Nowotwory ślinianek – jakie objawy daje guz ślinianki?

Jak powstają nowotwory ślinianek?

Ślinianki stosunkowo rzadko atakowane są przez proces nowotworowy. Jeśli już tak się stanie, zmiana w większości przypadków obejmuje śliniankę przyuszną, jest łagodna i nie daje przerzutów do innych struktur. Rzadziej dotyka śliniankę podżuchwową oraz małe gruczoły ślinowe, lecz w tym przypadku często przyjmuje postać złośliwą. Jakie objawy niosą ze sobą nowotwory ślinianek, w wyniku czego powstają i co powinno wzbudzić nasz niepokój?

Ślina wydostaje się ze ślinianek do jamy ustnej poprzez przewody wyprowadzające. To właśnie komórki przewodów wyprowadzających, a konkretnie przekształcenie ich w formy nowotworowe jest odpowiedzialne za powstanie nowotworów. Dlaczego zdrowe komórki ulegają takiej przemianie? Istnieje kilka czynników drażniących, które mogą to powodować. Jest to między innymi:

• palenie papierosów, gdyż dym tytoniowy wdychany do jamy ustnej, podrażnia jej wnętrze, a regularne palenie uniemożliwia regenerację uszkodzonych komórek,
• promieniowanie, na przykład radioterapia,
• kontakt z niektórymi drażniącymi związkami chemicznymi (np. nikiel),
• przewlekłe stany zapalne związane ze złą higieną jamy ustnej,
• uwarunkowania rodzinne i genetyczne.

Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem

Nowotwory ślinianek – objawy

Zmiany nowotworowe ślinianek niosą ze sobą pewne charakterystyczne objawy. Jest to przede wszystkim ból ślinianki, jej obrzmienie i powiększenie węzłów chłonnych. Czasami może mieć miejsce również niedowład mięśni twarzy. Wystąpienie ich nie jest jednoznaczne z wystąpieniem nowotworu, jednak obserwując je u siebie, powinniśmy skontaktować się z lekarzem.

Nowotwory ślinianek – rodzaje

Najważniejszy podział, jakiego musimy dokonać mówiąc o nowotworach, to podział na nowotwory złośliwe i niezłośliwe.

Złośliwość nowotworu oznacza jego naciekanie, czyli wrastanie guza w okoliczne tkanki, co powoduje ich zniszczenie i upośledza pełnioną przez nie funkcję. Nowotwór złośliwy może naciekać również naczynia chłonne i krwionośne, co powoduje przedostawanie się jego komórek do krwi lub chłonki i rozprzestrzenianie ich po całym organizmie. W wyniku tego w odległych tkankach tworzą się przerzuty. Wycięcie guza złośliwego często nie przynosi spodziewanych efektów, ponieważ może on dawać wznowy.

Nowotwór niezłośliwy, zwany inaczej łagodnym rośnie wolno, nie wnikając w sąsiadujące tkanki, lecz na nie napierając. Dzięki temu można łatwo wyznaczyć granicę pomiędzy guzem, a otaczającą go tkanką, co ułatwia jego doszczętne wycięcie. Ponieważ guz nie nacieka, nie daje przerzutów. Szkodliwy wpływ nowotworów łagodnych na organizm wynika z możliwości ucisku na sąsiadujące narządy lub naczynia.

W przypadku nowotworów ślinianek występuje prosta zależność: im mniejszy jest gruczoł zajęty przez nowotwór, tym większa szansa, że zmiana jest złośliwa. Dlatego też nowotwór ślinianki przyusznej przeważnie będzie łagodny, nowotwór ślinianki podżuchwowej może przyjmować różne formy z podobnym prawdopodobieństwem, zaś zmiany występujące w śliniance podjęzykowej oraz w małych gruczołach ślinowych jamy ustnej często bywają złośliwe.

