwatywą, jej użycie pozwoli na „pobranie” nasienia do badań laboratoryjnych, m. in. na obecność krwi. Poza tym lekarz zapyta o występowanie innych objawów ze strony dróg moczowych, inne choroby, przyjmowane leki, operacje, itd.

Badanie przedmiotowe poza badaniem brzucha obejmuje badanie narządów płciowych zewnętrznych – prącia, jąder oraz badanie palcem przez odbytnicę (per rectum) w celu różnicowania chorób stercza. Obecność stwardnień w badaniu nasuwa podejrzenie rozwoju choroby nowotworowej. Z kolei miękki, bolesny podczas badania stercz występuje podczas zapalenia. W przypadku zalegania wydzieliny w pęcherzykach nasiennych stają się one wyczuwalne w badaniu palcem przez odbytnicę, w pewnych sytuacjach lekarz może wymasować wydzielinę z pęcherzyków podczas badania per rectum.

Hamtospermia – badania

Badania dodatkowe w hematospermii to rutynowo wykonywane badanie ogólne moczu, w przypadku podejrzenia przyczyn zapalnych – posiew moczu, posiew nasienia, badania w kierunku patogenów wywołujących choroby przenoszone drogą płciową (rzeżączka, chlamydie). W przypadku podejrzenia raka stercza wykonywane jest badanie PSA w surowicy krwi.

Badania obrazowe to przede wszystkim ultrasonografia (USG) dróg moczowych, którą należy wykonać na wypełnionym pęcherzu moczowym, tak by dokładnie ocenić pęcherz moczowy oraz gruczoł krokowy. Jeżeli chory ma pusty pęcherz moczowy – jego ocena nie jest możliwa i badanie takie należy powtórzyć. Konieczność wykonania innych badań obrazowych ocenia lekarz. Szczególnie pomocne może być badanie USG sondą przez odbytniczą, tzw. TRUS (transrectal ultrasound), które pozwala dokładnie obrazować stercz oraz pęcherzyki nasienne i umożliwia rozpoznanie patologii w obrębie ich budowy takich jak torbiele, zwapnienia, złogi. Torbiele gruczołu krokowego mogą być nakłute i opróżnione pod kontrolą TRUS. Patologie jąder również obrazuje się w badaniu USG moszny, które wykonywane jest głowicą liniową. Badanie to wskazane jest w przypadku nieprawidłowości w obrębie moszny w badaniu fizykalnym.

Krew w spermie – leczenie

Jeżeli wykonane badania diagnostyczne ujawnią chorobę odpowiedzialną za występowanie krwi w nasieniu – wymaga ona leczenia zgodnie z zasadami postępowania w danej jednostce chorobowej. Postępowanie lekarskie w przypadku hematospermii ma głównie na celu wykluczenie poważnych stanów chorobowych – takich jak rak pęcherza moczowego i rak stercza, aczkolwiek jest to rzadki objaw tych chorób. Chorzy do 40. roku życia zgłaszający pojedynczy epizod hematospermii wymagają jedynie podstawowej diagnostyki w kierunku chorób infekcyjnych i zapalnych dróg moczowych. Chorzy powyżej 40 roku życia, z nawrotową hematospermią wymagają diagnostyki rozszerzonej o badania obrazowe, w tym TRUS oraz obserwacji w kierunku raka stercza (oznaczenia PSA w surowicy, badania palcem przez odbytnicę).