Opryszczka warg sromowych – objawy i leczenie opryszczki sromu

Opryszczka sromu – jak można się zarazić?

Zakażenie wirusem opryszczki płciowej jest przenoszone poprzez bezpośredni kontakt ze zmianami chorobowymi – owrzodzeniami, bądź poprzez kontakty płciowe z bezobjawowymi partnerami, których wydzieliny np. z szyjki macicy, z pochwy, zawierają cząsteczki wirusa.

Poważniejsze ryzyko stanowią objawowe zmiany skórne, ze względu na zwiększoną ilość cząsteczek wirusa w owrzodzeniach. W wyniku przeniknięcia wirusa poprzez uszkodzoną skórę bądź błony śluzowe, patogeny penetrują do zakończeń nerwów obwodowych i tą drogą wędrują do zwojów nerwowych, gdzie mogą pozostać w uśpieniu i reaktywować infekcję np. przy spadku odporności.

Opryszczka narządów płciowych spowodowana jest przez infekcję wirusem opryszczki pospolitej – Herpes Simplex (skrót HSV) typu 1 lub 2. W przeszłości ściśle wiązano określony typ wirusa Herpes z rejonem ciała, którego dotyczyły zmiany chorobowe – okolica jamy ustnej – HSV 1, okolica moczowo-płciowa – HSV 2.

W związku ze zmianą obyczajowości seksualnej (seks oralny i seks analny), nie można już ściśle rozgraniczać infekcji tymi dwoma typami wirusa. Ich występowanie w okolicy narządów płciowych jest współmierne.

Sprawdź również: Seks oralny a choroby przenoszone drogą płciową

Opryszczka warg sromowych – objawy

Objawy opryszczki warg sromowych pozwalają lekarzowi szybko rozpoznać zmiany i zalecić podjęcie odpowiedniego leczenia.

Jak wygląda opryszczka warg sromowych? Charakterystyczne są drobne pęcherzyki, wypełnione jasnym płynem, na zapalnie zmienionej skórze ( czerwona zmiana, obrzęknięta, swędząca). Dalej następuję pęknięcie pęcherzyków i powstaje kraterowate owrzodzenie na wargach sromowych i w okolicy narządów płciowych, z którego może sączyć się wydzielina. Jest to najbardziej zakaźna postać opryszczki. Często pacjenci zgłaszają nawracające uczucie swędzenia w okolicy narządów płciowych (świąd sromu).

Objawy kliniczne infekcji są widoczne w przypadku pierwszego epizodu zakażenia bądź przy nawrotach. Niekiedy mamy do czynienia z zakażeniem bezobjawowym i pierwsze widoczne zmiany są objawem reaktywacji wirusa w organizmie. Szczególnie duże nasilenie objawów i ich trwanie mamy podczas pierwszego epizodu chorobowego. Wg badań epidemiologicznych najczęściej do zakażenia dochodzi między 20 a 24 rokiem życia, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet.

Zobacz również: Wszystko o seksie analnym

Pierwszorazowa infekcja, zarówno typem 1 jak i 2, powoduje powstawanie opryszczki na wargach sromowych i w okolicy narządów płciowych, w postaci podobnych w nasileniu i trwaniu kraterowatych, bolesnych zmiany skórnych. Mogą być zlokalizowane nie tylko w rejonie moczowo-płciowym, ale także w sąsiednich obszarach ciała, jak np. skóry okolicy odbytu, pośladkach. Uznaje się, że większość zainfekowanych osób nie jest świadoma zakażenia.

Nawroty opryszczki płciowej są częste, szczególnie w okresie pierwszych 18 miesięcy od momentu zakażenia, w przypadkach długotrwałych epizodów choroby ( powyżej 35 dni) czy też infekcji w młodym wieku.

Leczenie opryszczki narządów płciowych

Na początku należy podkreślić, że nie ma metody całkowitego wyleczenia opryszczki narządów płciowych (infekcji wirusem HSV). Istnieją jedynie terapie, które mogą zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby. Stosuje się Acyklowir, Walacyklowir, Famcyklowir. Acyklowir zmniejsza nasilenie dolegliwości i ryzyko komplikacji, skraca czas trwania objawów. Jak źródła podają zmniejsza nawet wydzielanie cząsteczek wirusa, które stanowią źródło transmisji, ale nie eliminuje zakażenia w całości.

W przypadkach nawrotowych, wczesne rozpoczęcie przyjmowania Acyklowiru może ograniczyć rozwój dolegliwości i zahamować postęp infekcji.

