Dzwonienie w uszach – przyczyny i sposoby leczenia dzwonienia w uszach

Szum i dzwonienie w uszach – przyczyny

Szum w uszach, czyli dzwonienie w uszach (łacińska nazwa – tinnitus auris), to stan, w którym osoba słyszy dźwięki akustyczne nie pochodzące z zewnętrznego źródła. Przybierają one różne postacie – od cichego szumu do uciążliwego i głośnego pisku w uszach. Dźwięki słyszalne są w jednym lub obu uszach, a dzwonienie może być stałe lub też występować z przerwami. Szum w uszach to dokuczliwe schorzenie mogące dotykać nawet 20 proc. populacji. Dzwonienie w uszach może mieć bardzo wiele przyczyn. Do najczęstszej przyczyny dzwonienia w uszach zaliczamy narażenie na nadmierny hałas.

Ucho, czyli narząd słuchu, składa się z trzech części – ucha wewnętrznego, środkowego oraz z ucha wewnętrznego. Ucho zewnętrzne składające się z małżowiny usznej wychwytuje i przekazuje sygnał do ucha środkowego, którego zadaniem jest wzmocnienie sygnału i przekazanie go za pomocą kosteczek słuchowych do ucha wewnętrznego. W uchu wewnętrznym znajduje się tzw ślimak czyli najważniejsza struktura narządu słuchu. Jego rolą jest przekształcanie fali akustycznych w impulsy nerwowe doprowadzające sygnał do odpowiednich struktur mózgowych.

Bardzo głośny hałas może uszkadzać każdą z wyżej wymienionych części narządu słuchu, doprowadzając do wystąpienia przykrych zjawisk słuchowych jakimi są szumy uszne (stąd np. uczucie dzwonienia w uszach po koncercie). Hałas może uszkadzać ucho w sposób nagły, jak na przykład podczas głośnego wybuchu, lub uszkadzać narząd słuchu stopniowo np. w wyniku słuchania zbyt głośnej muzyki w słuchawkach czy pracy, w której osoba narażona jest na nadmierny hałas.

Jakie choroby mogą powodować dzwonienie w uszach?

Kolejną przyczyną, w której dzwonienie w uszach bywa najwcześniejszym objawem, jest schorzenie zwane otosklerozą. Otoskleroza charakteryzuje się postępującą utratą słuchu w wyniku narastającego sztywnienia błędnika kostnego. Charakterystyczne w otosklerozie jest to, że nigdy nie występuje ból ucha, wyciek z ucha oraz zawroty głowy.

Kolejną przyczyną szumów usznych jest choroba Meniere'a. Do klasycznej triady choroby Meniere'a zaliczamy następujące objawy: dzwonienie w uszach i zawroty głowy, a także utratę słuchu.

W Polsce coraz większy odsetek stanowią osoby w podeszłym wieku. W wyniku starzenia się narządu słuchu, może dojść do dzwonienia w uszach, a ta jednostka chorobowa nazywana jest starczym przytępieniem słuchu (głuchota starcza).

Kiedy dzwoni w uszach, źródłem problemu może być stwardnienie tętnic szyjnych w wyniku zwapnienia i tworzenia się blaszek miażdzycowych, co ma także związek ze starzeniem się organizmu. Przepływające krew napotyka na swojej drodze opory mogące powodować dzwonienie czy pisk w uszach. Do objawów towarzyszących stwardnieniu tętnic zaliczamy zawroty głowy po zbyt szybkim wstaniu z pozycji leżącej czy spojrzeniu w górę i postępującą utratę słuchu.

Czytaj również: Nerwiak – co to jest? Przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie

Jakie mogą być inne przyczyny dzwonienia w uchu?

