Pominięcie tabletki antykoncepcyjnej

Co zrobić gdy pominie się tabletkę antykoncepcyjną?

Antykoncepcja hormonalna po wprowadzeniu na rynek medyczny stała się prawdziwym zbawieniem dla kobiet pragnących rozsądnie planować życie rodzinne. Tabletki dzieli się na dwa typy: jednoskładnikowe (tzw. mini-pill), zawierające składnik progestagenny, oraz dwuskładnikowe, zawierające składnik estrogenowy i progestagenny.

Druga z wymienionych metod antykoncepcji hormonalnej jest zdecydowanie wygodniejsza, a co za tym idzie skuteczniejsza (biorąc pod uwagę wskaźnik Pearla). Natomiast mini-pill zmusza pacjentki do niezwykłej regularności i przyjmowania tabletki wciąż w tych samych godzinach w kolejnych dniach. Jest częściej używana u pacjentek w okresie laktacji po porodzie oraz u tych kobiet, które posiadają przeciwwskazania do stosowania estrogenów.

Warto przeczytać: Interakcje pigułek z innymi lekami

W przypadku pominięcia tabletki antykoncepcyjnej pierwszym krokiem powinno być przeczytanie ulotki dołączonej do opakowania (można ja też znaleźć w internecie wpisując nazwę przyjmowanego preparatu). Sposób postępowania zależy od rodzaju pigułek, ale także od konkretnego preparatu.

Pominięcie tabletki dwuskładnikowej

Jest kilka przyczyn pominięcia tabletki. Nie zawsze pacjentka po prostu zapomina o zażyciu środka antykoncepcyjnego. Czasem powodem zaburzonego wchłaniania substancji czynnej są wymioty, wyplucie tabletki, dolegliwości jelitowo-żołądkowe. Zasadą jest, iż zawarte w tabletce antykoncepcyjnej hormony wchłaniają się w przeciągu około trzech godzin. Gdy wymioty mają miejsce po takim okresie czasie, można założyć, że nie ma potrzeby zmieniania przyjmowania tabletek, ich działanie powinno być zachowane.

Kiedy kobieta zwymiotuje całą tabletkę (tuż po zażyciu i stwierdzi to naocznie), wystarczy przyjąć następną tabletkę z zestawu. Skróceniu o jeden dzień ulegnie jedynie schemat przyjmowania leku. Gdy nie jesteśmy pewni działania tabletki najbezpieczniej jest stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne, np. barierowe, czyli prezerwatywę. Może być wskazane zastosowanie antykoncepcji po stosunku.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Co zrobić gdy pominie się tabletkę lub kilka tabletek?

W przypadku pominięcia tabletki nie należy wpadać w panikę. Pierwszym krokiem jest przypomnienie sobie, kiedy została zażyta ostatnia tabletka. Jeśli upłynęło mniej niż 12 godzin od momentu, w którym powinno się ją przyjąć, wtedy pacjentka nie musi się niczego obawiać. Należy po prostu natychmiast przyjąć pominiętą pigułkę, a następnie normalnie kontynuować zalecany schemat przyjmowania antykoncepcji.

W gorszej sytuacji są te pacjentki, które przedłużyły opisywany okres ponad 12 godzin. W takim wypadku nie można zapewnić pewnego działania przyjmowanych tabletek dwuskładnikowych i efektu w postaci zapobiegania ciąży. Pacjentka znajdująca się w takiej sytuacji powinna od razu przyjąć ostatnią z pominiętych tabletek. Pozostałe pominięte pigułki należy wyrzucić (jeśli kobieta zapomniała przyjąć paru tabletek). Konieczne jest stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji (np. prezerwatywa) przez kolejnych 7 dni.

Następnym etapem jest uświadomienie sobie w jakim momencie cyklu znajduje się pacjentka, czyli ile zostało jej tabletek w opakowaniu (po zażyciu ostatniej z pominiętych). Jeśli pozostało 7 lub więcej pigułek, które powinny zostać wybrane w nadchodzących dniach, wtedy po zakończeniu opakowania należy zrobić rutynową (tak jak zawsze) 7-dniową przerwę.

Następnie rozpoczyna się kolejne opakowanie tabletek antykoncepcyjnych. Odmienną sytuację stanowi taka, gdy w opakowaniu (po zażyciu ostatniej pominiętej) znajduje się mnie niż 7 tabletek. W takim wypadku należy dokończyć to obecne opakowanie i od razu kolejnego dnia, bez jakiejkolwiek przerwy, należy przyjąć pierwszą tabletkę z następnego opakowania. Po opisanym powyżej przyjęciu wszystkich kolejnych tabletek z dwóch opakowań krwawienie nastąpi po przerwie, którą należy zrobić według schematu po wybraniu tabletek z drugiego opakowania.

Pominięcie tabletki na początku opakowania i na końcu opakowania

Nawet najskuteczniejsza antykoncepcja może być zawodna, jeżeli kolejne dawki hormonów nie zostaną w porę przyjęte. Oczywiście istnieje bezpieczny, minimalny margines błędu, jednak nie powinno się zapominać o przyjęciu tabletki i w przypadku tabletki dwuskładnikowej określa się go na wspomniane 12 godzin. Najgorzej jest pominąć tabletki z początku opakowania, wtedy istnieje ryzyko wystąpienia owulacji i ewentualnego zajścia w ciążę. Występuje wówczas konieczność stosowania dodatkowej formy antykoncepcji przez 7 dni.

Pominięcie tabletki w 3 tygodniu (w środku opakowania)

Gdy pacjentka brała regularnie tabletki przez 7 kolejnych dni i zapomniała tabletek w środku cyklu (8-14 dzień), ryzyko zajścia w ciążę jest minimalne i znacznie mniejsze od tego, gdy pominięciu ulegną pigułki początkowe lub końcowe. Ryzyko może się zwiększać np. gdy nastąpi pominięcie tabletki antykoncepcyjnej w 3 tygodniu. Im bliżej końca opakowania – tym ryzyko ciazy jest większe. Należy wówczas skonsultować się z lekarzem i rozważyć przyjęcie pigułki "po".

Pominięcie tabletki antykoncepcyjnej na końcu opakowania

Pominięcie pigułki w 4 tygodniu stosowania (pigułki placebo) nie jest związane z zagrożeniem ciążą. Wyjątek stanowią pigułki trójfazowe, których schemat przyjmowania jest nieco inny (tylko dwie tabletki placebo). W przypadku pominięcia jednej z ostatnich tabletek trójfazowych należy skonsultować się z lekarzem.

Czytaj również: Jak rozpoznać owulację?

Pominięcie tabletki jednoskładnikowej

Stosowanie tego rodzaju antykoncepcji musi być podporządkowane jednej zasadzie: należy przyjmować pigułkę niezwykle regularnie, najlepiej o tych samych porach dnia. Pominięcie jednej tabletki antykoncepcyjnej może być już więc sporym problemem.

Autorzy sugerują, iż już po 3 godzinach od niezażycia danej dawki hormonu spada skuteczność tej metody. Wpływ na zagęszczanie śluzu szyjkowego powoli zaczyna zanikać po tym okresie czasu. Po dwóch dniach efekt zagęszczania śluzu (co powoduje nieprzepuszczanie plemników) odnawia się w pełni. Jednakże, lekarze zalecają, aby po zwłoce w zażyciu tabletki minipill, wynoszącej ponad 3 godziny, stosować dodatkowe środki antykoncepcji przez 7 kolejnych dni.