Choroba Schamberga – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Czym jest choroba Schamberga?

Choroba Schamberga (plamica Schamberga, postępująca plamica barwnikowa) oznacza zapalenie drobnych naczyń powierzchownych. Prowadzi do pojawiania się licznych, kilkucentymetrowych plan na powierzchni skóry – typowo umiejscowione są one w obrębie kończyn dolnych, możliwe jest jednak i to, że pojawią się one również i w innych rejonach ciała. Należy do grupy schorzeń określanych jako dermatozy barwnikowe. Nazwa schorzenia pochodzi od nazwiska osoby, która po raz pierwszy je opisała – uczynił to w 1901 roku Jay Frank Schamberg.

Opisywana dermatoza nie stawi zagrożenia dla zdrowia i życia, nie jest zmianą o typie nowotworowym. Dla wielu pacjentów obecność nieestetycznych przebarwień jest kłopotliwa. Dlatego też szukają sposobów, by pozbyć się plam z okoli podudzi.

Choroba Schamberga może mieć swój początek w dowolnym wieku – możliwe jest jej wystąpienie zarówno u kilkulatka, jak i u pacjenta w podeszłym wieku. Nie zauważono związku pomiędzy rasą czy pochodzeniem etnicznym, a częstością występowania choroby. Zaobserwowano z kolei to, że ta dermatoza barwnikowa zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet.

Przeczytaj: Brązowe plamy na skórze – jakie mogą być przyczyny?

Choroba Schamberga – przyczyny capillaritis

Co dokładnie odpowiada za występowanie choroby Schamberga – tego nie wiadomo. Przypuszcza się, że pewien wpływ na plamy na nogach mają infekcje wirusowe, nadwrażliwość organizmu pacjenta na różne substancje pochodzące ze środowiska czy też interakcje pomiędzy lekami. Sprawdzano również, czy wpływ na występowanie jednostki chorobowej mogą mieć jakieś mutacje genetyczne. Owszem, w literaturze może się natknąć na opisy pojedynczych rodzin, w których kilku jej członków posiadało specyficzne plamy na kostkach, aczkolwiek ogólnie raczej nie odnotowuje się związku pomiędzy rozwojem choroby a genami.

Ostatecznie dokładna przyczyna plamicy Schamberga wciąż pozostaje nieznana. Zdecydowanie lepiej poznano za to patomechanizm, w którym u pacjentów pojawiają się specyficzne objawy choroby Schamberga.

Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?

Plamica Schamberga – objawy i przebieg choroby

Z chorobą Schamberga związane jest jedno zjawisko, które określa się jako zapalenie naczyń włosowatych (capillaritis). W jego przebiegu pojawiają się pękające naczynia krwionośne. To ne odpowiadają za widoczne gołym okiem zmiany barwnikowe. Plamica rozwija się właśnie przez nie, co jednak sprawia, że pojawia się w ogóle proces zapalny – jak wspomniano wyżej – nie wiadomo.

Objęte stanem zapalnym drobne naczynia krwionośne stają się zdecydowanie bardziej przepuszczalne – przez to wydostawać się z nich mogą na zewnątrz czerwone krwinki. Erytrocyty, które znajdują się poza naczyniami, po pewnym czasie ulegają rozpadowi. Wydostaje się z nich wtedy, zawierający żelazo, barwnik. Przez to, że nie jest on wchłaniany z powrotem do krwi, pozostaje on w skórze – to właśnie przez depozyty żelaza u chorych na postępującą plamicę barwnikową widoczne są charakterystyczne zmiany skórne w postaci plam, najczęściej na kostkach.

Najbardziej charakterystyczną cechą plamicy Schamberga jest obecność na skórze kilkucentymetrowych, dobrze odgraniczonych plam. Typowo w ich obrębie widoczne są drobne, punktowe wybroczyny o barwie pomarańczowej lub brązowawej – nierzadko zmiany te opisywane są jako ogniska, które wyglądają jakby były obsypane pieprzem cayenne. Z diagnostycznego punktu widzenia ważne jest to, że plamy te są niebolesne. skóra w ich obrębie jest prawidłowo ucieplona. Jeżeli u chorych pojawia się jakiś dodatkowy objaw, to jest nim świąd zmienionej chorobowo skóry.

Najczęstszą lokalizacją zmian występujących w przebiegu postępującej plamicy barwnikowej są nogi, a ściślej przednia powierzchnia goleni (łydek). Schorzenie ma zwykle charakter przewlekły i postępujący, jednakże nasilenie zmian skórnych narasta z czasem bardzo powoli. Z biegiem czasu drobne plamy mogą pojawiać się na coraz to kolejnych obszarach ciała, np. na rękach, tułowiu, a nawet na szyi.

Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?

Rozpoznawanie choroby Schamberga – jakie badania?

Postępującą plamicę barwnikową zazwyczaj rozpoznać już po samym tylko stwierdzeniu istnienia u pacjenta charakterystycznych zmian skórnych. Czasami jednak – w celu wykluczenia innych potencjalnych przyczyn istniejących u chorego zmian – wykonywane są dodatkowe badania, takie jak np.:

• morfologia krwi obwodowej,
• badania wykładników stanu zapalnego (np. oznaczenie stężeń OB i CRP we krwi),
• dermatoskopia (oglądanie zmian skórnych w dużym powiększeniu),
• biopsja zmian skórnych (w których możliwe jest uwidocznienie zapalenia drobnych naczyń).

Diagnostyka różnicowa powinna uwzględnienie różnych typów zapalenia naczyń, takich jak: choroba Majocchiego, liszaj złocisty, choroba Gougerota-Bluma, a także plamica Ducasa i Kapetanakisa.

Czy zapalenie naczyń Schamberga jest groźne, czy można się zarazić?

Zasadniczo może powiedzieć, że plamica Schamberga jest niegroźna – u pacjenta występują zmiany skórne, aczkolwiek nie powodują one żadnych zagrożeń dla zdrowia. Mimo tego u osób obarczonych tym schorzeniem mogą pojawiać się pewne problemy. Plamy związane z jednostką ciężko uznać za estetyczne – dla niektórych chorych posiadanie ich na skórze jest źródłem znacznych nawet kompleksów i dyskomfortu psychicznego.

Właśnie ze względu na różne kompleksy, wielu pacjentów z plamicą Schamberga zastanawia się, czy istnieją jakieś sposoby na to, aby usunąć brązowe plamy. Można w tym celu wypróbować zarówno naturalne środki, jak i skorzystać z farmakoterapii.

Leczenie plamicy Schamberga – leczenie naturalne

Po pierwsze, w przypadku choroby Schamberga pomóc może dieta – warto, aby była ona bogata w pokarmy, w których obecna jest witamina C (substancja ta może wywierać korzystny wpływ na ściany naczyń krwionośnych, wzmacniając je).

Zmiany skórne można smarować preparatami, które zawierają naturalne środki korzystnie wpływające na układ krążenia i naczynia krwionośne – mowa tutaj o preparatach, w których składzie znajduje się arnika lub diosmina. Ta ostatnia jest lekiem dostępnym bez recepty, z powodzeniem stosowanym w leczeniu niewydolności żylnej, czyli żylaków.

Leki stosowane w chorobie Schamberga

Poza środkami naturalnymi, pacjentom z plamicą Schamberga zalecane bywają także i różne medykamenty. W razie silnego swędzenia skóry do złagodzenia tego problemu, doprowadzić może stosowanie maści zawierających sterydy (np. kortyzon) lub kolchicynę. Wspomagać się można również zażywaniem suplementów witaminy C.

Pojawiają się również doniesienia o tym, że poza farmakoterapią korzystny wpływ na nasilenie zmian skórnych związanych zapaleniem drobnych naczyń krwionośnych może mieć naświetlanie ich wąskimi wiązkami światła ultrafioletowego.

Rokowanie w plamicy Schamberga

Choroba Schamberga nie prowadzi do skrócenia życia pacjentów, którzy na nią zachorują. Nie jest nowotworem i nie powoduje raka. Związanych z nią plam na nogach czy na kostkach pozbyć się jest jednak tak naprawdę ciężko – trudne jest zapobieganie, aby w obrębie skóry nie pojawiały się kolejne zmiany.

Aby ograniczyć możliwość pojawiania się kolejnych zmian o typie plamek i punkcików, pacjentom zaleca się stosowanie diety bogatej we wspomniane wyżej substancje, które będą wzmacniać naczynia krwionośne. Oprócz tego unikać oni powinni również różnych czynników o potencjalnym działaniu drażniącym, np. produktów kosmetycznych zawierających duże ilości sztucznych barwników. Odradza się gorące kąpiele.

Bibliografia

Brauer J. A. et al., Progressive pigmentary purpura, Dermatology Online Journal 17 (10):14

Cavalcante M. L. L. L. et al., Schamberg's disease: case report with therapeutic success by using colchicine, An Bras Dermatol. 2017 Mar-Apr; 92(2): 246–248

https://www.dovemed.com/diseases-conditions/schamberg-disease/