Jakie są przyczyny alergii skórnej?

Czym jest alergia skórna?

Alergia skórna należy do grupy chorób alergicznych, czyli takich, w których dochodzi do nieprawidłowej i wygórowanej odpowiedzi naszego układu immunologicznego na nieszkodliwe dla zdrowych ludzi czynniki zewnątrzpochodne.

Schorzenie to jest coraz częściej spotykane wśród populacji, co wynika w głównej mierze ze stylu życia ludzi oraz dużego narażenia na kontakt z różnymi substancjami. Dla osób chorych alergia skórna jest nieraz dolegliwością bardzo wstydliwą, gdyż dotyczy największego narządu naszego ciała, będącego naszą wizytówka podczas kontaktów z innymi ludźmi.

Przyczyn alergii skórnych jest nieskończenie wiele – prawdopodobnie każdy znany alergen (czyli czynnik pochodzenia zewnętrznego, na który nasz organizm reaguje wzbudzeniem reakcji alergicznej) może wywołać zmiany dotyczące skóry. Zmiany chorobowe mogą być różnorodne, od drobnych czerwonych grudek, świądu do rozlanego rumienia i obrzęku.

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Alergeny pochodzenia roślinnego

Alergeny pochodzenia roślinnego są jedną z częstszych przyczyn występowania objawów alergii skórnych. Szczególnie narażeni na wystąpienie alergii z tego powodu są ogrodnicy, pracownicy kwiaciarni i zakładów pogrzebowych a także dekoratorzy.

Zmiany alergiczne na skórze może powodować kontakt z bardzo wieloma roślinami, aczkolwiek najczęściej uczulenie wywołują rośliny, których powierzchnia pokryta jest oleistą substancją – trujący bluszcz, sumak jadowity. Zmiany na skórze pojawiają się w wyniku bezpośredniego dotknięcia tych roślin, ale mogą powstać także po kontakcie ze zwierzęciem, czy przedmiotem, który wcześniej dotykał takiej rośliny – co świadczy o bardzo dużym potencjale alergizującym tej grupy.

Kontakt z takimi roślinami (głównie z oleistą substancją je pokrywającą) powoduje pojawienie się na skórze swędzącej, mocno czerwonej wysypki. Inną rośliną, która bardzo często powoduje powstawanie alergicznych zmian skórnych jest pierwiosnek kubkowaty. Liście tej pięknie kwitnącej i ze względu na to chętnie uprawianej w domach i ogrodach rośliny są pokryte włoskami wytwarzającymi związek chemiczny o nazwie pirimina. Substancja ta, zwłaszcza u alergików powoduje szybkie powstanie stanów zapalnych skóry, na szczęście nie jest to związek niebezpieczny – samo umycie skóry po kontakcie z nim sprawia, że zmiany szybko ustępują. Innymi roślinami mogącymi spowodować wystąpienie objawów alergii skórnej są:

• chryzantemy,
• tulipany,
• narcyzy,
• pomidory, ogórki, rzodkiewka – liście i łodygi tych roślin pokryte są malutkimi włoskami, które drażniąc skórę mechaniczne powodują alergiczne kontaktowe zapalenie skóry objawiające się uczuciem swędzenia, zaczerwienieniem, parastezjami, pieczeniem,
• opuncja i inne kaktusy – na swojej powierzchni posiadają drobniutkie kolce, kontakt z nimi powoduje powstanie bolesnej wysypki na skórze,
• chmiel zwyczajny – wyciągi z tej rośliny znajdują się w kremach i szamponach,
• wilczomlecze – sok mleczny tych roślin zawiera liczne związki, w tym estry alkoholu tigliainowego, które często powodują nasilone objawy skórne alergii,
• owoce cytrusowe (cytryny, pomarańcze) – zawierają liczne olejki eteryczne, są częstą przyczyną zmian alergicznych skóry, szczególnie tej wokół ust,
• brzoskwinie – mogą spowodować powstanie zaczerwienienia, obrzęku i uczucia swędzenia skóry wokół ust, gdyż powierzchnia tych owoców pokryta jest drobnymi, ale silnie drażniącymi skórę włoskami.

Zobacz też: Osobowość narcystyczna – cechy

Kosmetyki a alergia skórna

Ta grupa alergenów zaczyna mieć coraz istotniejszą pozycję wśród przyczyn alergii skórnych. Fakt ten tłumaczy się głównie dostępnością tych związków, ale także stylem życia wymagającym od nas dbania o swój wygląd i nieraz poprawiania go przy użyciu różnego rodzaju specyfików.

