Rzęsistkowica – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, powikłania

Czym jest rzęsistkowica?

Rzęsistkowica, znana także jako trychomonadoza (trichomonadosis), to choroba pasożytnicza przenoszona drogą płciową (weneryczna), wywołana przez niewielkiego pierwotniaka – rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis). Rzęsistek bytuje w drogach moczowo-płciowych – u kobiet występuje w pochwie (stąd określenie rzęsistek pochwowy), w cewce moczowej i w szyjce macicy, natomiast u panów rzęsistek pojawia się na napletku, żołędzi, na prąciu oraz w cewce moczowej. Zakażenie rzęsistkiem pochwowym u kobiet jest częstsze.

Rzęsistkowica może wywoływać upławy z pochwy o nieprzyjemnym zapachu, swędzenie okolic narządów płciowych oraz ból podczas oddawania moczu. Rzęsistkowica u mężczyzn nie wywołuje praktycznie żadnych objawów. U kobiet w ciąży chorujących na rzęsistkowicę wzrasta ryzyko przedwczesnego porodu.

Najlepszą i najpopularniejszą metodą leczenia rzęsistkowicy jest podanie dużej dawki metronidazolu. W celach profilaktycznych zaleca się stosowanie prezerwatyw podczas stosunków seksualnych.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Rzęsistkowica – przyczyny – jak można się zarazić?

Przyczyną rzęsistkowicy, jak wspomniano, jest zakażenie rzęsistkiem. Choroba rozwija się w czasie od 5 do 28 dni od momentu zakażenia (odbycia stosunku seksualnego). Ryzyko zachorowania na rzęsistkowicę rośnie u osób, które odbywają stosunki seksualne z wieloma partnerami, a także u których zdiagnozowano w przeszłości inne choroby przenoszone drogą płciową lub chorowały wcześniej na rzęsistkowicę.

Do zakażenia pierwotniakowego dochodzi głównie poprzez kontakt seksualny z chorą osobą. Istnieje ryzyko zakażeń pośrednich – poprzez użycie wspólnego ręcznika, urządzeń sanitarnych, narzędzi ginekologicznych, toalet publicznych czy sauny. Zdarzają się również przypadki zarażenia rzęsistkowicą w czasie porodu. Rzęsistkowica u dzieci może rozwinąć się np. na skutek zaniedbywania higieny przez dorosłych.

Wyróżnia się rzęsistkowicę o przebiegu ostrym oraz rzęsistkowicę przewlekłą.

Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?

Rzęsistkowica – objawy

U wielu osób, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, na samym początku nie występują żadne oznaki choroby. Charakterystyczne i uciążliwe objawy daje ostra postać rzęsistkowicy.

Objawy rzęsistkowicy u kobiet

Najczęstszymi objawami rzęsistkowicy (ostrej postaci) u kobiet są:

• obfite białe, szare, żółte lub zielone upławy z pochwy o nieprzyjemnym zapachu,
• zaczerwienienie, uczucie palenia,
• swędzenie okolic intymnych,
• ból podczas oddawania moczu lub w trakcie stosunku seksualnego,
• ból w podbrzuszu,
• dokuczliwe uczucie parcia na pęcherz moczowy.

Po zakażeniu rzęsistkiem pochwowym objawy mogą być znacznie silniej odczuwane w trakcie miesiączkowania.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Objawy rzęsistkowicy u mężczyzn

U mężczyzn choroba objawia się bardzo rzadko, najczęściej pod postacią bólu podczas oddawania moczu. Zdarza się, że pojawiają się również symptomy ostrego zapalenia napletka, dróg moczowych, a czasem także gruczołu krokowego:

• śluzowo-ropna wydzielina z penisa,
• nadżerki na napletku i żołędzi,
• opuchlizna,
• zaczerwienienie,
• stan podgorączkowy,
• ból w okolicy krocza,
• dreszcze,
• pieczenie i swędzenie cewki moczowej.

Rzęsistkowica w ciąży może prowadzić do zakażenia noworodka i/lub porodu przedwczesnego bądź urodzenia dziecka ze zbyt niską masą urodzeniową. Udowodniono także, że rzęsistkowica zwiększa ryzyko zakażenia wirusem HIV.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Objawy rzęsistkowicy przewlekłej

Przewlekła postać rzęsistkowy u kobiet obejmuje zwykle ujście cewki moczowej oraz pochwę. Dolegliwości są najczęściej mniej nasilone. Kobieta skarży się na upławy z pochwy przed miesiączką lub po krwawieniu miesięcznym. U mężczyzn pojawia się niewielka wydzielina z cewki moczowej.

Warto pamiętać, że zakażenie rzęsistkiem pochwowym nierzadko współwystępuje z infekcją grzybiczą bądź bakteryjną. Wydzielina z dróg rodnych stwarza bowiem doskonałe środowisko do namnażania się patogenów.

