Drożdżyca – jak rozpoznać i leczyć drożdżycę skóry?

Drożdżyca skóry

Jeśli skóra uporczywie swędzi, a na jej powierzchni pojawiają się pęknięcia naskórka, zaczerwienienia lub złuszczanie, może oznaczać to, że mamy do czynienia z drożdżycą skóry, czyli kandydozą skóry. Jak każda infekcja o etiologii grzybiczej, drożdżyca jest ściśle związana z pewnymi stanami predysponującymi do zachorowania i wymaga nierzadko długotrwałego leczenia.

Za chorobę odpowiedzialne są grzyby z gatunku drożdżaków, należące do rodzaju Candida. Do zarażenia drożdżycą skóry dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z zainfekowanym środowiskiem lub przedmiotami osobistymi jak ręczniki, obuwie, bielizna. Grzyb wywołuje chorobę tylko u osoby podatnej na zachorowanie.

Najczęstsze lokalizacje drożdżycy skóry obejmują:

• przestrzenie między palcami rąk i stóp (zwłaszcza między III i IV oraz IV i V),
• fałdy skórne u osób otyłych,
• okolice pod piersiami u kobiet,
• fałdy pośladkowe i pachwinowe u dzieci,
• okolicę pod napletkiem u mężczyzn.

Są to miejsca narażone na niedokładne mycie i często niedostatecznie osuszane, co powoduje powstanie stale wilgotnego i ciepłego środowiska – idealnego dla rozwoju grzybów.

Przeczytaj też: Flucofast – wskazania, zastosowanie, dawkowanie, skutki uboczne

Postaci drożdżycy skórnej

Drożdżyca skóry objawia się jako tak zwane wyprzenia drożdżakowe. Przybierają one postać czerwonych lub białych plam, ognisk pokrytych popękanym naskórkiem, pęcherzami lub wysiękiem. Czasem dochodzi nawet do maceracji skóry. Zwykle kandydoza wyprzedzeniowa zlokalizowana między fałdami skórnymi wykazuje we wczesnym stadium choroby matowoszarą powierzchnię, która następnie ulegając stopniowemu złuszczaniu przybiera kolor czerwony i lśniącą powierzchnię.

Charakterystyczną cechą tej grzybicy są także ogniska satelitarne, czyli małe okrągłe zmiany pojawiające się w bliskim sąsiedztwie pierwotnego ogniska. Dolegliwości związane z grzybicą skóry obejmują najczęściej swędzenie lub pieczenie. Dodatkowo często osoba chora z przyczyn estetycznych unika pokazywania zainfekowanych części ciała. Grzybica wciąż bowiem w społeczeństwie stereotypowo kojarzona jest z brakiem higieny i brudem. Powoduje to znaczny dyskomfort psychiczny, a nawet silny stres. Zwłaszcza w przypadku, kiedy zajęte są dłonie, problem staje się szczególnie uciążliwy.

Drożdżyca skóry może dotyczyć każdej części ciała, ale statystycznie najczęściej występuje ona na skórze między palcami stóp. Do rzadkich lokalizacji należy skóra owłosiona głowy (grzybica skóry owłosionej głowy).

Drożdżyca układowa

Oprócz skóry, siedliskiem drożdży może być między innymi układ pokarmowy oraz narządy moczowo-płciowe. U osób predysponowanych, drożdżyca pojawia się w jamie ustnej, jako tak zwane pleśniawki lub zapalenie języka. Atakuje także końcowy odcinek jelita, pochwę i krocze. Grzybica odbytu i grzybica pochwy jest wskazaniem do podjęcia leczenia.

Kandydoza narządów płciowych

Kandydoza pochwy należy natomiast do najczęstszych infekcji intymnych u kobiet i objawia się jako:

• zaczerwienienie narządów płciowych,
• świąd,
• białe lub żółte upławy o nieprzyjemnym zapachu,
• ból i pieczenie przy oddawaniu moczu oraz stosunkach.

Także mężczyźni są narażeni na zachorowanie – grzybica prącia powoduje stan zapalny napletka i żołędzi i również powoduje zbliżone objawy.

