Bliźniaki syjamskie – kiedy rodzą się bliźniacy syjamscy? Przyczyny, leczenie, rokowania

Bliźnięta syjamskie – informacje ogólne

Bliźniaki syjamskie, zwane także bliźniętami zrośniętymi to bardzo rzadka wada rozwojowa, która występuje na 1 do 50-100 tysięcy przypadków. Najczęściej bliźnięta syjamskie rodzą się martwe lub ciąża kończy się poronieniem. Największy współczynnik urodzeń bliźniąt syjamskich odnotowuje się w krajach kontynentu afrykańskiego oraz w Indiach.

Bliźniaki syjamskie – przyczyny wady rozwojowej

Syjamskie bliźnięta rodzą się z powodu błędu genetycznego, który polega na zbyt późnym podziale zapłodnionej komórki jajowej. Im później zacznie się proces podziału, tym więcej wspólnych organów będzie łączyło rodzeństwo. Warto dodać, że bliźniactwo syjamskie dotyczy wyłącznie bliźniąt jednojajowych.

Sprawdź też: Opieka nad ciążą mnogą

Jak wyglądają bliźnięta syjamskie?

Wygląd bliźniąt zrośniętych różni się w zależności do tego, którymi częściami ciała rodzeństwo jest połączone i które narządy mają wspólne.

Możemy wyróżnić kilka podstawowych zrośnięć bliźniaków syjamskich:

• bliźnięta syjamskie zrośnięte klatką piersiową, przeponą i brzuchem. Zazwyczaj mają wspólne serce, przewód pokarmowy wątrobę i drogi żółciowe;
• bliźnięta syjamskie zrośnięte wyrostkiem mieczykowatym i brzuchem. Zazwyczaj mają wspólny przewód pokarmowy, wątrobę, drogi żółciowe i układ moczowy;
• bliźniaki syjamskie zrośnięte kością krzyżową, pośladkami i kością ogonową. Zazwyczaj mają wspólny układ nerwowy, przewód pokarmowy i układ moczowy;
• bliźnięta syjamskie zrośnięte kością krzyżową, miednicą i kończynami dolnymi. Zazwyczaj mają wspólny układ nerwowy, przewód pokarmowy, wątrobę, drogi żółciowe i układ moczowy;
• bliźniaki syjamskie zrośnięte czaszką i zatokami. Mają wspólny układ nerwowy.

Ponadto bliźniaki syjamskie mogą urodzić się symetryczne lub niesymetryczne. Szansę na wspólne przeżycie ma tylko rodzeństwo symetryczne. W przypadku niesymetrycznych płodów jeden z bliźniaków jest zależny od drugiego. Może znajdować się poza ciałem większego płodu lub w jego wnętrzu. Fetus in fetu, czyli płód wewnątrz płodu zdarza się niezwykle rzadko.

To też może Cię zainteresować: Zespół znikającego płodu – co to jest?

Ilu z bliźniaków syjamskich przeżywa?

Bliźnięta zrośnięte najczęściej ulegają poronieniu we wczesnym etapie ciąży lub rodzą się martwe (40-86% przypadków). Trudno jest oszacować dokładny odsetek, ponieważ wada ta występuje najczęściej w Indiach i krajach afrykańskich, a te nie prowadzą dokładnych statystyk. Szacuje się, że w Europie częstotliwość powstawania tej wady rozwojowej wynosi 1:33 000. Porody bliźniąt syjamskich, które są zdolne do przeżycia, zdarzają się znacznie rzadziej – raz na 100 tysięcy urodzeń.

Rokowanie dla bliźniąt syjamskich zależy od kilku czynników. Po pierwsze, większość połączonych bliźniąt dzieli łożysko i worek owodniowy w życiu płodowym. Może się zdarzyć, że łożysko nie będzie w stanie zapewnić wystarczającego wsparcia dwóm płodom jednocześnie lub jeden z bliźniaków otrzyma więcej pokarmu niż drugi.

Narodzone bliźnięta syjamskie, w zależności od miejsca połączenia, mają wspólne systemy narządów. Na przykład mogą mieć tylko jedną wątrobę lub jedno serce. Oznacza to, że pojedynczy organ musi wspierać oba organizmy jednocześnie. Prowadzi to zwykle to ogromnego obciążenia, gdyż narządy nie są stworzone do wspierania dwóch organizmów w tym samym czasie. Wiele bliźniąt syjamskich umiera w ciągu pierwszych kilku lat życia.

W zależności od charakteru wady, ilości odrębnych narządów, podejmowane są próby rozdzielenia bliźniąt. Są jednak przypadki par, które przeżywają wiele lat bez poddawania się operacji.

Zobacz też: Ciąża bliźniacza

Operacje rozdzielenia bliźniąt syjamskich

Pierwsza operacja rozdzielenia zrośniętych bliźniąt została wykonana w Stanach Zjednoczonych w latach 50. XX w. Obecnie zabiegi te przeprowadza się na całym świecie, również w Polsce. Wiele z nich wykonał dr hab. Adam Bysiek z Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie. Specjalista mocno podkreśla fakt, że operować należy tylko wtedy, gdy istnieje szansa na uratowanie obojga dzieci. Jeśli istnieje jakiekolwiek ryzyko, że jedno z bliźniąt umrze, to taki zabieg nie powinien być przeprowadzany.

Istotnym problemem rozdzielenia bliźniąt syjamskich są wysokie koszty operacji. Dla przykładu zabieg rozdzielenia bliźniaczek z Gwatemali kosztował ponad 1,5 mln dolarów. Dziewczynki były zrośnięte ze sobą głowami, a twarze miały zwrócone w dwóch różnych kierunkach. Warto również dodać, że po operacji często niezbędne są kolejne zabiegi. W przypadku gwatemalskich bliźniaczek była to rekonstrukcja kości czaszek.

Pierwsze zrośnięte bliźnięta

Choć pierwsze odnotowane przypadki bliźniąt syjamskich pochodzą z Anatolii i datowane są na 6500 lat p.n.e, to nazwa wady pochodzi z XIX wieku i jest zasługą braci z Syjamu (obecna Tajlandia). Chang i Eng urodzili się w 1811 roku i przeżyli nierozdzieleni aż 63 lata. Poślubili córki pastora z Karoliny Północnej i mieli 22 zdrowych potomków. Przez lata występowali jako jedna z atrakcji cyrku P.T. Barnuma, zdobywając sławę i majątek. Kiedy jeden z braci dostał śmiertelnego udaru mózgu, drugi odmówił próby rozdzielenia z bratem i zmarł kilka godzin później.

Bliźniaki syjamskie w Polsce

Najbardziej znanymi polskimi bliźniętami syjamskimi są siostry Olga i Daria z Janikowa. Dziewczynki urodziły się w 2003 roku, a w 2005 roku zostały poddane operacji rozdzielenia. Wszystko przebiegło pomyślnie. Zabieg odbył się dzięki wsparciu króla Arabii Saudyjskiej, który sfinansował operację i opiekę medyczną w saudyjskiej klinice.

W 2014 roku w Warszawie urodziły się kolejne zrośnięte bliźnięta – Jan i Dawid. Chłopcy zostali rozdzieleni następnego dnia po narodzinach. Bracia byli zrośnięci brzuchami. Zabieg objął m.in. rozdzielenie przewodu moczowego i pętli jelitowej.