Test potwierdzający HBsAg – czym jest i jak interpretować wyniki?

Czym jest test potwierdzający HBsAg?

Test stosuje się w celu potwierdzenia obecności antygenu powierzchniowego występującego podczas wirusowego zapalenia wątroby typu B. Test potwierdzający ma na celu unieczynnić antygen HBs, znajdujący się w próbce krwi lub surowicy poprzez zastosowanie nadmiaru przeciwciał anty-HBs.

Wirus zapalenia wątroby typu B należy do rodziny Hepadnaviridae. Jest to wirus DNA posiadający otoczkę. Na części zewnętrznej (powierzchniowej) osłonki lokalizują się HBsAg (antygen powierzchniowy wirusa HBV). Wewnętrzny rdzeń wirusa składa się z antygenu HBc (HBcAg, antygen rdzeniowy wirusa HBV). Z tej samej komponenty białkowej, co HBcAg wywodzi się również antygen HBe obecny we krwi, płynach ustrojowych oraz wydzieleniach, w przeciwieństwie do antygenu HBc, który się tam nie znajduje.

Wyróżnia się 4 szczepy wirusa: ayw, adw, ayr, adr. Powodują one takie same objawy kliniczne, a ich rozpoznanie ma znaczenie epidemiologiczne, a także prawne, w przypadkach np.: udowodnienia zakażenia przez daną osobę.

Wirus zapalenia wątroby typu B jest hepatotropowy, a to oznacza, że jego pierwotnym celem są komórki wątroby. Cechuje się wrażliwością na środki fizykochemiczne, posiada właściwości zakaźne w surowicy w temperaturze 30°C przez 6 miesięcy, a w temp -20 °C nawet przez 15 lat.

Pacjent, który jest zakażony może zarażać inne osoby poprzez własne płyny ustrojowe. Największe stężenie wirusa HBV w płynach ustrojowych występuje we krwi, surowicy, a także płynach wysiękowych i przesiękowych, umiarkowany poziom obecny jest w nasieniu, ślinie, wydzielinie pochwowej, najniższe stężenie występuje w pocie, moczu, kale, łzach i mleku kobiecym.

Znaczenie testu potwierdzającego antygenu HBs

Wykonanie testu ma potwierdzić obecność antygenu powierzchniowego HBs lub wykluczyć wynik fałszywie dodatni, który otrzymany został po teście HBsAg lub innego testu wskazującego na WZW typu B.

Technika oraz przygotowanie do badania

Badanie wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi do probówki próżniowej. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym, u dzieci natomiast stosuje się niewielkie nacięcie nożem lekarskim (lancetem) na skórze w celu wywołania niewielkiego krwawienia. Otrzymaną próbkę wysyła się do analizy.

Szczególne przygotowanie do badania nie jest wymagane, nie trzeba być na czczo.

Wartości referencyjne testu potwierdzającego HBsAg

Oczekiwany wynik u osoby niezakażonej to wynik dodatni. W badanej surowicy wykrywa się podane wcześniej anty-HBs, które miało zneutralizować antygeny HBs. Osoba zdrowa nie posiada HBsAg, a więc anty-HBs nie ma czego neutralizować. Wartości liczbowe można określić stosując specjalne wzory matematyczne, wykorzystywane niekiedy przez laboratoria diagnostyczne.

Interpretacja wyniku testu potwierdzającego HBsAg

• Norma – obecność przeciwciał anty-HBs, bez wykrywalnego antygenu HBs wskazuje na wyzdrowienie, niezakaźność, odporność na HBV.
• Podwyższony poziom HBsAg oraz anty-HBs rejestruje się w przypadku:
  • przewlekłego długotrwałego zapalenia wątroby
  • przewlekłego aktywnego zapalenia wątroby
  • marskości wątroby wywołanej przez wirusa zapalenia wątroby typu B.