Krople na katar – sposób na zapchany nos

Jak leczyć katar?

Katar (nieżyt nosa) jest częstą dolegliwością, która może mieć różne przyczyny – towarzyszy często infekcjom czy alergii. Może też przybierać różne formy. W przypadku kataru infekcyjnego mamy do czynienia z gęstą, zieloną, żółtą lub wodnisto-śluzową wydzieliną z nosa. Katar wodnisty i bezbarwny towarzyszy z kolei alergii (alergiczny nieżyt nosa). Kiedy dochodzi do zapalenia zatok przynosowych pojawia się ropna bądź śluzowa wydzielina.

Najpopularniejszym sposobem na katar są krople do nosa. W leczeniu stosuje się także preparaty doustne (tabletki) lub donosowe – w formie kropli, żelu, emulsji czy sprayu. Zawierają one substancje o różnych mechanizmach działania. Do najpopularniejszych należą a-sympatykomimetyki (ksylometazolina, oksymetazolina – podawane donosowo; fenylefryna, pseudoefedryna – podawane doustnie). Należy jednak pamiętać, że nie można ich stosować zbyt długo – 3–5 dni preparaty w formie tabletek, a 5–7 dni te w formie kropli.

Alternatywą są krople zawierające hipertoniczną wodę morską do nosa w sprayu lub olejki eteryczne, np. eukaliptusowy.

W składzie tabletek na katar znajdują się także substancje blokujące receptory histaminowe – głównie pierwszej generacji. Występują one przede wszystkim w preparatach złożonych stosowanych w leczeniu objawów przeziębienia (feniramina, chlor- i bromfeniramina, triprolidyna). Istnieje też spray do nosa zawierający przeciwhistaminowy dimetinden i fenylefrynę.

Jeśli katar nie mija mimo stosowania leków, należy udać się do lekarza. Należy to zrobić także w przypadku, kiedy katar ma postać żółtej lub żółtozielonej wydzieliny z nosa, co może sugerować zapalenie zatok.

Sprawdź również: Katar z krwią – jakie są przyczyny krwi w katarze?

Leki na katar – jak działają?

Leczenie kataru może się odbywać z wykorzystaniem leków o różnych mechanizmach działania. Krople na zatkany nos bez recepty mogą zawierać m.in. a-sympatykomimetyki, które obkurczają naczynia krwionośne, przez co zmniejsza się obrzęk i wysięk, co skutkuje udrożnieniem zapchanego nosa. Jednak ich zbyt długie stosowanie może prowadzić do uzależnienia, czego skutkiem będzie obrzęk błony śluzowej nosa i katar polekowy. Leków tych nie można stosować, gdy u pacjenta występuje nadciśnienie, jaskra czy przerost gruczołu krokowego.

Kolejną grupą są przeciwhistaminowe leki na katar – blokują one receptory histaminy, która jest uwalniana w stanie zapalnym, a także w wyniku reakcji alergicznej. Skutkiem tego jest zmniejszenie się reakcji zapalnej, przez co zmniejsza się także nieżyt nosa. Przy stosowaniu preparatów doustnych I generacji nie wolno prowadzić samochodu ani obsługiwać urządzeń mechanicznych, ponieważ, w wyniku blokowania innych receptorów, mogą zaburzać koncentrację, spowalniać refleks oraz powodować senność.

Woda morska w sprayu występuje w formie izotonicznej lub hipertonicznej. Tę pierwszą stosuje się głównie w celu nawilżeniu nosa – w leczeniu nieżytu jest mniej skuteczna.

Krople do nosa na katar zawierają zaś roztwór hipertoniczny, który powoduje przenikanie wody z komórek na zewnątrz (osmoza), a więc przechodzenie wody przez błonę komórkową z roztworu o mniejszym stężeniu do tego o większym.

Krople na katar – jak wybrać najlepsze?

Aby wybrać skuteczny lek na katar, należy kierować się przyczyną wystąpienia dolegliwości. W profilaktyce nieżytu alergicznego sprawdzą się krople do nosa z kromoglikanem disodowym. Lek trzeba zacząć aplikować ok. 2 tygodnie przed spodziewanym kontaktem z alergenem, np. przed rozpoczęciem pylenia danej rośliny, aby jego działanie było skuteczne.

W katarze alergicznym stosuje się także preparaty dostępne na receptę, np. krople z glikokortykosteroidami (np. budezonid, flutikazon).

W leczeniu kataru u dzieci powyżej 2. roku życia można zastosować krople z ksylometazoliną w mniejszym stężeniu niż u dorosłych (0,05 proc. zamiast 0,1 proc.), a u młodszych dzieci – o jeszcze mniejszym stężeniu.

W przypadku nieżytu nosa w ciąży wybór preparatów jest ograniczony. Stosować można głównie izotoniczne i hipertoniczne roztwory wody morskiej, niekiedy także krople z dodatkiem olejków eterycznych na katar.

Co jest najlepsze na katar? W razie wątpliwości warto poprosić farmaceutę o pomoc w wyborze dobrych kropli do nosa bez recepty.

Czytaj również: Homeopatia – czym jest, jak działa?

Domowe sposoby na katar – jak odetkać nos?

Na katar istnieje również kilka domowych sposobów, którymi można wspomóc leczenie farmakologiczne. Pierwsze dwa wymienione (opisane poniżej) mają za zadanie zwalczenie wirusów, czyli najczęstszej przyczyny kataru infekcyjnego.

Dobrym sposobem są inhalacje na katar – kilka kropli olejku eterycznego (np. olejek sosnowy, miętowy, eukaliptusowy, rozmarynowy, z drzewa herbacianego) należy rozcieńczyć w ciepłej wodzie, a następnie – przez co najmniej kilka minut – wdychać opary. Olejki na katar w takiej formie działają przeciwwirusowo i ułatwiają oddychanie.

Innym sposobem na zapchany nos są sztyfty ułatwiające oddychanie, zawierające mentol i olejki eteryczne, które należy wdychać z pewnej odległości. Nie wolno ich jednak stosować u dzieci. Zaleca się także spożywanie dużych ilości wody, co pomaga rozrzedzić gęstą i zalegającą wydzielinę. Sprawdzi się także płukanie nosa i zatok (irygacja). Zabieg taki usunie wszelkie zanieczyszczenia i nawilży śluzówkę przewodów nosowych.

Co na katar? U niemowląt i dzieci sprawdzi się oczyszczanie nosa za pomocą gruszki do odciągania wydzieliny lub aspirator. Po jego zastosowaniu błona śluzowa może być wysuszona, warto więc nawilżyć ją poprzez przemywanie noska dziecka solą fizjologiczną lub zastosowanie sprayu z izotoniczną wodą morską. Warto wspomnieć też o plasterkach na katar dla pacjentów od 3. roku życia nasączonych olejkami. Udrożniają one zatkany nos, umożliwiając dziecku spokojny sen. Można przykleić je na piżamkę.