Badania i diagnostyka rzęsistkowicy

Wizyta u lekarza jest wskazana w przypadku pojawienia się upławów z pochwy o nieprzyjemnym zapachu lub odczuwania bólu podczas oddawania moczu lub stosunku seksualnego. Należy koniecznie zgłosić się do lekarza rodzinnego, ginekologa lub innego specjalisty, aby potwierdzić diagnozę oraz rozpocząć leczenie. Efekty terapeutyczne przynosi leczenie farmakologiczne. Przy podejrzeniu rzęsistkowicy, badanie laboratoryjne i dokładny wywiad są konieczne.

Przed wizytą u lekarza należy spisać listę objawów i ustalić, kiedy się pojawiły. Lekarz zapyta także o przebyte w przeszłości choroby przenoszone drogą płciową i liczbę partnerów seksualnych w ostatnich latach. Zadaniem lekarza specjalisty jest przeprowadzenie badania oraz pobranie próbek z wydzieliny pochwy.

Rozpoznanie rzęsistkowicy możliwe jest dzięki badaniu wydzieliny z pochwy. Materiał taki poddaje się badaniu mikroskopowemu. Jeżeli w czasie badania zostanie wykryta obecność pierwotniaka, wówczas potwierdza się diagnozę w postaci rzęsistkowicy. Diagnostyka rzęsistkowicy u mężczyzn opiera się na badaniu bakteriologicznym wysięku z cewki moczowej (o ile takowy się pojawi) lub osadu z moczu.

Zwiększone zachorowanie na rzęsistkowicę pojawia się u kobiet w okresie ich dużej aktywności seksualnej – w wieku 25–40 lat. Diagnozę rzęsistkowicy można potwierdzić badaniem mikroskopowym płynu pochwowego w przypadku kobiet lub moczu u mężczyzn. Nowsze testy, dostępne na rynku, pozwalają na uzyskanie niezbędnych informacji w szybki i w miarę łatwy sposób.

Leczenie i stosowane leki

Leczenie rzęsistkowicy u mężczyzn i kobiet przebiega podobnie. Najpowszechniejszą metodą leczenia rzęsistkowicy – nawet w przypadku kobiet ciężarnych – jest przyjęcie jednej dawki metronidazolu lub tinidazolu. Przyjmowanie leku doustnie jest zdecydowanie skuteczniejsze od stosowania kremów lub żelów. Metronidazol jest lekiem stosowanym w leczeniu chorób zakaźnych. Wykazuje działanie pierwotniakobójcze oraz bakteriobójcze. Przeciwwskazaniami do jego stosowania są m.in. ciężkie schorzenia wątroby.

W czasie trwania kuracji należy bezwzględnie unikać współżycia bez zabezpieczenia (użycia prezerwatywy). Warunkiem skuteczności leczenia rzęsistkowicy jest równoczesne leczenie partnerów seksualnych. Ryzyko zarażenia u osób chorych współżyjących ze sobą bez zabezpieczenia jest niemal pewne.

Skutki uboczne leczenia rzęsistkowicy to m.in.:

• nudności,
• wymioty,
• ból głowy,
• metaliczny posmak w ustach,
• zawroty głowy.

Alkohol wypity w ciągu 24 godzin od przyjęcia dawki metronidazolu lub 72 godzin od przyjęcia tinidazolu może sprawić, że efekty uboczne będą bardziej uciążliwe.

Domowe leczenie rzęsistkowicy nie jest możliwe, jednak warto pamiętać o wdrożeniu kilku zasad pozwalających uniknąć infekcji w przyszłości.

Rzęsistkowica – powikłania

Rzęsistkowica jest wyleczalna, a terapia daje niemal całkowitą pewność pozbycia się choroby. Zaniedbanie leczenia może jednak prowadzić do wystąpienia powikłań. Nieleczona rzęsistkowica zwiększa podatność na działanie chorobotwórczych patogenów przenoszonych drogą kontaktów seksualnych.

Do powikłań rzęsistkowicy w przypadku kobiet zalicza się także zapalenie jajowodów i szyjki macicy, a nawet bezpłodność. Powikłania po rzęsistkowicy u mężczyzn obejmują uszkodzenie pęcherza moczowego, a także stan zapalny prostaty.

Profilaktyka rzęsistkowicy

Najlepszym sposobem, aby zapobiec zachorowaniu na rzęsistkowicę jest:

• stosowanie prezerwatywy,
• unikanie przygodnych stosunków seksualnych,
• stosowanie zasad higieny,
• korzystanie wyłącznie z własnych ręczników, pościeli i ubrań,
• ostrożne korzystanie z urządzeń sanitarnych w miejscach publicznych,
• unikania innych form aktywności seksualnej niż stosunek dopochwowy z zabezpieczeniem.

Rzęsistkowica – video