Grzybica skóry gładkiej – przyczyny, objawy, leczenie

Grzybica skóry – przyczyny zakażenia grzybiczego

Grzybica skóry gładkiej wywołana jest przez dermatofity, zarówno zwierzęce, jak i ludzkie. Zakażenie grzybicze najczęściej przenoszone jest przez zwierzęta domowe: świnki morskie, psy, koty. Chorobę mogą rozprzestrzeniać również zwierzęta hodowlane.

Bardzo łatwo się zakazić od osób chorych – poprzez dotyk lub użytkowanie tych samych przedmiotów, ręczników, obuwia, ubrań. Grzybica stóp przenoszona jest głównie na basenie, we wspólnych łazienkach, siłowniach, saunach, a nawet podczas przymierzania butów w sklepie.

Niektóre osoby są szczególnie narażone na grzybicę skóry. Czynnikami sprzyjającymi są:

• cukrzyca, przyjmowanie leków immunosupresyjnych, np. po przeszczepie narządu,
• długotrwała sterydoterapia, antybiotykoterapia,
• obniżenie odporności, zaburzenia hormonalne,
• choroba nowotworowa, zakażenie wirusem HIV.

Grzybica skóry gładkiej przenosi się przez dotyk. Nowe ogniska choroby mogą się pojawić w różnych miejscach ciała, np. na dłoniach – w wyniku częstego kontaktu z miejscami zakażonymi i uporczywego drapania.

Przeczytaj: Brązowe plamy na skórze – jakie mogą być przyczyny?

Podczas leczenia grzybicy niezmiernie ważne jest zachowanie higieny osobistej. Dzięki temu uchronimy współdomowników przed zakażeniem i siebie przed nadkażeniem innych miejsc ciała.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Objawy grzybicy skóry gładkiej – świąd, czerwone plamy, krostki

Grzybica skóry nieowłosionej manifestuje się jako wyraźnie odgraniczone zmiany na skórze, najczęściej koloru czerwonego. Na obwodzie występują wykwity grudkowe, pęcherzykowe i krostkowe. W środku ogniska choroby skóra przypomina zdrową. Czerwone plamy na skórze mają tendencję do powiększania się.

Grzybica na skórze pojawia się nagle, często po zakupie nowego pupila domowego (świnki morskiej, kota itp.). Zmianom grzybiczym towarzyszy zapalenie skóry, łuszczenie naskórka i swędzenie skóry o różnym nasileniu. Wykwity po wyleczeniu nie pozostawiają blizn.

Grzybicę skóry gładkiej rozpoznaje lekarz na podstawie wyglądu zmian skórnych. Charakterystyczne dobrze odgraniczone ogniska z przewagą zmian pęcherzykowych i krostkowych na obwodzie, którym towarzyszy rozmaicie nasilony stan zapalny i świąd skóry, nasuwa podejrzenie grzybicy.

Lekarz po dokładnym obejrzeniu ciała, błon śluzowych i zebraniu wywiadu ustala prawdopodobne rozpoznanie. W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się badanie mykologiczne. Pobiera się zeskrobiny z ogniska choroby, następnie ogląda je pod mikroskopem lub hoduje na specjalnych podłożach.

Badanie takie pozwala rozpoznać konkretny rodzaj grzyba wywołującego objawy grzybicy i zastosować leczenie celowane. Lekarz specjalista powinien również wykluczyć inne choroby mające podobny przebieg i objawy: łuszczycę, łupież różowy, wyprysk pieniążkowy i łojotokowy.

Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?

Grzybica pachwin, strzygąca i inne rodzaje zapalenia skóry

Grzybica skóry gładkiej może występować w różnych odmianach. Jakie są rodzaje grzybicy skóry nieowłosionej?

