Jabłko Adama – czym jest i jaką funkcję pełni?

Czym jest jabłko Adama?

Jabłko Adama to anatomiczna wypukłość na szyi utworzona przez uwydatnienie chrząstki tarczowatej otaczającej krtań. Zgrubienie zwykle widoczne jest pośrodku męskiej szyi, u kobiet występuje raczej nietypowo.

Wyrażenie „jabłko Adama” po raz pierwszy pojawiało się w historycznych tekstach medycznych z XVII wieku. Już wtedy zauważono, że charakterystyczna struktura na szyi mężczyzn może być wyznacznikiem męskich cech. Wierzono, że jest to kawałek zakazanego owocu z drzewa poznania dobra i zła, spożytego przez biblijnego Adama, czyli pierwszego człowieka stworzonego przez Stwórcę. Adam wykazując nieposłuszeństwo względem zakazu, został ukarany wygnaniem z Raju, a część fatalnego jabłka pozostała na zawsze w gardle człowieka i tak zostaje przekazywana jego potomstwu. Współcześni językoznawcy wskazują, że wyrażenie mogło utrwalić się na skutek błędnych tłumaczeń z języka hebrajskiego. Dziś, dzięki rozwojowi medycyny i anatomii, wiemy też skąd tak naprawdę bierze się „jabłko Adama”.

Jabłko Adama a uwarunkowania kulturowe

Zdecydowanie większa częstotliwość występowania jabłka Adama u mężczyzn doprowadziła do postrzegania tej struktury anatomicznej jako pewnego rodzaju wskaźnika męskości. Duże jabłko Adama może być kojarzone z takimi cechami, jak odwaga, pewność siebie czy zaradność.

Jak zbudowane jest jabłko Adama?

Widoczna z zewnątrz struktura, zwana potocznie „jabłkiem Adama”, jest warunkowana anatomiczną budową chrząstki tarczowatej tworzącej wypukłość krtani, która tworzy zgrubienie pod skórą widoczne pośrodku męskiej szyi.

Wszyscy ludzie o prawidłowej anatomii posiadają guzowatość krtani, jednak wyniosłość ta jest zwykle większa i bardziej widoczna u dorosłych mężczyzn. Dzieje się tak dlatego, że rozmiar chrząstki tarczowatej u mężczyzn ma tendencję do zwiększania się w okresie dojrzewania (zwykle pomiędzy 12 a 16 rokiem życia).

W wyniku zmian hormonalnych, zwłaszcza wzrostu produkcji testosteronu u dorastających chłopców, powiększa się również sama krtań, którą jest częściowo otoczona chrząstką tarczowatą, powodując jej przesuwanie w kierunku przedniej części szyi. U dorosłego mężczyzny wyraźnie zarysowana grdyka porusza się podczas ruchu, przełykania czy mówienia.

Za co odpowiada jabłko Adama?

Jabłko Adama w połączeniu z tworzącą je chrząstką tarczowatą działa jak pewnego rodzaju tarcza ochronna wrażliwych okolic szyi. Pomaga chronić ściany i przednią część krtani, w tym znajdujące się bezpośrednio za nią struny głosowe.

Dodatkowo, jabłko Adama pełni też inną funkcję: wspomaga pogłębianie głosu. Jest to szczególnie dostrzegalne w okresie dojrzewania, kiedy struktury tworzące jabłko Adama zwiększają swoją objętość. W konsekwencji wyniosłość krtani powiększa się, a razem z nią objętość rezonansowa tworzona w aparacie fonacyjnym. Aparat ten, umożliwiający mowę u ludzi, to właśnie krtań, zbudowana z chrząstek i mięśni. Z punktu widzenia mowy, najważniejszą częścią krtani są więzadła głosowe, rozpięte na szkielecie chrzęstnym. Dzięki ich zsuwaniu i rozsuwaniu możliwe jest wymawianie dźwięcznych głosek.

Charakterystyczna budowa krtani u dojrzałych mężczyzn sprawia, że zazwyczaj mają oni głębszą nutę głosową w porównaniu z kobietami.

Co oznacza występowanie jabłka Adama u kobiet?

U kobiet zgrubienie krtani znajduje się podobnie na górnej krawędzi chrząstki tarczowatej, jednak sama krtań jest zwykle mniejsza, dlatego zazwyczaj „guz” spowodowany jej wypukłością jest znacznie subtelniejszy lub praktycznie niewidoczny.

Powiększone jabłko Adama u kobiety może świadczyć o zaburzeniach hormonalnych, stanach zapalnych, a nawet poważnych chorobach, takich jak nowotwór tarczycy lub krtani. Dlatego też w przypadku zaobserwowania podejrzanego zgrubienia na szyi u kobiet, a tym bardziej szybko powiększającego się guza, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Jabłko Adama – zabiegi operacyjne

Współczesna chirurgia plastyczna oferuje zabiegi modyfikacji wyglądu krtani, na przykład zmniejszenie jabłka Adama, lub jego powiększenie. Chondrolaryngoplastyka – potocznie nazywana też „goleniem tchawicy”– to redukcja chrząstki krtani czyli zabieg polegający na zmniejszeniu wypukłości na szyi. Obok rekonstrukcji narządów płciowych, jest to jedna z najczęściej wykonywanych operacji plastycznych u kobiet transpłciowych, które marzą o subtelniejszym wyglądzie głowy i szyi.

Zabieg został wprowadzony w latach 70 ubiegłego wieku i od tego czasu jest stale udoskonalany. Operację wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (w zależności od zakresu), gdzie wykonuje się małe, poziome nacięcie na spodzie jabłka Adama. Mięśnie gardła są następnie rozdzielane, a wypukła chrząstka ścinana skalpelem, dzięki czemu gardło wydaje się gładsze i mniej kanciaste. Nacięcie, po założeniu szwów goi się przez około sześć tygodni.

Odwrotnym zabiegiem, wykonywanym głównie na życzenie mężczyzn transpłciowych, jest powiększenie jabłka Adama, znane też jako maskulinizacja.

Powikłania po operacjach plastycznych jabłka Adama

Jak przy każdej operacji plastycznej, również zabiegi modyfikujące strukturę jabłka Adama mogą nieść ze sobą pewne ryzyko powikłań. Specjalista chirurg musi zachować szczególną ostrożność, aby nie wyciąć zbyt dużej ilości chrząstki, co doprowadzi do zmiany struktury tchawicy i spowoduje trudności w oddychaniu.

Przy tego typu zabiegach istnieje też niewielkie ryzyko uszkodzenia strun głosowych i późniejszej zmiany tonu głosu.

Po zabiegu może występować przejściowo:

• ból gardła;
• ból jabłka Adama;
• trudności przy połykaniu i mówieniu;
• obrzęki i zasinienie.

W większości przypadków pojawiająca się blizna jest niewielka i stopniowo zanika. Zabiegi te są stosunkowo rzadko wykonywane w Polsce, jednak za granicą stanowią standard przy procedurach feminizacji lub maskulinizacji osób transpłciowych.