Alergia w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest alergia?

Alergia, zwana również uczuleniem lub nadwrażliwością jest dosyć rozpowszechnionym zjawiskiem. Choroby alergiczne mogą występować pod postacią uciążliwego kataru, łzawienia, ale również prowadzić do wystąpienia stanu zagrożenia życia, jakim jest wstrząs anafilaktyczny. Mechanizm powstawania alergii jest różnorodny, ale mówiąc ogólnie – chodzi o wzmożoną odpowiedź układu odpornościowego na kontakt z czynnikami, które u zdrowych osób nie wywołują żadnych objawów.

Alergia może dotyczyć substancji obecnych w powietrzu, mamy wtedy do czynienia z alergią wziewną. Z kolei alergia pokarmowa to uczulenie na różne składniki pokarmowe. Każda z alergii jest odpowiedzialna za swoiste objawy, które bywają bardzo uciążliwe i mogą wymagać konsultacji z lekarzem oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. Zazwyczaj jest ono przewlekłe, a niejednokrotnie kończy się na poddaniu się immunoterapii swoistymi antygenami, czyli na popularnym odczulaniu.

Alergia w ciąży

W przypadku kobiet cierpiących na alergię i przyjmujących leki przewlekle, chęć posiadania potomstwa powinna być zaplanowana i przemyślana. Leki przyjmowane poza okresem ciąży mogą nie pozostać bez wpływu na rozwijający się płód, a najbezpieczniej, jeżeli niektóre z nich będą odstawione jeszcze przed zajściem w ciążę. Z tego powodu najrozsądniej będzie uprzedzić lekarza o swoich planach. Najlepiej przedyskutować tą decyzję zarówno z alergologiem, jak i ginekologiem, którzy następnie będą wspólnie kontrolować przebieg tych dziewięciu miesięcy.

Objawy alergii u ciężarnych

W trakcie ciąży objawy uczulenia mogą:

• nasilić się,
• pozostać bez zmian,
• występować ze zmniejszoną intensywnością.

Wystąpienie każdej z powyższych sytuacji wiąże się z takim samym prawdopodobieństwem, czyli szacuje się, że odpowiednio 1/3 kobiet może dotyczyć każda z poszczególnych sytuacji.

Alergia może rozwinąć się dopiero w ciąży lub też może występować na długo przed nią. Jeżeli kobieta chorowała wcześniej, to w czasie ciąży objawy alergiczne mogą się znacznie nasilić. Nie ma sposobu, aby przewidzieć, czy alergia zmieni się w czasie ciąży. Badania pokazują, że 1/3 kobiet ciężarnych doświadcza zmniejszenia się objawów alergii w ciąży. Jest to związane ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie kobiety w czasie ciąży. Najczęściej w ciąży występują alergie wziewne. Mogą one doprowadzić do wystąpienia astmy. Dolegliwości alergiczne najczęściej występują między 29. a 36. tygodniem ciąży.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

Objawami alergii mogą być:

• kichanie,
• alergiczny nieżyt nosa,
• alergiczne zapalenie spojówek,
• łzawienie oczu oraz ich zaczerwienienie,
• niekiedy ból głowy,
• wodnisty katar,
• atopowe zapalenie skóry,
• pokrzywka, wysypka,
• skurcz oskrzeli – napad świszczącego kaszlu,
• niekiedy atak astmy.

Niekiedy uczulenie występuje pod wpływem reakcji immunologicznej na jeden alergen, a niekiedy dopiero wniknięcie kilku alergenów aktywuje proces alergii. Minimalizowanie ekspozycji na alergeny pomoże uniknąć jej symptomów.

Większość alergii jest dziedziczona przez dzieci po rodzicach. Jednakże ludzie, którzy odziedziczyli skłonność do alergii, mogą być uczuleni zupełnie na coś innego niż rodzice. Jeżeli jeden rodzic jest alergikiem, każde z jego dzieci ma 50% szansy na rozwinięcie u siebie alergii. Ryzyko to wzrasta do 75%, gdy oboje rodzice mają alergię.

Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie

Leczenie alergii u ciężarnych

Jest wiele metod leczenia alergii u ciężarnych. Niektóre leki przeciwko astmie, takie jak wziewne leki rozkurczowe na oskrzela, beklometazon oraz kromoglikan dwusodowy – stosowany na błony śluzowe nosa – są bezpieczne.

Najlepszą obroną przed alergią jest ochrona przed nią. Należałoby się postarać o wyeliminowanie czynników alergizujących – kurzu, sierści, pleśni. Ograniczyć należy też kontakt z osobami palącymi papierosy. Przede wszystkim chodzi tutaj o kwestie bycia biernym palaczem. Jest ono niebezpieczne dla matki i dziecka. Należy również ograniczyć kontakt z chemikaliami trzymanymi w domu, takimi jak rozpuszczalniki, które mogą sprowokować wystąpienie reakcji alergicznej.

Nawet jeżeli wcześniej brało się regularnie leki przeciwhistaminowe, należy zasięgnąć opinii lekarskiej odnośnie stosowania ich w czasie ciąży. Leki bez recepty antyhistaminowe nie są zabronione w ciąży, ale mogą powodować uczucie senności.

Alergolodzy nie polecają kuracji odczulających kobietom, które są w ciąży, ze względu na zmienny poziom systemu immunologicznego, co może wywołać niespodziewane reakcje.

W ciąży leczenie alergii jest utrudnione przez to, że nie można stosować wszystkich leków. Regularne przyjmowanie środków udrożniających górne drogi oddechowe, które zawierają pseudoefedrynę, jest najprawdopodobniej niedobrym rozwiązaniem dla ciężarnych. Należy zaprzestać ich przyjmowania, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży. W tym bowiem czasie ryzyko dla dziecka jest największe. Jest to okres organogenezy, czyli najważniejszego okresu w życiu dziecka. W tym czasie tworzą się wszystkie układy i organy. Jeżeli na skórze pojawia się wysypka, pokrzywka, to można zastosować kąpiele lecznicze w emolientach, czyli środkach, które doskonale nawilżą podrażnioną skórę. Po kąpieli można dodatkowo natłuścić skórę balsamem. Aby zminimalizować uczucie swędzenia skóry, można przyjmować też wapno w dawce nie większej niż 1000 mg na dobę.

Przeczytaj też: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Sposoby radzenia sobie z objawami alergii w ciąży

Oto sposoby radzenia sobie z objawami alergii:

• można spróbować solnych roztworów do nosa. Są one dostępne bez recepty i są bezpieczne dla ciężarnych. Zmniejszają uczucie suchości w nosie, krwawień, podrażnień. Można je stosować tak często, jak tylko zachodzi potrzeba;
• inną metodą są irygatory z solnych roztworów do nosa. Są dostępne w aptekach i zawierają już gotowy roztwór soli. Należy wlać zawartość irygatora do jednego nozdrza, po czym czynność powtórzyć. Irygację można robić 1-2 razy dziennie;
• należy zwiększyć aktywność fizyczną w ciągu dnia. Ćwiczenia pozwalają na zredukowanie stanów zapalnych w nosie;
• łagodnie i udrażniająco działa maść majerankowa pod nos;
• można użyć plastrów nasączonych olejkami eterycznymi. Przykleja się je na poduszkę przed snem. W ciągu nocy uwalniają zapach, który udrażnia drogi oddechowe.

Jeżeli to nie spowoduje poprawy stanu zdrowia, należy skonsultować się z lekarzem alergologiem. Doradzi on bezpieczne leki dla mamy i dziecka.

Zobacz również: Alergia latem – jak sobie radzić z letnimi alergenami?

