Piegi – czym są, jak się tworzą, czy są szkodliwe, jak pozbyć się piegów?

Czym są i jak wyglądają piegi?

Naturalne piegi należą do przebarwień naskórkowych, zlokalizowanych w warstwie podstawnej. To niewielkie plamki melanocytowe o wielkości od 2 do 5 mm, powstałe na skutek miejscowego wzmożonego wytwarzania barwnika skórnego – melaniny. Mogą być wrodzone, czyli uwarunkowane genetycznie lub nabyte. Kolor piegów zależy od ilości skumulowanej punktowo melaniny.

Te płaskie, nieregularne żółtawe, jasnobrązowe lub brązowe plamki występują u osób posiadających jasny koloryt skóry, o fototypie I i II. Co ciekawe, ich widoczność zmienia się w zależności od pory roku, a dokładniej mówiąc – intensywności promieniowania słonecznego. Zimą są mniej widoczne niż w okresie letnim i wiosennym.

Lokalizacja piegów

Piegi znajdują się na odsłoniętych częściach ciała. Są widoczne przede wszystkim na:

• twarzy, głównie na policzkach i nosie. To właśnie piegi na twarzy powodują najwięcej kompleksów;
• dekolcie,
• rękach, w tym dłoniach, ramionach czy przedramionach;

• plecach.

Jak powstają piegi?

Piegi to przebarwienia, więc ich powstawanie wynika z nadmiernego nagromadzenia się melaniny, czyli nierozpuszczalnego w wodzie, wielocząsteczkowego pigmentu organicznego, w komórkach naskórka.

Melanina powstaje w procesie melanogenezy z aminokwasu tyrozyny poprzez jego utlenianie i kondensację. Proces jej syntezy zachodzi w melanocytach.

Wyróżnia się dwa rodzaje melaniny, których proporcje są regulowane przez hormon melanotropowy:

• czarną eumelaninę,

• czerwoną feomelaninę.

Melanocyty to komórki dendrytyczne, które znajdują się przede wszystkim w warstwie podstawnej naskórka. Posiadają wypustki, w których znajdują się wyspecjalizowane organelle komórkowe, w postaci ziarnistości – melanosomy. To one magazynują omawiany barwnik skórny.

Na proces powstawania piegów, czyli łagodnych przebarwień skóry, mają wpływ przede wszystkim:

• uwarunkowania genetyczne. Piegi powstają w wyniku zaburzeń autosomalnych dominujących. Prawidłowa ilość komórek melanocytów wytwarza zbyt duże ilości barwnika melaniny;
• działanie promieni słonecznych,
• stany zapalne skóry oraz niektóre leki,

• zmiany hormonalne. Hormony płciowe, przede wszystkim estrogeny powodują wzrost produkcji melaniny.

Osoby, które chcą mieć piegi, po prostu je sobie domalowują. Można to robić codziennie za pomocą kosmetyków kolorowych do makijażu lub zdecydować się na trwalsze sposoby, czyli hennę lub makijaż permanentny.

Kiedy pojawiają się piegi i czy można się przed nimi chronić? Czy piegi same znikną z wiekiem?

Najczęściej piegi pojawiają się we wczesnym dzieciństwie oraz u młodych osób o:

• jasnej karnacji, czyli skórze fototypu I i II;

• rudych i jasnych blond włosach.

Piegi mogą ustępować samoistnie w starszym wieku.

Jak zatrzymać powstawanie piegów?

Jak wspomniano wcześniej, żółto-brązowe kropki mogą być wrodzone lub nabyte. W pierwszym przypadku nie można powstrzymać powstawania piegów, tylko rozjaśniać już istniejące. Jednak osoby, u których piegi pojawiają się przez nadmierną ekspozycję na promienie słoneczne, mogą się przed nimi chronić.

Warto wiedzieć, że osoby o jasnych i rudych włosach, które mają piegi, są dużo bardziej narażone na oparzenia słoneczne i nowotwory skóry. Promieniowanie UV jest dla nich szczególnie niebezpieczne. Nie tylko sprzyja ono powstawaniu piegów, ale też przyciemnia te już istniejące. Z tych względów niezbędne są działania fotoprotekcyjne, które chronią skórę przed działaniem słońca i powstawaniem piegów nabytych, poprzez:

• noszenie kapeluszy z dużym rondem i zakładanie odzieży z długim rękawem w słoneczny dzień;
• stosowanie kremów z wysokim filtrem SPF 50+;

• unikanie przebywania na słońcu w porach jego zwiększonej aktywności.

