Łysienie a testosteron

Jak testosteron wpływa na włosy?

Testosteron jest produkowany głównie w jądrach, oraz w mniejszych ilościach w korze nadnerczy i jajnikach. Hormon ten poprzez swoje receptory wpływa na proces rozwoju włosów, stymulując ich wzrost w okolicy narządów płciowych i na twarzy, jednocześnie hamując w obrębie owłosionej skóry głowy.

Testosteron działa na komórki organizmu po przekształceniu w dihydrotestosteron (DHT) , który jest kilkakrotnie silniejszy niż testosteron. Enzymem niezbędnym do tej przemiany jest 5α-reduktaza, której rozmieszczenie w organizmie jest nierównomierne, co skutkuje różnym stopniem oddziaływania hormonu na poszczególne tkanki. Największą aktywnością tego enzymu cechują się okolice czołowe i ciemieniowe skóry głowy i właśnie tutaj zaobserwować można pierwsze efekty oddziaływania DHT na włosy.

W okolicy potylicznej znajduje się niewiele 5α-reduktazy, dzięki czemu objawy łysienia w tej okolicy się nie uwidaczniają. Testosteron stymuluje wzrost mieszków włosowych na twarzy (skutkiem czego jest pojawienie się zarostu) i w okolicy narządów płciowych, hamując jednocześnie ich wzrost na szczycie głowy.

Wypadanie włosów a testosteron

Didydrotestosteron wpływa na cykl rozwojowy włosa, powodując skrócenie fazy jego wzrostu i wydłużenie fazy spoczynku włosa, tzw. fazy telogenowej. W fazie spoczynku dochodzi do odbarwienia, ścieńczenia i ostatecznie wypadnięcia włosa. Następstwem tego procesu jest migracja komórek, do miejsca w którym doszło do wypadnięcia włosa w celu wytworzenia nowego.

Dihydrotestosteron zwalnia ten proces, co skutkuje zmniejszeniem się liczby włosów w ciągu kilku cykli włosowych. Androgeny mają również wpływ na jakość włosów. Ich działanie powoduje gorsze wybarwienie, skracanie włosów, a także miniaturyzację mieszków włosowych, skutkiem czego jest łatwe wypadanie włosów znajdujących się płytko pod skórą. Oprócz tego androgeny pobudzają gruczoły łojowe skóry głowy do wydzielania łoju. Nadmierny łojotok powoduje rozwoju łupieżu, który predysponuje do łysienia poprzez osłabienie mieszków włosowych.

Proces przekształcania testosteronu w szkodliwy dla włosów dihydrotestosteron zachodzi zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. U zdrowych kobiet poziom testosteronu jest zdecydowanie niższy niż u mężczyzn, jednak nawet niewielka ilość tego hormonu może doprowadzić do łysienia androgenowego. Zależność między ilością testosteronu w organizmie a ryzykiem łysienia jest wprost proporcjonalna, gdyż im więcej testosteronu, tym większe ryzyko przekształcenia go w DHT. Zdarzają się również takie sytuacje, że do wypadania włosów dochodzi przy niskim poziomie testosteronu.

Bardzo ważnym warunkiem, który może zapobiec wypadaniu włosów włosów jest równowaga hormonalna, ponieważ przyczyną łysienia nie musi być bezpośredni wzrost poziomu androgenów. W momencie, gdy androgeny, a wśród nich przede wszystkim DHT, osiągną wyższe stężenia w organizmie niż żeńskie hormony płciowe, mogą pojawić się różne dolegliwości, a wśród nich łysienie.

Łysienie androgenowe a hormony i testosteron

Zarówno podwyższony jak i fizjologiczny poziom testosteronu w organizmie w połączeniu z innymi czynnikami (m.in. genetycznymi) jest odpowiedzialny za pojawienie się łysienia androgenowego. Nadmiar androgenów stanowi najczęstszą przyczynę wypadania włosów u osób dorosłych i dotyczy ponad 70% mężczyzn i około 40% kobiet.

U mężczyzn schorzenie to bardzo często poprzedzone bywa łupieżem tłustym lub łojotokiem. Proces utraty włosów rozpoczyna się zwykle w kątach czołowych i na szczycie głowy. Łysienie u mężczyzn rozpoczyna się zazwyczaj między 20 a 30 rokiem życia i ma charakter postępujący.

Łysienie androgenowe u kobiet występuje rzadziej niż u mężczyzn i rozpoczyna się zwykle po 30 roku życia. Może przebiegać podobnie jak u płci męskiej lub w postaci rozlanej. Przyczyną są zazwyczaj zaburzenia androgenowe, jednak łysienie może być również objawem towarzyszącym innym chorobom.

W leczeniu łysienia androgenowego stosuje się preparaty o działaniu miejscowym jak i ogólnym. Ponadto u kobiet terapię uzupełnia się o leki hormonalne, stosując estrogeny, gdyż ich niedobór bywa często przyczyną utraty włosów. W leczeniu wypadania włosów można także zastosować przeszczepianie włosów, które polega na przenoszeniu w łyse okolice włosów z miejsc, w których one się jeszcze zachowały. Metoda ta skutkuje tylko w słabo i średnio nasilonym procesie wypadania włosów.

Wypowiedź dermatologa na temat łysienia