• Grzybica pachwin – zmiany grzybicze zlokalizowane są w obrębie pachwin. Zakażenie głównie wywołane jest przez Epidermophyton floccosum. Przybiera postać czerwonych, swędzących plam na skórze, wyraźnie odgraniczonych od otoczenia. Zakażenie następuje w wyniku bezpośredniego kontaktu lub poprzez przedmioty (ręczniki, bieliznę, gąbki do mycia). Częściej na grzybicę pachwin chorują mężczyźni.
• Grzybica goleni – zmiany skórne zlokalizowane są na skórze goleni. Grzybica najczęściej objawia się jako swędzące, czerwone plamy na skórze. Choroba częściej występuje u kobiet. Towarzyszy jej upośledzenie ukrwienia kończyn dolnych. Często współistnieje z grzybicą stóp i grzybicą paznokci.
• Grzybica drobnozarodnikowa skóry gładkiej – wykwity grzybicze tworzą czerwone plamy, którym towarzyszy niewielkie złuszczanie i stan zapalny. Na obwodzie wykwitów znajdują się pęcherzyki i grudki. Często zakażenie przenoszone jest przez chore zwierzęta.
• Grzybica strzygąca skóry gładkiej – objawia się jako dobrze odgraniczone, czerwono-różowe zmiany na skórze. Wykwity przypominają koncentrycznie ułożone pierścienie (obrączki), które mają tendencję do szerzenia się. Współśrodkowe okręgi świadczą o wznowie procesu w środkowej części zmiany. Wywołują one stan zapalny skóry.
• Przewlekła grzybica skóry – występuje wyłącznie u osób dorosłych, głównie u kobiet. Cechuje się długotrwałym przebiegiem. Najczęściej wywołuje ją grzyb Trichophyton rubrum. Wykwity skórne są sinoczerwone, złuszczają się otrębiasto na powierzchni. Zmiany grzybicze najczęściej umiejscowione są na nogach i pośladkach.

Rodzajem grzybicy skóry gładkiej jest także łupież pstry. Choroba wywołana jest przez Malassezia furfur. Objawia się jako drobne, liczne brązowo-różowe plamki na skórze, którym towarzyszy delikatne złuszczanie. Wykwity umiejscowione są w górnej części klatki piersiowej, na karku, barkach, ramionach. Pod wpływem promieni słonecznych plamki się odbarwiają.

Jak leczyć grzybicę skóry nieowłosionej?

Leczenie grzybicy skóry gładkiej polega głównie na stosowaniu maści przeciwgrzybiczych, bezpośrednio na miejsca zmienione chorobowo. Na oczyszczoną skórę maść nakłada się 2–3 razy dziennie. Grzybica powinna ustąpić po około dwóch tygodniach.

W przypadku trudno gojących się zmian, wieloogniskowej grzybicy, przewlekłej grzybicy skóry lub rozległych zmian konieczne jest włączenie leczenie ogólnego – leków doustnych. W cięższych przypadkach wymagane jest leczenie skojarzone, czyli jednoczesne stosowanie maści, kremów i leków doustnych.

Bardzo ważnym aspektem w leczeniu grzybicy skóry jest dbałość o higienę. Wyeliminowanie kontaktu z grzybami wymaga niejednokrotnie wymiany zainfekowanych butów, bielizny, skarpet na nowe. Aby nie rozprzestrzeniać zakażenia grzybiczego, należy ograniczyć drapanie się i częste dotykanie ognisk chorobowych.

Jak zapobiegać grzybiczym zmianom skórnym?

Profilaktyka grzybicy skóry gładkiej opiera się przede wszystkim na dbaniu o higienę osobistą – aby zapobiec powstawaniu zmian, należy regularnie myć fałdy skóry, pachwiny i stopy. Ważne jest korzystanie wyłącznie ze swoich ręczników, a także noszenie klapek podczas korzystania z basenów, publicznych łazienek, natrysków na siłowni czy sauny.

Aby uniknąć grzybicy stóp, zaleca się ponadto noszenie wygodnego, przewiewnego obuwia. Istotne jest również zakładanie przepuszczającej powietrze bielizny wykonanej z naturalnych materiałów.

Nie zaleca się bliskiego, bezpośredniego kontaktu z chorymi lub bezdomnymi zwierzętami, podobnie jak z osobami zakażonymi. Podczas antybiotykoterapii czy glikokortykosteroidoterapii ważne jest zażywanie probiotyków.

By zmniejszyć ryzyko zakażenia grzybicą skóry gładkiej, lepiej unikać salonów kosmetycznych, w których mamy wątpliwości co do dezynfekcji narzędzi. Unikajmy pożyczania butów narciarskich czy łyżew, a przed przymierzeniem butów w sklepie zakładajmy jednorazowe skarpetki.