Myringoplastyka – wskazania, przebieg, powikłania, cena, refundacja NFZ

Perforacja błony bębenkowej – jakie są przyczyny?

Ucho jest narządem o skomplikowanej budowie anatomicznej, służącym do odbierania bodźców słuchowych oraz odpowiadającym za nasz zmysł równowagi, Bodźce te są następnie przekształcane w impulsy elektryczne i analizowane przez mózg. Strukturą oddzielającą przewód słuchowy zewnętrzny od ucha środkowego jest błona bębenkowa. Jej funkcją jest przenoszenie drgań powstałych na skutek działania fal dźwiękowych na łańcuszek kosteczek słuchowych. Błona bębenkowa jest bardzo wytrzymała, ale jej uszkodzenia powodują zaburzenia słuchu mogące prowadzić do całkowitej głuchoty.

Do pęknięcia błony bębenkowej może dochodzić w jej centralnej części oraz na obwodzie – sytuacja ta jest szczególnie niebezpieczna, gdyż może prowadzić do powstania perlaka.

Do najczęstszych przyczyn perforacji błony bębenkowej należą urazy (w tym przypadkowe – podczas czyszczenia uszu przy pomocy patyczków), nagłe zmiany ciśnienia (podczas nurkowania, lotu samolotem czy narażenia na bardzo wysokie dźwięki) oraz na skutek procesów zapalnych toczących się w uchu środkowym. Perforacja błony bębenkowej jest stwierdzana przez laryngologa na podstawie bezbolesnego badania zwanego wideoskopią.

Wiele urazów tej struktury ulega samoistnemu zagojeniu, jednak w przypadku dużych uszkodzeń lub gdy objawy są szczególnie nasilone, może okazać się konieczne przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, którego celem jest chirurgiczna rekonstrukcja błony bębenkowej ucha.

Myringoplastyka – co to jest, jakie są wskazania?

Myringoplastyka jest to operacja błony bębenkowej ucha, która ma na celu przywrócenie jej ciągłości. W większości przypadków, gdy dochodzi do uszkodzenia błony bębenkowej, zarasta się ona samoistnie w ciągu kilku tygodni, niekiedy jednak uszkodzenie jest zbyt rozległe i konieczne okazuje się przeprowadzenie zabiegu operacyjnego.

Myringoplastyka ucha zalecana jest także, gdy perforacja błony ma miejsce w jej brzeżnej części, zbyt długie istnienie połączenia pomiędzy przewodem słuchowym zewnętrznym a uchem środkowym zwiększa ryzyko infekcji oraz może powodować wrastanie naskórka pokrywającego przewód słuchowy zewnętrzny do ucha środkowego, co skutkuje powstaniem perlaka.

Myringoplastyka – dzieci

Perforacja błony bębenkowej u dzieci jest stosunkowo częstym problemem. Mali pacjenci są bardziej narażeni na ostre i przewlekłe zapalenia ucha środkowego czy przypadkowe urazy powstałe na przykład wskutek czyszczenia uszu przy pomocy patyczków. Nikogo nie powinien więc dziwić fakt, że to właśnie myringoplastyka stanowi jeden z częstszych zabiegów przeprowadzanych przez laryngologów dziecięcych.

Ze względu na brak obciążeń internistycznych i możliwość całkowitego unieruchomienia pacjenta zabiegi u dzieci zawsze wykonywane są w znieczuleniu ogólnym. Rodzice zwykle mogą towarzyszyć dziecku aż do rozpoczęcia znieczulenia i być przy nim tuż po zabiegu, co zmniejsza stres małego pacjenta związany z operacją.

W przypadku młodszych pacjentów to na rodziców spada obowiązek doglądania dziecka w okresie rekonwalescencji i niedopuszczenie do naruszenia opatrunku.

Myringoplastyka – jak przebiega, ile trwa?

Zabieg rekonstrukcji błony bębenkowej przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, choć w niektórych przypadkach stosuje się znieczulenie miejscowe. Wybór rodzaju znieczulenia zależy od anestezjologa, który będzie uczestniczył w zabiegu. Znieczulenie ogólne jest preferowane ze względu na operowane miejsce – pozwala bowiem całkowicie wyeliminować ruchy głową wykonywane przez pacjenta, co ma duże znaczenie w przypadku procedur chirurgicznych wymagających dużej precyzji.