Czytaj również: Wrastający paznokieć – przyczyny, objawy, leczenie, klamra, domowe sposoby

Nowotwory łagodne ślinianek

Łagodna postać nowotworów ślinianek występuje zdecydowanie częściej niż forma złośliwa. Oto najczęstsze nowotwory łagodne gruczołów ślinowych:

• gruczolak wielopostaciowy, czyli guz mieszany jest najczęstszym nowotworem łagodnym ślinianek. Ma postać niebolesnego, wolno rosnącego guza występującego w większości przypadków w śliniance przyusznej. Jeśli dotyka małych gruczołów ślinowych, rozsianych po całej powierzchni jamy ustnej, mogą mu towarzyszyć takie objawy, jak zaburzenia żucia oraz połykania, duszność i chrypka. Gruczolaka wielopostaciowego leczy się poprzez wycięcie chirurgiczne. Niestety posiada on drobne wypustki wnikające w otaczające tkanki, które czasami pozostają niewycięte i dają wznowy;
• guz Warthina, czyli inaczej gruczolak limfatyczny również występuje prawie wyłącznie w śliniance przyusznej w okolicy kąta żuchwy, najczęściej około 50-70 roku życia. Ryzyko jego powstania znacznie wzrasta u osób palących papierosy. Przeważnie występuje tylko w jednej ze ślinianek, ale czasami może tworzyć się obustronnie. Tak jak gruczolaka wielopostaciowego, guz Warthina usuwamy operacyjnie, jednak w tym przypadku pozostanie jego fragmentu w zdrowej tkance i wznowy są rzadsze.

Nowotwory złośliwe ślinianek

Ten nowotwór ślinianki występuje na szczęście bardzo rzadko. Nowotwory złośliwe ślinianek często rosną szybko, są nieruchome względem podłoża i bolesne.

• rak śluzowo-nabłonkowy objawia się, jako twarda, wolno rosnąca zmiana, zwykle umiejscowiona na podniebieniu, śluzówce policzka oraz wardze. Jako nowotwór złośliwy, w połowie przypadków dotyka drobnych gruczołów, rozproszonych po całej powierzchni błony śluzowej jamy ustnej, w drugiej połowie zaś ślinianek (najczęściej przyusznej). Występuje w każdym wieku, lecz jest równocześnie najczęstszym nowotworem złośliwym u dzieci. Rak śluzowo-nabłonkowy w przypadku rozpoznania musi zostać całkowicie wycięty wraz z marginesem zdrowych tkanek. W przypadku zajęcia okolicznych węzłów chłonnych, one także są resekowane;
• oblak, czyli rak gruczołowato-torbielowaty w zdecydowanej większości przypadków dotyka małych gruczołów ślinowych, a także ślinianki podżuchwowej. Jest bardzo bolesny i może dawać przerzuty drogą krwionośną, najczęściej do płuc, wątroby, kości i mózgu. Rosnąc, może porażać nerw twarzowy, co będzie skutkować niedowładem mięśni twarzy.

Nowotwory ślinianek – diagnostyka

Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w diagnostyce nowotworów jest biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (w skrócie BAC). Polega ona na wprowadzeniu do niepokojącej nas zmiany cienkiej igły i pobraniu próbki komórek. Następnie z pobranego materiału jest przygotowywany preparat mikroskopowy, w którym lekarz patolog szuka komórek nowotworowych. Zastosowanie ma także ultrasonografia, tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.

Gdy nowotwór zostanie stwierdzony, zaleca się jego wycięcie chirurgiczne razem z węzłami chłonnymi, które zostały przez niego zajęte, zaś po zabiegu stosuje się radioterapię. Podczas wycinania istnieje ryzyko uszkodzenia nerwu twarzowego, przebiegającego w pobliżu.

Nowotwory ślinianek – profilaktyka

Stosując się do kilku zaleceń, można znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia u nas nowotworu ślinianki, poprawiając przy okazji ogólny stan naszego zdrowia. Czynności, jakie możemy wykonać to między innymi:

• zaprzestanie palenia tytoniu,
• unikanie spożywania nadmiernej ilości alkoholu,
• jedzenie naturalnych produktów zamiast tych przetworzonych chemicznie,
• utrzymywanie higieny jamy ustnej,
• unikanie długotrwałego narażenia na promienie słoneczne.

Nowotwory ślinianek są dość rzadkim problemem, który prawdopodobnie nigdy nie dotknie nas ani naszych bliskich. Jednak wprowadzenie kilku zdrowych nawyków chroniących nas przed wystąpieniem u nas tego nowotworu, znacznie poprawi nasze samopoczucie i ogólny poziom zdrowia.