Najczęściej spotyka się alergie skórne na szampony, kremy, balsamy, kosmetyki do makijażu (pudry, cienie do powiek, tusze do rzęs), lakiery do paznokci ale i do włosów, farby do włosów, dezodoranty i perfumy. Najczęstszymi objawami skórnymi alergii na kosmetyki jest zaczerwienienie skóry połączone z nieprzyjemnym uczuciem swędzenia. Możliwe jest również wystąpienie obrzęku – zwykle dotyczy on twarzy, a w szczególności okolicy oczu i jest najczęściej spowodowany stosowaniem kremów i kosmetyków do makijażu.

Rzadziej obserwuje się zmiany o charakterze grudek czy pęcherzyków – spotykane są one głównie w przypadku uczulenia na dezodoranty.

Składniki pożywienia a alergia skórna

Pokarmy będące przyczyną alergii pokarmowych mogą także wywoływać zmiany w obrębie skóry. Najczęściej obserwuje się zmiany skórne po spożyciu produktów mlecznych (mleko i jego przetwory), czekolady, niektórych owoców i warzyw, orzechów. W przypadku uczulenia na mleko alergia skórna występuje zwykle pod postacią suchych, łuszczących się i zaczerwienionych plam na skórze.

W przypadku alergii skórnych, których przyczyną są składniki pokarmu objawy często lokalizują się w okolicy twarzy i ust, ale zmiany mogą być obecne niemalże na całym ciele – często dotyczą skóry ramion, ud i szyi.

Alergeny pochodzenia zwierzęcego

Kontakt alergika ze zwierzętami może skutkować wystąpieniem różnych objawów. Dotyczą one głównie układu oddechowego (kaszel, duszność, katar), ale możliwe jest również pojawienie się zmian alergicznych na skórze.

Dochodzi do tego najczęściej w wyniku ekspozycji osoby chorej na ślinę czy mocz zwierząt, rzadziej na ich sierść. Zmiany skórne przybierają zazwyczaj postać zaczerwienienia skóry i drobniutkiej grudkowej wysypki, którym towarzyszy różnie nasilone uczucie swędzenia i pieczenia. W zdecydowanej większości przypadków zmiany takie występują w wyniku kontaktu osoby uczulonej z psami, kotami, końmi czy też świnkami morskimi.

Metale a alergia skórna

Alergia skórna na metale spotykana jest stosunkowo często – najczęściej są za nią odpowiedzialne nikiel, chrom, złoto i rtęć. Zachorowania na alergię skórną spowodowaną kontaktem z niklem spotykane są głównie pośród młodych kobiet, co związane jest z obecnością tego metalu w biżuterii, monetach, oprawkach okularów i zegarków, nożach, garnkach, igłach i guzikach np. te od spodni. Natomiast objawy skórne spowodowane chromem dotyczą w zdecydowanej większości mężczyzn. Dzieje się tak, ponieważ to właśnie mężczyźni częściej stykają się z takimi źródłami chromu jak cement, smary, oleje, farby, płyny galwanizerskie i antykorozyjne, lakiery, dymy spawalnicze czy popioły powstające przy spalaniu węgla.

Zmiany skórne przybierają początkowo postać małych grudek, które następnie przekształcają się w pęcherzyki, które mogą pękać. W wyniku tego powstają różnej wielkości nadżerki, zwykle bolesne. Zmianom zwykle towarzyszy zaczerwienienie, rzadziej świąd.

Inne przyczyny alergii skórnych

Do rzadszych przyczyn alergii skórnych należą:

• związki chemiczne będące składowymi gumy – głównie lateks zawarty w rękawiczkach i prezerwatywach. W wyniku kontaktu z tą substancją może dojść do zaczerwienienia i obrzęku skóry oraz nasilonego uczucia swędzenia.
• leki – antybiotyki (głównie tetracyklina i doksycyklinę) mogą powodować występowanie wysypek skórnych, rumieni, pokrzywki i świądu. Zmiany skórne mogą wywołać także penicylina, niesteroidowe leki przeciwzapalne czy doustne środki antykoncepcyjne.

Roztocza kurzu domowego – poza wywoływaniem u osób uczulonych objawów alergicznych ze strony układu oddechowego, mogą być także odpowiedzialne za powstawanie zmian skórnych najczęściej pod postacią niewielkich swędzących, czerwonych grudek.