Leczenie opryszczki warg sromowych tym preparatem w przypadku kobiet ciężarnych nie jest potwierdzone jako bezpieczne. Z tego powodu nie zaleca się jego stosowania, a jedynie operacyjne ukończenie ciąży w przypadku objawów opryszczki narządów płciowych w okresie okołoporodowym.

Jak zapobiegać opryszczce?

Opryszczka sromu rozwija się na skutek przeniesienia wirusa na drodze kontaktów seksualnych Najważniejszą rolę w ograniczeniu transmisji infekcji stanowią prezerwatywy. Jednak z uwagi na fakt, że wykwity skórne mogą znajdować się na skórze niechronionej przez prezerwatywę, nie można mówić o 100% gwarancji bezpieczeństwa. Wstrzemięźliwość seksualna lub długotrwałe, monogamiczne związki z partnerem przebadanym, stanowią jedyną metodę zapobiegania infekcji.

Opryszczka narządów płciowych z powodu nawrotowości, ewentualnych powikłań i śmiertelności w grupie noworodków, stanowi jeden z poważniejszych problemów zdrowotnych. Profilaktyka w postaci bezpiecznych kontaktów seksualnych stanowi najważniejszą drogę ochrony przez infekcją.

Opryszczka narządów płciowych a ciąża

Opryszczka narządów płciowych jest szczególnie niebezpieczna w okresie okołoporodowym. W przypadku bezpośredniego kontaktu noworodka ze zmianami chorobowymi, dochodzi do masywnej infekcji dziecka. Noworodki ze względu na niedojrzałość układu immunologicznego, są bardzo narażone na potencjalne zakażenia. W przypadku inwazji HSV może dojść do zajęcia wszystkich możliwych obszarów skóry, także oka i śluzówkek jamy ustnej.

W skrajnych przypadkach nawet do zajęcia organów wewnętrznych, zapalenia opon mózgowych i mózgu. Dlatego też w okresie okołoporodowym niezwykle ważne jest wykluczenie możliwości infekcji opryszczkowej – kontaktów seksualnych z potencjalnie chorym partnerem, sprawdzenie czy są obecne typowe zmiany na skórze i błonach śluzowych.

W przypadku stwierdzenia charakterystycznych opryszczkowatych owrzodzeń w okresie okołoporodowym, wskazane jest ukończenie ciąży poprzez cięcie cesarskie. Ma to na celu wykluczenia możliwości infekcji noworodka.

Co ważne – szczególnie groźny jest pierwszy epizod opryszczki w porównaniu do nawrotów choroby. Rośnie wtedy ryzyko przeniesienia infekcji na płód.

Badania na opryszczkę warg sromowych

Możliwe jest wykazanie infekcji wirusem opryszczki w badaniach laboratoryjnych, które są jednak drogie i niedostępne w rutynowej diagnostyce. Z tego też powodu badania te stosowane są w nielicznych przypadkach, przy poważnych wątpliwościach co do diagnozy. W pozostałych bazuje się na informacjach od pacjentki w korelacji z obrazem klinicznym zmian chorobowych. Ze znanych typów badań można tu wymienić EIA, PCR (szczególnie w przypadkach nawrotowych).

Jak pokazują badania w wyniku zakażenia wirusem HSV typu 2 może dojść do podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych, który to stan może naśladować objawy zapalenia opon mózgowo rdzeniowych. Także zapalenia gardła, aseptyczne zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, czy objawy zapalenia nerwów obwodowych okolicy krzyżowej, mogą być także następstwem infekcji HSV.

Opryszczka a choroby weneryczne

Zmiany skórne spowodowane wirusem opryszczki płciowej zwiększają ryzyko infekcji wirusem HIV. Jak wiadomo, przerwanie ciągłości skóry czy błon śluzowych stanowi zwiększa ryzyko zakażenia. Tak też się staje w przypadku zmian opryszczkowatych, które stają się wrotami infekcji innych chorób wenerycznych i wirusa HIV. Niemniej należy wspomnieć, iż obecność wirusa HIV w organizmie, zwiększa ryzyko zakażenia i nawrotów choroby, ponieważ osłabiona jest funkcja układu odpornościowego. Także inne choroby weneryczne jak infekcja Chlamydią trachomatis, Rzeżączka, szerzą się łatwiej, właśnie poprzez zmiany chorobowe – wrota infekcji, które wywołuje wirus HSV.