Grzybica potnicowa stóp – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny i objawy grzybicy potnicowej skóry stóp?

Grzybica stóp należy do chorób zakaźnych wywołanych grzybami chorobotwórczymi. Za rozwój schorzenia najczęściej odpowiadają bytujące na skórze dermatofity z rodzaju Trichophyton, rzadziej drożdżaki i pleśnie. Odmiana potnicowa grzybicy stóp charakteryzuje się występowaniem licznych pęcherzyków wypełnionych jasnym płynem na podłożu rumieniowym, którym często towarzyszy wysięk. Najczęściej zmiany lokalizują się w obrębie śródstopia. Do innych postaci grzybicy stóp zaliczyć można grzybicę międzypalcową, w której pojawia się rumień naskórka w obrębie przestrzeni międzypalcowych i jego złuszczanie.

W odmianie złuszczającej również stwierdza się nasilone złuszczanie i liczne pęknięcia naskórka na podeszwach i bocznych częściach stopy. Grzybicy stóp może towarzyszyć grzybica paznokci. Objawia się ona zgrubieniem, przebarwieniem, nadmiernym rogowaceniem i łamliwością płytki paznokciowej. Zmiany grzybice pojawiają się zazwyczaj na wolnym brzegu paznokcia palca zewnętrznego, gdyż do rozwoju schorzenia usposabia ucisk mechaniczny.

Jak można zarazić się grzybicą potnicową stóp?

Panuje przekonanie, że grzybica stóp wynika z braku higieny. Nic bardziej mylnego. Wilgoć sprzyja namnażaniu grzybów, dlatego przesadna dbałość o higienę sprzyja rozwojowi schorzenia.

Grzybicą potnicową stóp można zarazić się wskutek:

• chodzenia bez obuwia ochronnego w miejscach publicznych, zwłaszcza na basenie czy saunie, gdzie panuje wilgoć;
• pożyczania obuwia, np. łyżew, butów narciarskich lub mierzenia butów na bosą stopę w sklepie;
• noszenia niewygodnego, za ciasnego obuwia – powoduje to urazy sprzyjające szczerzeniu się zakażenia;
• korzystania z usług zakładów kosmetycznych (zła dezynfekcja narzędzi);
• używania wspólnego ręcznika lub przyborów toaletowych.

Trzeba wiedzieć, że nie każdy kontakt z grzybami chorobotwórczymi prowadzi do rozwoju choroby. Organizm wyposażony jest w liczne mechanizmy obronne, dzięki którym zwalcza infekcję grzybiczą. Są jednak stany, które predysponują do rozwoju grzybicy:

• choroby nowotworowe,
• zakażenie wirusem HIV,
• przewlekłe stosowanie antybiotyków lub glikokortykosteroidów,
• choroby metaboliczne (cukrzyca, niedoczynność tarczycy).

Jak zapobiegać grzybicy potnicowej stóp?

Przestrzeganie kilku podstawowych zasad profilaktyki może uchronić nas przed zarażeniem grzybiczym. Mając na uwadze fakt, że ciepło i wilgoć stanowią najlepsze warunki dla rozwoju grzybów, by zapobiec rozwojowi grzybicy potnicowej stóp należy:

• zadbać o odpowiednią higienę – myć stopy rano i wieczorem używając łagodnego mydła,
• dobrze wycierać stopy własnym ręcznikiem, zwłaszcza przestrzenie między palcami,
• codziennie zmieniać skarpety, rajstopy,
• unikać noszenia skarpet wykonanych ze sztucznych materiałów, które wzmagają pocenie stóp,
• prać skarpety w temperaturze 60 stopni Celsjusza,
• dobierać wygodne, dopasowane do stopy, ale nie uciskające obuwie,
• unikać chodzenia bez butów w miejscach ogólnodostępnych (basen, siłownia, sauna, przebieralnia w sklepie), pożyczania obuwia, przymierzania na gołą stopę,
• używać osobistych przyrządów do higieny (pumeks, obcążki do paznokci).

Dobrym sposobem, by zabezpieczyć się przed grzybicą stóp jest również stosowanie dostępnych bez recepty preparatów, które zawierają w swoim składzie substancje o działaniu przeciwgrzybicznym i antybakteryjnym. Domowe sposoby na grzybicę stóp zapobiegają rozwojowi infekcji grzybiczej, zmniejszają potliwość stóp, łagodzą podrażnienia, świąd i pieczenie. Można nabyć je w postaci kremów, maści, dezodorantów lub lakierów do paznokci.

Jak leczyć grzybicę potnicową stóp?

Sposób leczenia grzybicy potnicowej stóp zależy od jej nasilenia, rozległości zmian i objawów towarzyszących. Obejmuje ono terapię miejscową preparatami aplikowanymi na chorobowo zmienioną skórę stóp, leczenie doustne, dezynfekcję obuwia a także przestrzeganie zasad profilaktyki. Miejscowo stosuje się preparaty w postaci kremów, żeli lub zasypek zawierające w swoim składzie lek przeciwgrzybiczy: terbinafinę, itrakonazol, flukonazol lub mikonzol, którymi pokrywa się zakażone miejsca.

Jeżeli zmianom skórnym towarzyszy nasilony świąd i stan zapalny lub schorzenie objęło również płytki paznokciowe, koniecznie może być zastosowanie terapii doustnej lekami przeciwgrzybiczymi. Trzeba mieć świadomość, że grzybica stóp ma charakter nawrotowy. Nieleczona może rozszerzać się na inne części ciała i sprzyja wtórnym zakażeniom wirusowym i bakteryjnym. Dlatego ważne jest jak najszybsze zastosowanie odpowiedniego leczenia i przeprowadzenie pełnej kuracji.