Dojściem do błony bębenkowej jest zewnętrzny kanał słuchowy, dzięki temu po zabiegu zwykle nie pozostają żadne widoczne blizny. W rzadkich przypadkach wymagane jest zapewnienie dostępu do błony także od strony ucha środkowego – wykonuje się wtedy niewielkie cięcie skóry za uchem.

Pierwszy etap operacji polega na odpreparowaniu fragmentów błony bębenkowej, co pozwala na lepsze gojenie i uniknięcie rozwoju perlaka ucha. Następnie należy pobrać fragment tkanki, który służyć będzie jako przeszczep. Najczęściej do tego celu używa się ochrzęstnej pochodzącej z chrząstki skrawka ucha lub powięzi mięśnia, która znajduje się za uchem. Po pobraniu tkanki używa się praski, która zwiększa jej powierzchnię, zmniejszając grubość, co upodabnia ją do naturalnej błony.

Ostatnim etapem zabiegu jest wszczepienie pobranego fragmentu pod resztki pozostałej błony bębenkowej. Przeszczepu nie przyszywa się, używa się kleju tkankowego i dociska się całość opatrunkami od zewnątrz. Opatrunki usuwa się po około tygodniu.

Całość zabiegu przeprowadzana jest z użyciem mikroskopu operacyjnego i trwa – w zależności od anatomii pacjenta i doświadczenia specjalisty – od około godziny do kilku godzin. Pacjent może iść do domu już następnego dnia.

Czytaj również: Wrastający paznokieć – przyczyny, objawy, leczenie, klamra, domowe sposoby

Myringoplastyka – opatrunek, zalecenia po zabiegu

Opatrunek znajdujący się wewnątrz kanału słuchowego nasączony jest antybiotykiem, co zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji, które mogą skutkować odrzuceniem przeszczepu. W ciągu pierwszego tygodnia pacjent nie powinien się forsować, a podczas kilku pierwszych tygodni nie wolno pływać, nadmiernie moczyć operowanego ucha, powinno się przełożyć loty samolotem czy wyjścia na głośne koncerty.

Kiedy można ocenić efekt zabiegu? O tym, czy zabieg się udał można mówić dopiero około miesiąca od jego wykonania. Do tego czasu rany po operacji powinny się całkowicie zagoić i możliwe jest wówczas wykonanie miarodajnego badania słuchu.

Myringoplastyka – powikłania

Do powikłań po zabiegu myringoplastyki należą:

• odrzucenie przeszczepu – wymagany jest wówczas kolejny zabieg, często w takiej sytuacji stosuje się grubszy fragment tkanki,
• pogorszenie słuchu – możliwe jest uszkodzenie kosteczek słuchowych lub w późniejszym okresie wystąpienie zrostów ograniczających ich ruchomość,
• zakażenia,
• wyciek z ucha,
• zaburzenia związane z uszkodzeniem nerwu twarzowego – biegnie on bowiem w ścianie jamy bębenkowej i może zostać uszkodzony podczas zabiegu.

Mogą wystąpić również powikłania związane ze znieczuleniem.

Myringoplastyka – cena, refundacja NFZ

Myringoplastyka jest refundowana przez NFZ, należy jednak wiedzieć, że zabieg wykonany prywatnie będzie wiązał się z krótszym czasem oczekiwania. Myringoplastyka wykonana prywatnie to koszt około 6 tys. zł, choć ceny w zależności od kliniki i metody wykonywania zabiegu wahają się od 4 do 15 tys. zł. Myringoplastyka prywatnie wykonywana jest w takich miastach jak: Toruń, Warszawa, Gliwice, Bydgoszcz, Katowice, Tychy, Kraków, Szczecin i Poznań. W sieci dostępnych jest wiele stron, na których podane są opinie na temat lekarzy wykonujących zabieg myringoplastyki.

Zabiegi wykonywane prywatnie i na NFZ nie różnią się od siebie jakością wykonania czy zaangażowaniem lekarza w przeprowadzaną procedurę.