Immunoterapia w ciąży

Immunoterapia polega na podawaniu pacjentowi niewielkich dawek alergenu przez okres kilku miesięcy. Taka stymulacja pozwala na uodpornienie się na dany czynnik, który w przeszłości miał wpływ na wystąpienie reakcji alergicznej. W czasie immunoterapii wytwarza się pamięć immunologiczna. Zabieg ten jest bezpieczny w czasie ciąży, ale tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli kobieta była poddawana odczuleniu już przed ciążą. W czasie ciąży i okresie karmienia piersią nie wolno rozpoczynać immunoterapii. Wystąpienie powikłań jest niezwykle rzadkie, ale może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który mógłby już być niebezpieczny dla płodu. Rozpoczęcie odczulania w czasie pierwszego trymestru ciąży nie jest wskazane.

Jeżeli immunoterapia została rozpoczęta jeszcze przed zajściem w ciążę, a do zapłodnienia doszło na jej końcowym etapie, jest szansa, że lekarz pozwoli na dokończenie odczulania. Natomiast o samym fakcie zajścia w ciążę należy niezwłocznie poinformować lekarza w trakcie terapii, ponieważ tylko on jest w stanie oszacować ryzyko związane z jej kontynuacją.

Sprawdź też: Alergia na sierść – co robić?

Leki antyalergiczne a karmienie piersią

Karmienie piersią jest najlepszą metodą do budowy odporności u dziecka. Leki, które są bezpieczne do stosowania w czasie ciąży, są również bezpieczne do stosowanie w czasie karmienia piersią. Dzieje się tak, ponieważ dziecko w czasie karmienia piersią dostaje mniejsze dawki niż w czasie życia płodowego. Alergolog pomoże w doborze odpowiednich leków w czasie karmienia piersią.

Jakie mogą być powikłania alergii u ciężarnych?

Najpowszechniejszą reakcją alergiczną jest wstrząs anafilaktyczny. Może on doprowadzić do:

• spadku ciśnienia,
• trudności z oddychaniem,
• utraty przytomności,
• śmierci.

Bardzo duża liczba ciężarnych kobiet cierpi na astmę, która jest skutkiem alergii. Jest ona najczęstszą przypadłością spotykającą ciężarne. Ma ją około 7% ciężarnych. Jeżeli ciężarna nie kontroluje astmy w ciąży, to w czasie napadu kaszlu może dojść do sytuacji, w której będzie miała małą ilość tlenu we krwi. To może z kolei wpłynąć na stan dziecka. Ilość tlenu zmniejsza się również w transporcie do łożyska oraz do dziecka. Może to zaburzyć wzrost płodu, a także przyczynić się do jego śmierci wewnątrzmacicznej. Ciężarne z astmą są narażone na ryzyko porodu przedwczesnego. Są one również narażone na rozwiniecie się u nich nadciśnienia tętniczego, czego efektem może być wystąpienie stanu przedrzucawkowego, który jest niebezpieczny dla dziecka i matki.

Przeczytaj też: Clatra – lek na alergię

Zapobieganie alergii

Należy unikać ekspozycji na alergeny, które mogą uczulać i powodować gorsze samopoczucie. Ciężarne, które chorują na astmę, powinny unikać czynników, które prowokują występowanie ataków duszności i kaszlu. Trzeba wietrzyć często pokój oraz unikać stosowania klimatyzacji. Należy też myć często ręce i twarz, aby zmyć pyłki. Dobrą metodą jest stosowanie nawilżaczy powietrza, które nawilżają drogi oddechowe. Zaleca się, aby osoby ze skłonnościami do alergii często odkurzały dywany oraz czyściły kurz w domu. Odkurzacz musi mieć filtry antyalergiczne. Należy też pamiętać o regularnej zmianie pościeli. Aby zmniejszyć osadzanie się kurzu na łóżkach czy fotelach, można przykrywać je specjalnymi matami antyalergicznymi.