Do innych rzadziej występujących przyczyn dzwonienia w uszach zaliczamy:

• szum w uszach po lekach – często pojawia się po stosowaniu kwasu acetylosalicylowego, antybiotyków aminoglikozydowch, chinina, erytromycyna i niektórych leków moczopędnych;
• choroby psychiczne – w niektórych przypadkach szum w uszach może być składową choroby psychiatrycznej, szczególnie gdy pacjent skarży się dodatkowo na dziwne dźwięki czy komentujące jego zachowanie głosy;
• dzwonienie w uszach po urazie czaszki, w wyniku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych;
• dzwonienie i ból ucha przy zakażeniu ucha, zatkaniu ucha woskowiną;
• nowotwory narządu słuchu;
• dzwonienie w uszach po alkoholu wypijanego w nadmiernych ilościach, w wyniku zatrucia tlenkiem węgla, ołowiem i rtęcią.

Rzadziej dzwonienie w uszach występuje w chorobach układowych takich jak: nadciśnienie tętnicze, nadczynność tarczycy czy niedokrwistość.

Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?

Dzwonienie w uszach – objawy i powikłania

Dzwonienie w uszach to subiektywne odczucie każdego człowieka dlatego istnieje opisanych wiele innych określeń, jakimi posługują się pacjenci.

• pisk w uszach,
• szmery w uszach,
• szumy w uszach,
• pulsowanie,
• tykanie,
• szelest czy brzęczenie,

Do powikłań dzwonienia w uszach zaliczamy zaburzenia snu, w tym bezsenność, gdyż szum uszny w ciszy, odczuwany jest bardziej. Kolejnym powikłaniem jest zaburzenia koncentracji, drażliwość, a w skrajnych sytuacji nawet depresja. Należy pamiętać, że dzwonienie w uszach może być jednym z symptomów poważnej choroby.

Jak leczyć dzwonienie i szum w uszach?

W przypadku, gdy wystąpi dzwonienie w uszach leczenie polega na wyeliminowaniu dolegliwości, która wywołuje przykry w odczuciach szum w uszach. W Chorobie zwanej otosklerozą, jeśli tylko to możliwe, należy leczyć chirurgicznie (stapedektomia), gdyż choroba i dzwonienie w uszach postępuje, prowadząc niekiedy do całkowitej głuchoty. Aparat słuchowy daje tylko częściową poprawę na pewien czas.

Choroba Meniere'a to ciężkie i uporczywe schorzenie, które w trakcie napadu wymaga leżenia w łóżku, podawania dożylnie płynów wraz z elektrolitami oraz podawania preparatów zapobiegającym zawrotom głowy i wymiotom.Dzwonienie w uchu z jednaj strony jest bardzo uporczywe. W okresach bezobjawowych chory wymaga wsparcia psychologicznego i często podawania leków psychotropowych. W przypadku przedłużonego przebiegu, lub częstym nawrotom dokonuje się zniszczenia narządu przedsionkowego odpowiedzialnego za objawy z pozostawieniem socjalnie wydolnego słuchu.

W głuchocie starczej, której mogą towarzyszyć szumy uszne metodą z wyboru jest odpowiednio dobrany aparat słuchowy połączony z treningiem słuchowym.

W przypadku leków, które powodują dzwonienie w uszach sprawa jest prosta – wystarczy odstawić lek powodujący szumy w uszach, oczywiście po wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym.

Do innych sposobów na dzwonienie w uszach zaliczamy hipnozę, która może nauczyć pacjentów niezwracania uwagi na szum w uszach, medytacja, która poprzez swoje działanie uspokajające czasami powoduje, że szum w uszach staje się mniej natrętny, a także muzykoterapia.

Zapobieganie dzwonieniom w uszach polega przede wszystkim na unikaniu hałasu. Aby zapobiec nasileniu dolegliwości, powinno się nosić zatyczki do uszu, a w przypadku gdy ekspozycja na hałas jest związana z wykonywanym zawodem trzeba używać nauszników ochronnych. Należy oczywiście unikać głośnej muzyki, zwłaszcza słuchanej przez słuchawki. Ważna jest także odpowiednia higiena narządu słuchu.