Znamię Spitz - czym się charakteryzuje i jak je rozpoznać?

Znamiona – rodzaje

Istnieje wiele klasyfikacji znamion, lecz najogólniej można je podzielić ze względu na część skóry, z której powstają:

• znamiona naskórkowe – przykładem jest często występująca brodawka łojotokowa ; są to w zasadzie rozrosty nowotworowe naskórka o łagodnym charakterze, nie złośliwiejące; zwykle mają ciemną barwę i występują w obrębie tułowia;
• znamiona barwnikowe – duża grupa różnorodnych znamion powstających z komórek barwnikowych skóry, czyli melanocytów. Wyróżniamy znamiona barwnikowe naskórkowe (między innymi plamy soczewicowate, mogące przekształcać się w czerniaka) oraz komórkowe (bardzo częste, występujące prawie u każdego człowieka, nie powodujące czerniaka);
• znamiona z przydatków skóry – gruczołów łojowych i potowych;
• szczególnym rodzajem znamion są tak zwane znamiona dysplastyczne, które występują rodzinnie, są większe i bardziej liczne niż „zwykłe” znamiona, mają nieregularny kształt i niejednorodne zabarwienie oraz najczęściej prowadzą do rozwoju czerniaka skóry.

Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?

Znamię Spitz – występowanie

Znamię Spitz (znamię wrzecionowato-nabłonkowokomórkowe, dawniej zwane czerniakiem młodzieńczym) jest znamieniem występującym głównie u dzieci i młodzieży, a rzadko u dorosłych.

Jego nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiej lekarki Sophie Spitz, która jako pierwsza opisała przypadki występowania tej zmiany.

Znamię Spitz pojawia się najczęściej u dzieci, które nie ukończyły 15 roku życia, bez względu na płeć – z równą częstością, zarówno u chłopców, jak i u dziewcząt. Może się zdarzyć, że znamię Spitz pojawi się u dorosłego – należy wtedy objąć taki przypadek szczególnym nadzorem dermatologicznym.

Jak wygląda znamię Spitz?

Typowe znamię Spitz ma postać:

• odgraniczonego od reszty skóry okrągłego guzka o kopulastym kształcie,
• średnicy zwykle poniżej jednego centymetra,
• barwie cielistej lub jasnoróżowej.

Wśród znamion Spitz mogą zdarzać się formy szaroniebieskie (nazywane wtedy znamieniem Reeda) lub znamiona o guzkowym wzroście, nierównej powierzchni i rozmaitych barwach, od różowej do ciemnobrązowej lub nawet czarnej. Czasem na obrzeżach znamienia Spitz występują guzki dodatkowe, tak zwane satelity.

Znamię Spitz - lokalizacja

Jeśli chodzi o lokalizację znamion Spitz, zauważono jej różnorodność w zależności od wieku osoby, u której obserwuje się znamiona.

U młodszych dzieci, znamiona Spitz znajdujemy zazwyczaj na twarzy i szyi, natomiast u młodzieży i młodych dorosłych istnieje tendencja do pojawiania się znamion Spitz na skórze kończyn dolnych lub górnej części klatki piersiowej.

Znamię Spitz rośnie stosunkowo szybko od momentu pojawienia się, lecz po pewnym okresie czasu jego wzrost ulega zatrzymaniu, a wielkość utrzymuje się na stałym poziomie.

Znamię Spitz – rozpoznanie

Ponieważ w ostatnim czasie obserwuje się niewielki wzrost zachorowań na czerniaka u dzieci, wszelkie zmiany skórne mogące sugerować ten nowotwór powinny być zawsze obejrzane przez dermatologa.

Rozpoznanie znamienia Spitz jest dla doświadczonego dermatologa łatwe, a obraz dermatoskopowy jest dość charakterystyczny, co pozwala w większości przypadków potwierdzić rozpoznanie bez konieczności wykonywania biopsji zmiany.

Dermatoskopia jest metodą diagnostyczną wykorzystywaną w dermatologii, polegającą na obserwowaniu charakterystycznych cech różnych wykwitów skórnych pod dużym powiększeniem. W przypadku znamienia Spitz, często występuje tak zwany dermatoskopowy objaw wybuchu gwiazdy, czyli promienisty układ barwnika na obrzeżu zmiany.

Znamię Spitz - różnicowanie

Znamię Spitz wymaga różnicowania z innymi znamionami, ale przede wszystkim należy wykluczyć nowotwór skóry. Szczególnej uwagi wymagają te znamiona, w obrębie których zauważa się następujące zmiany:

• nagły wzrost, pojawienie się grudek, pogrubienie znamienia, zmiana kształtu,
• zmiany w zabarwieniu, ogniska odbarwienia, nieregularne ściemnienie,
• odczyn zapalny wokół znamienia z zaczerwienieniem skóry,
• owrzodzenie znamienia, podkrwawianie, swędzenie, ból,
• nagłe pojawienie się znamienia Spitz u dorosłego.

Znamię Spitz – leczenie

Przyjmuje się, że u dzieci poniżej 12 roku życia pozostawia się znamiona Spitz na miejscu i co kilka miesięcy przeprowadza u nich kontrolę dermatoskopową. U dzieci w tym wieku należy wyciąć znamię Spitz w przypadku nietypowego, budzącego wątpliwości obrazu dermatoskopowego.

Znamię Spitz - kiedy konieczne jest chirurgiczne usunięcie zmiany?

Takie objawy, jak:

• zmiana wielkości,
• zmiana kształtu,
• zmiana zabarwienia,
• nagłe owrzodzenie,
• krwawienie lub swędzenie znamienia Spitz,

powinno skłonić lekarza do przeprowadzenia chirurgicznego usunięcia takiego wykwitu oraz wysłania całego preparatu do badania histopatologicznego w celu wykluczenia raka skóry lub czerniaka. Bezwzględnym wskazaniem do chirurgicznego wycięcia znamienia Spitz jest jego pojawienie się u osoby dorosłej.