Czkawka u noworodka – przyczyny, postępowanie, jak się jej pozbyć?

Jakie są przyczyny czkawki u noworodka?

Czkawka nie jest zupełnie nowym doświadczeniem dla nowo narodzonego dziecka. Po raz pierwszy maluch ma z nią do czynienia w życiu płodowym, a dokładnie w końcówce III trymestru ciąży. Wówczas czkawka pojawia się u płodu w reakcji na połykanie wód płodowych i podejmowanie prób samodzielnego oddychania.

W pierwszych miesiącach życia dziecka mimowolne skurcze przepony, poprzedzone nagłym zamknięciem głośni, zdarzają się nader często.

Co może być przyczyną czkawki u noworodka?

• Zbyt łapczywe ssanie piersi lub butelki, co sprzyja połykaniu powietrza.
• Nagła zmiana temperatury ciała dziecka.
• Nadmiar bodźców docierających do maluszka.
• Szybkie połykanie powietrza podczas płaczu i głośnego śmiechu.
• Mokra pieluszka.
• Przepełniony brzuszek.

Czkawka u noworodka może pojawiać się również bez konkretnej przyczyny i być objawem niedojrzałości układu nerwowego. Połknięcie powietrza drażni nerw przeponowy, co wyzwala mimowolne skurcze mięśni oddechowych. Wraz z rozwojem dziecka układ nerwowy dojrzewa, a czkawka pojawia się coraz rzadziej. [1]

Co zrobić, by ograniczyć występowanie czkawki?

Nie da się całkowicie wyeliminować każdej przyczyny czkawki u noworodka, ale można wpłynąć na ograniczenie częstotliwości występowania odruchu czkania. W tym miejscu warto dodać, że skurcze przepony i towarzyszący im charakterystyczny dźwięk, nie stanowią żadnego zagrożenia dla maluszka i często bardziej stresują rodziców niż samo dziecko.

A więc co zrobić, by czkawka u noworodka pojawiała się rzadziej? Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią pozycję do karmienia, która umożliwi dziecku spokojne i miarowe pobieranie pokarmu. W przypadku gdy noworodek karmiony jest z butelki, trzeba sprawdzić, czy otwór w smoczku nie jest za duży, gdyż sprzyja to nadmiernemu połykaniu powietrza. Maluch nie może jeść łapczywie, a po skończonym posiłku należy ułożyć dziecko w pozycji pionowej (główka spoczywa na ramieniu rodzica) i poczekać aż mu się odbije.

Jak pozbyć się czkawki po wypiciu mleka?

Może się zdarzyć, że mimo podjętych środków zapobiegawczych, czkawka u noworodka i tak się pojawi. Częste czkawki występują zwłaszcza przy nieprawidłowej technice karmienia piersią. Aby ją skorygować, warto skorzystać z pomocy doradcy laktacyjnego.

Z kolei, jeśli przyczyną mimowolnych skurczów przepony jest obniżenie się temperatury ciała noworodka, zadbajmy o to, by szybko przywrócić maluchowi optymalny komfort termiczny po kąpieli lub zmianie mokrej pieluszki. Pamiętajmy, że u noworodków nie stosuje się metod zwalczania czkawki, które działają na dorosłych – nie straszymy dzieci, nie poimy ich dużą ilością wody i nie karmimy miodem. Pod żadnym pozorem nie wstrzymujemy też oddechu noworodka. [1]

Kiedy uporczywa czkawka powinna zaniepokoić rodziców?

Czkawka jest normalnym zjawiskiem i jeśli w większości przypadków ustępuje samoistnie, nie należy się nią przejmować. Zdarza się, że dziecko płacze, kiedy odruch czkania jest zbyt intensywny, aczkolwiek jest to naturalny sposób komunikowania się noworodka z otoczeniem.

Niepokój rodziców powinna jednak wzbudzić uporczywa czkawka utrzymująca się u pociechy powyżej 48 godzin. Jeśli odruch czkania przeszkadza w efektywnym karmieniu piersią lub z butelki, zaburza sen dziecka lub prowadzi do pogorszenia się samopoczucia maluszka, należy skonsultować się ze specjalistą. Męczące i częste czkawki mogą być objawem refluksu żołądkowo-przełykowego, chorób układu nerwowego lub zaburzeń metabolicznych. Po przeprowadzeniu wywiadu pediatra dokładnie zbada dziecko i zaordynuje dalsze postępowanie. [2]

Kiedy napady czkawki u noworodka ustępują?

Jak już wspomnieliśmy, napady czkawki są charakterystyczne dla okresu noworodkowego i mogą występować nawet kilkanaście razy dziennie. Kiedy maluch wkroczy w trzeci miesiąc życia, częstotliwość pojawiania się czkawki wyraźnie spadnie.

Oczywiście nie jest to sztywna granica, ponieważ każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Często to nam, dorosłym, wydaje się, że czkawka jest dla małego człowieka dużym problemem. Tymczasem, jeśli malucha nie męczy czkawka przetrwała (trwająca powyżej 48 godzin) lub przewlekła (trwająca dłużej niż miesiąc), zwykle nie ma powodów do zmartwień. Mimo wszystko zawsze można skonsultować swoje wątpliwości z lekarzem pediatrą, położną lub pielęgniarką pediatryczną. Wiele przychodni oferuje konsultacje online, więc nie trzeba nawet wychodzić z domu, by zapytać eksperta o poradę, jak poradzić sobie z tą dolegliwością.

Warto pamiętać – czkawka u noworodka jest zjawiskiem normalnym i występuje u wszystkich dzieci urodzonych po 28. tygodniu ciąży.