Do kandydozy narządów płciowych predysponują nieodpowiednia higiena oraz zaburzenia gospodarki hormonalnej, a także pozostałe czynniki wymienione niżej. W skrajnych postaciach, drożdżyca może rozprzestrzenić się drogą krwionośną i zająć praktycznie wszystkie narządy wewnętrzne. Taką sytuację spotyka się bardzo rzadko, jedynie u osób obciążonych np. leczonych immunosupresyjnie lub chorych na złośliwy nowotwór.

U kogo i kiedy rozwija się grzybica?

Grzyby z rodzaju Candida są wszędobylskie, co oznacza, że znajdują się powszechnie w otaczającym nas środowisku. Oczywiście nie oznacza to jednocześnie, że wszyscy ludzie chorują na drożdżycę skóry. Jest to schorzenie dotyczące pewnych grup społecznych, szczególnie podatnych na zachorowanie. Wymienić należy tutaj przede wszystkim osoby:

• niedożywione,
• z niedoborem witamin,
• cierpiące na przewlekłe schorzenia, takie jak cukrzyca,
• leczone immunosupresyjnie.

Poważnym czynnikiem obciążającym są stany niedoboru odporności – zarówno wrodzone, jak i nabyte, np. AIDS.

Pozostałe czynniki sprzyjające drożdżycy to:

• długotrwałe stosowanie antybiotyków,
• otyłość, zwłaszcza połączona z brakiem należytej higieny,
• nadmierna potliwość,
• ciąża,
• zaburzenia hormonalne,
• sterydoterapia,
• chemioterapia w przebiegu nowotworów,
• nadużywanie alkoholu lub substancji odurzających,
• zabiegi z wszczepieniem ciała obcego (protezy, sztucznej zastawki serca).

Także styl życia ściśle wiąże się z ryzykiem zachorowania na drożdżycę skóry. Osoby uprawiające sport, korzystające z basenów, saun, siłowni i innych miejsc z publicznymi natryskami są szczególnie narażone na infekcję. Nie należy oczywiście rezygnować z ulubionych zajęć, ale pamiętać o obuwiu ochronnym, używaniu własnych przyborów higienicznych i dokładnym osuszaniu skóry po kąpieli oraz noszeniu bawełnianej bielizny i odpowiedniego obuwia.

Leczenie drożdżycy

Częstym zjawiskiem jest długotrwałe leczenie nierozpoznanych ognisk drożdżycy skóry, na przykład stosowanie antybiotyków na wyprzenia bakteryjne, leków na opryszczkę lub kiłę oraz preparatów na łupież. Dlatego też ważne jest prawidłowe rozpoznanie choroby, najlepiej zatem udać się do lekarza w przypadku podejrzanych zmian skórnych. Badaniem potwierdzającym drożdżycę jest wynik posiewu pobranego ze zmiany skórnej, jamy ustnej czy pochwy. Jest to tak zwane badanie mykologiczne – badanie na obecność na grzybów.

Grzybica stóp może być natomiast rozpoznana i leczona bez konieczności porady lekarskiej. W takim przypadku należy jednak obserwować, czy zmiany ustąpiły po okresie sugerowanym przez producenta stosowanego leku, jeśli nie – także należy udać się do specjalisty. Istnieje szeroka gama preparatów o działaniu przeciwgrzybiczym, także złożonych, czyli działających na różne gatunki grzybów jednocześnie.

Środki takie dostępne są bez recepty i w wielu praktycznych formach:

• tabletek,
• maści,
• aerozoli,
• pudrów,
• sztyftów,
• lakierów i innych.

Do najważniejszych grup leków należą pochodne: flukonazolu, terbinafiny, mikonazolu, ketokonazolu, nystatyna oraz tak zwane barwniki np. jodyna czy zieleń brylantynowa. Wybór preparatów jest bardzo szeroki. Leczenie drożdżycy musi być długotrwałe i połączone z odpowiednia higieną oraz uzupełnianiem ewentualnych niedoborów witaminowych. Konieczne jest jednoczesne unikanie czynników predysponujących do zachorowania.

Nieleczona drożdżyca skóry czy przewodu pokarmowego stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, może bowiem przeistoczyć się w kandydozę układową z zajęciem narządów wewnętrznych. Drożdżyca układowa wymaga natomiast długotrwałej terapii i jest zdecydowanie groźniejszym schorzeniem.