Grzybica złuszczająca (mokasynowa) stóp – przyczyny, objawy i leczenie

Grzybica stóp – przyczyny i odmiany grzybicy na stopach

Grzybica stóp (potocznie stopa atlety lub stopa sportowca) to druga, po grzybicy paznokci, najczęściej występująca postać choroby o etiologii grzybiczej. Czynnikiem odpowiedzialnym za jej powstawanie są grzyby właściwe należące do gatunku Trichophyton oraz Epidermophyton. Ze względu na obraz kliniczny zwykle wyróżnia się:

• grzybicę potnicową,
• grzybicę międzypalcową,
• grzybicę złuszczającą.

Diagnostyka grzybicy na stopach opiera się o badania mikroskopowe zeskrobin pobranych z miejsca objętego zmianami. Badanie pod mikroskopem pozwala potwierdzić obecność grzyba w próbce, ale w celu pełnej identyfikacji konkretnego gatunku grzyba konieczna jest hodowla, która wymaga niestety czasu.

Badania laboratoryjne są niezbędne w celu różnicowania grzybicy z takimi chorobami, jak łuszczyca, łupież rumieniowy, infekcje bakteryjne czy wyprysk potnicowy.

To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?

Grzybica stóp złuszczająca (mokasynowa) – jakie są objawy?

Jak łatwo się domyślić, odmiana złuszczająca grzybicy stóp charakteryzuje się między innymi nadmiernym rogowaceniem prowadzącym do złuszczania naskórka.

Łuszczenie się skóry na stopach ma charakter drobnopłatowy. W tym przypadku fragmenty złuszczonego naskórka są małe. Wygląda to jakby skóra była posypana mąką. Inne objawy grzybicy złuszczającej stóp to:

• swędzące stopy (zmianom na stopach może towarzyszyć świąd),
• rumień na stopach pod warstwą złuszczającego się naskórka,
• sucha skóra stóp (pozbawiona elastyczności),
• rogowacenie stóp,
• twarda skóra na stopach.

Grzybicą stóp złuszczającą zostają zajęte zazwyczaj podeszwy stóp (rzadziej boczne i grzbietowe części stopy).

W literaturze postać złuszczająca grzybicy stóp zyskała miano grzybicy mokasynowej ze względu na podobieństwo zmian na stopach do mokasynów. Obecnie określenie to stosowane jest rzadko. Grzybicy złuszczającej stosunkowo często towarzyszy grzybica paznokci stóp.

Grzybica złuszczająca (hyperkeratotyczna) – jak leczyć?

Jak wspomniano, grzybica złuszczająca należy do chorób przewlekłych i niejednokrotnie wymaga wielomiesięcznego leczenia. Grzyby z gatunku dermatofitów stosunkowo dobrze reagują na leczenie miejscowe (leki antygrzybicze).

Zastosowanie mają tutaj: spraye do stóp, maści, żele, kremy, lakiery na grzybicę paznokci (w przypadku grzybicy mokasynowej często dochodzi także do zajęcia paznokci) czy pudry zawierające substancje przeciwgrzybicze należące do grupy: azoli, alliloamin, morfolin, a także cyklopiroks i terbinafina.

W przypadku osób obciążonych dodatkowymi chorobami oraz źle reagujących na leczenie miejscowe, konieczne bywa dołączenie leków działających ogólnoustrojowo w formie doustnej.

Leki stosowane zewnętrznie powinny być aplikowane na zmienione miejsca dwa razy dziennie, a cała terapia powinna trwać co najmniej 4–6 tygodni. Skrócenie leczenia może skutkować nawrotem grzybicy stóp.

Złuszczająca grzybica stóp – jak zapobiegać grzybicy stóp?

Tak jak w przypadku wszystkich postaci grzybicy skóry stóp, czynniki predysponujące do zachorowania na grzybicę złuszczającą stóp to:

• nadmiernie wilgotne środowisko skóry na stopach,
• korzystanie z basenów, saun, siłowni,
• nienoszenie obuwia ochronnego,
• użytkowanie wspólnie z inną osobą ręczników, skarpet czy obuwia.

Aby uchronić się przed grzybicą stóp, nie trzeba rezygnować z wizyt na siłowni czy basenie, ważna staje się natomiast profilaktyka i dbanie o prawidłową higienę.

Po kąpieli należy dokładnie osuszać stopy, na basenie nosić zawsze ochronne klapki, na co dzień nosić bawełniane skarpetki. Warto regularnie kontrolować stopy, zwracając przy tym uwagę na wszelkie zmiany na paznokciach, przestrzenie między palcami, ale także podeszwy stóp.

W przypadku rozpoznania grzybicy oprócz leczenia farmakologicznego konieczna jest dezynfekcja obuwia.