Kaszel po COVIDzie – ile trwa? Jak leczyć kaszel po koronawirusie?

Wpływ COVID-19 na drogi oddechowe

Najczęstszym symptomem ze strony układu oddechowego, który pozostaje na długo po przebyciu zakażenia koronawirusem, jest suchy, uporczywy kaszel. U wielu ozdrowieńców podczas kontroli po upływie sześciu miesięcy od zachorowania nadal utrzymywały się zmiany śródmiąższowe w obrębie płuc. Podobna sytuacja miała miejsce u chorych na SARS, gdzie u prawie 40% osób po 15 latach wciąż występowała zmniejszona zdolność dyfuzyjna płuc.

Ryzyko przetrwania zmian zależy przede wszystkim od przebiegu COVID-19. Zmiany stwierdzono u:

• 56% chorych, którzy potrzebowali sztucznej wentylacji pod respiratorem;
• 29% pacjentów, którzy korzystali z tlenoterapii;
• 22% osób, które nie wymagały wspomagania oddychania.

W przebiegu COVID-19 może dojść do śródmiąższowego zapalenia płuc , które u jednych goi się całkowicie, a u innych powoduje włóknienie (bliznowacenie) tkanek, co znacząco upośledza funkcje układu oddechowego. Proces bliznowacenia płuc występuje u około 35% pacjentów wypisywanych ze szpitala, jednak zmiany te mogą się pojawić nawet kilka miesięcy od przebyciu infekcji i objawiają się narastającymi dusznościami. Przypuszcza się, że stopień narażenia na włóknienie płuc może zależeć również od wieku pacjenta, jego ogólnej kondycji zdrowotnej i predyspozycji genetycznych.

Czym jest kaszel po COVIDzie?

Kaszel to fizjologiczny odruch bezwarunkowy, jeden z podstawowych mechanizmów obronnych układu oddechowego. Możemy wyróżnić kaszel suchy (tak zwany nieproduktywny) oraz kaszel mokry (produktywny):

• Mokry kaszel jest skutkiem zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny (zwanej również plwociną). Bardzo istotne jest, aby przy mokrym kaszlu nie stosować leków przeciwkaszlowych, które hamują oczyszczanie płuc z gromadzącej się plwociny.
• Suchy kaszel nie powoduje odkrztuszania plwociny. To mimowolna reakcja skurczowa, która spowodowana jest podrażnieniem błony śluzowej dróg oddechowych. Ten typ kaszlu można zwalczać lekami przeciwkaszlowymi.

Kaszel pocovidowy to najczęściej kaszel suchy, który jest wynikiem podrażnienia tkanki płucnej przez wirusa. Objaw ten może utrzymywać się przez dłuższy czas, nawet kilka tygodni po przebyciu zakażenia SARS-CoV-2 (dopóki uszkodzony nabłonek nie zregeneruje się). Jeżeli kaszel staje się uciążliwy i trwa dłużej niż 8 tygodni, uznawany jest za przewlekły.

Warto dodać, że suchy kaszel może być także symptomem świadczącym o innych chorobach, takich jak: astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, alergia, refluks przełyku, nowotwór, obturacyjny bezdech senny, a nawet niewydolność serca. Ponadto suchy kaszel może pojawić się, gdy nadmiernie używamy głosu, przy nagłej zmianie temperatury otoczenia, w wyniku ekspozycji na dym papierosowy lub podczas terapii niektórymi lekami.

Jak długo trwa kaszel po zakażeniu SARS-CoV-2?

Choć sama choroba trwa zwykle około 2-3 tygodni, to sam kaszel może utrzymywać się jeszcze wiele tygodni, a nawet miesięcy po przebyciu zakażenia. To, jak długo trwa kaszel pocovidowy, zależne jest od wielu czynników, w tym m.in.: płci, masy ciała, wieku, chorób współistniejących. Wiele zależy również od stanu, w jakim są płuca, jak bardzo zostały uszkodzone, jak dużego oczyszczenia wymagają. Dla przykładu, w przypadku palaczy porzucających wieloletni nałóg, proces oczyszczania płuc może trwać nawet rok. Jednak u zakażonych SARS-CoV-2 kaszel przeciętnie utrzymuje się 2-3 tygodnie po zakończeniu choroby, w sporadycznych przypadkach trwa on dłużej.

Kaszel po COVIDzie – leczenie

Jeżeli mamy do czynienia z kaszlem, który utrzymuje się długo po przebyciu zakażenia COVID-19, wskazana jest wizyta u specjalisty. Dla lekarza istotne będą następujące informacje:

• Jaki jest czas trwania kaszlu? Ważne jest czy objaw utrzymuje się od kilku lub kilkunastu dni, czy też od tygodni lub nawet miesięcy;
• Jak brzmi kaszel? Czy jest suchy, szczekający, mokry czy krztuszący;
• Kiedy kaszel się nasila? O jakich porach pojawia się kaszel: nad ranem, w nocy czy może nieregularnie w ciągu dnia;
• Czy kaszel wywołuje dodatkowe objawy, takie jak: bezsenność, bóle mięśni, bóle głowy lub wymioty?

W przypadku suchego kaszlu pocovidowego możemy sięgnąć po tabletki dostępne bez recepty o działaniu przeciwkaszlowym, które zawierają kodeinę lub dextrometorfan. Równie skuteczne są syropy na kaszel zawierające lewodropropizynę lub butamirat. Oba składniki wykazują podobną skuteczność w hamowaniu odruchu kaszlowego, mają mało działań ubocznych i działają stosunkowo szybko.

Należy dodać, że samo hamowanie kaszlu czasem może nie wystarczyć. Pacjenci często skarżą się na podrażnienie błon śluzowych oraz ból gardła i krtani, co spowodowane jest właśnie kaszlem. Można wówczas zastosować preparaty na bazie miodu lub zawierające wyciąg z tymianku . Środki te poza lekkim działaniem przeciwkaszlowym będą skutecznie nawilżać śluzówkę jamy ustnej i gardła.

Poza preparatami dostępnymi w aptekach warto stosować również domowe sposoby łagodzące kaszel. Pomocne może okazać się picie naparów z szałwii, lipy, tymianku czy rumianku. Istotne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu (minimum 2 litry wody dziennie) oraz nawilżenie mieszkania. Należy również unikać przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach, które dodatkowo wysuszają błony śluzowe.

Syrop z cebuli na kaszel pocovidowy – przepis

Składniki: 4 duże cebule, 6 łyżek miodu.

Przygotowanie: cebule obieramy, kroimy w cienkie plastry i zalewamy miodem. Można również dodać kilku pokrojonych w plastry ząbków czosnku. Tak przygotowaną miksturę odstawiamy w ciepłe i zaciemnione miejsce. Po upływie kilku godzin cebula puści soki. Syrop należy pić od 3 do 5 razy dziennie po 1 łyżce stołowej.