Czy piegi są niebezpieczne?

Obecność brązowych plamek na ciele jest nieszkodliwa. Piegi zalicza się do zmian łagodnych, których nie trzeba usuwać. Jeśli ktoś decyduje się na ich usunięcie, robi to wyłącznie ze względów estetycznych.

Co zrobić z piegami na twarzy i ciele? Jak je usunąć?

Dla niektórych piegi są uroczą ozdobą twarzy i ciała, która wyróżnia ich wśród innych i cieszą się z ich obecności. Inni jednak uważają piegi za oszpecający defekt i marzą o ich usunięciu. To do nich są skierowane gabinetowe i domowe metody, które rozjaśniają, ograniczają widoczność piegów, a nawet je usuwają. Należą do nich metody chemiczne, czyli peelingi kwasowe oraz kremy i preparaty rozjaśniające, oraz fizyczne, w postaci laseroterapii.

Peelingi chemiczne i preparaty o działaniu depigmentacyjnym

Jednym z profesjonalnych zabiegów redukujących widoczność piegów są peelingi chemiczne. Powodują one złuszczanie naskórka i wspomagają transport substancji czynnych w głąb naskórka. W celu zwiększenia skuteczności terapii łączy się je z substancjami depigmentacyjnymi, które hamują syntezę melaniny i nadmierną aktywność tyrozynazy oraz zakwaszają środowisko.

Peelingi chemiczne, aby były skuteczne i bezpieczne, powinny być wykonywane przez specjalistów: kosmetologów, dermatologów lub lekarzy medycyny estetycznej. Tylko dobór odpowiednich substancji, ich stężeń, poziomu pH, czasu trwania oraz ilości zabiegów, przy wykluczeniu przeciwwskazań i odpowiedniej pielęgnacji pozabiegowej, gwarantuje osiągnięcie zadowalających efektów.

Do zabiegów wykorzystuje się następujące kwasy:

• alfahydroksykwasy, takie jak kwas glikolowy czy migdałowy. Najczęściej stosuje się kwas glikolowy ze względu na małą cząsteczkę, która przenika w głębsze warstwy naskórka;
• betahydroksykwasy, których przedstawicielem jest kwas salicylowy;

• kwasy karboksylowe, takie jak kwas trójchlorooctowy. Kwas TCA ma niewielką cząsteczkę, dlatego jest wskazany do likwidacji piegów. Może być łączony z innymi preparatami o działaniu keratolitycznym.

Do substancji o działaniu depigmentacyjnym, czyli inhibitorów tyrozynazy, które są skuteczne do zwalczania piegów, należą:

• kwas kojowy, który hamuje powstawanie barwnika skórnego;
• hydrochinon w stężeniu do 2% bez recepty i do 4% z przepisu lekarza. To niezwykle skuteczna substancja blokująca tyrozynazę, a tym samym powstawanie melaniny nawet w 90%!;
• pochodne hydrochinonu np. arbutyna, która zmniejsza syntezę melaniny;
• kwas askorbinowy, który spowalnia tworzenie się melaniny oraz działa antyoksydacyjnie.

Laseroterapia

Piegi można skutecznie usunąć za pomocą lasera, którego skupione światło dociera selektywnie do melaniny w melanosomach i niszczy je za pomocą energii cieplnej. Jako przebarwienia typu naskórkowego, piegi są łatwiejsze do usunięcia niż przebarwienia typu skórnego.

Domowe sposoby na piegi

Do dyspozycji osób posiadających piegi jest również wiele preparatów rozjaśniających, przeznaczonych do użytku domowego. Przy ich stosowaniu należy jednak uzbroić się w cierpliwość, ponieważ efekty mogą pojawić się dopiero po wielu tygodniach regularnych zabiegów.

Do preparatów do rozjaśniania piegów w domu zalicza się kosmetyki, w tym kremy rozjaśniające. Zawierają one w składzie składniki aktywne, takie jak np.:

• aloesynę, czyli bezpieczny składnik wyciągu z liści aloesu. Wykazuje ona działanie przeciwutleniające oraz hamujące tyrozynazę;
• kwas elagowy, czyli polifenol, znajdujący się, m.in. w eukaliptusie i zielonej herbacie. Jest bezpieczny i ma zdolność wiązania jonów miedzi, przez co hamuje działanie tyrozynazy i wybarwianie skóry;

• ekstrakt z rośliny morwy czy wyciąg z korzenia lukrecji. Zawierają bardzo skuteczne substancje hamujące powstawanie melaniny.