USG transwaginalne, USG ginekologiczne – wskazania i przebieg badania

Badanie USG – co to jest, na czym polega?

Badanie ultrasonograficzne, nazywane w skrócie badaniem USG, to powszechnie wykonywane badanie obrazowe, które pozwala na ocenę wielu narządów i tkanek organizmu. Fale ultradźwiękowe wytwarzane przez głowicę aparatu ultrasonograficznego odbijają się i wracają z różną siłą, co pozwala na konstruowanie obrazu struktur na ekranie aparatu (w czasie rzeczywistym). USG jest badaniem nieinwazyjnym i bezpiecznym, co sprawia, że może być stosowane również u kobiet w ciąży. Badanie ultrasonograficzne pozwala na ocenę narządów i tkanek jamy brzusznej, miednicy mniejszej, ale także głowy i szyi (m. in. tarczycy, ślinianek), czy też płuc. Ultrasonografia jest intensywnie rozwijającą się techniką obrazowania, dzięki czemu wachlarz zastosowania tego badania jest coraz szerszy.

USG ginekologiczne transwaginalne – przebieg badania

USG transwaginalne, nazywane jest również USG dopochwowym. W czasie tego badania wymagane jest wprowadzenie do pochwy specjalnej głowicy USG (głowicy dopochwowej). Głowica ta, przed wprowadzeniem do pochwy pokrywana jest specjalną, przypominającą prezerwatywę otoczką. Kształt samej głowicy jest specjalnie wyprofilowany, co ułatwia jej wprowadzenie. Co więcej, na głowicę stosuje się specjalny żel, który ułatwia jej wprowadzenie i poprawia jakość otrzymywanego na ekranie obrazu. Podczas badania pacjentka może przyjąć pozycję leżącą na kozetce (czasami wskazane jest podłożenie czegoś pod krzyż, aby unieść miednicę) lub też konieczne może być położenie się na fotelu ginekologicznym.

Wiele pacjentek zastawia się, czy USG dopochwowe boli. Nie jest to badanie, które wywołuje ból, jednak podczas jego przeprowadzania możemy odczuwać niewielki dyskomfort. Podobny do tego, który odczuwamy podczas palpacyjnego badania ginekologicznego.

Czytaj również: USG piersi w laktacji, czy można badać piersi podczas karmienia?

USG dopochwowe – wskazania do badania

Najważniejsze wskazania do wykonania USG ginekologicznego dopochwowego to:

● monitorowanie momentu wystąpienia owulacji – dzięki USG dopochwowemu możliwe jest uchwycenie momentu owulacji, gdyż badanie to pozwala zobrazować pęcherzyki, znajdujące się w jajnikach. Dzięki temu badanie to znajduje zastosowanie w diagnostyce niepłodności;
● diagnostyka chorób jajników – USG transwaginalne pozwala na zobrazowanie nieprawidłowości w obrębie jajników, takich jak torbiele, czy guzy;
● diagnostyka schorzeń w obrębie macicy – USG dopochwowe pozwala na ocenę endometrium (czyli błony śluzowej wyściełającej jamę macicy), trzonu macicy, a także szyjki macicy. Dzięki USG ginekologicznemu transwaginalnemu można stwierdzić między innymi obecność polipów endometrioidalnych, mięśniaków, nieprawidłowości anatomicznych w obrębie macicy (na przykład takich, jak macica dwurożna, macica jednorożna, macica podwójna, czy też macica przegrodzona

USG ginekologiczne transwaginalne jest również pomocne we wstępnej diagnostyce onkologicznej.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

USG transwaginalne – przygotowanie do badania

Przed badaniem dopochwowym wskazane jest opróżnienie pęcherza moczowego. Co ciekawe, w przypadku klasycznego USG przezbrzusznego, pacjentkom zaleca się przystąpienie do badania z wypełnionym pęcherzem. Warto mieć świadomość tej różnicy w przygotowaniu do tych dwóch badań USG. Co więcej, wypełniony pęcherz moczowy może być przyczyną odczuwanego dyskomfortu podczas USG dopochwowego.

Zalecane jest by USG ginekologiczne wykonywać w pierwszej fazie cyklu (dotyczy to kobiet w okresie rozrodczym). Oprócz wymienionych kwestii, USG ginekologiczne dopochwowe nie wymaga specjalnego przygotowania. Jeśli posiadamy wcześniejsze wyniki badania USG narządu rodnego, to warto zabrać je ze sobą na wizytę, ponieważ daje to lekarzowi szansę na porównanie ewentualnych zmian w obrębie narządów miednicy mniejszej.

USG dopochwowe – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do badania USG przezpochwowego jest obecność błony dziewiczej, dlatego tego badania nie wykonuje się u kobiet, które jeszcze nie współżyły. W tym przypadku, w celu oceny narządu rodnego wykonuje się USG przezbrzuszne lub USG transrektalne (czyli przezodbytnicze), które polega na wprowadzeniu głowicy USG do odbytnicy. Przeciwwskazaniem bezwzględnym do wykonania USG transwaginalnego jest brak zgody pacjentki.

To też może Cię zainteresować: Badanie USG 4D w ciąży – jak wygląda?

USG transwaginalne w ciąży

USG transwaginalne wykonuje się typowo do 10-11 tygodnia ciąży. USG dopochwowe wykonane w czasie ciąży pozwala ocenić przede wszystkim:

● lokalizację jaja płodowego – jego obecność wewnątrz jamy macicy świadczy o prawidłowej lokalizacji zarodka. Za pomocą badania USG transwaginalnego można zdiagnozować nieprawidłowe zagnieżdżenie się zarodka, czyli ciążę pozamaciczną;
● wiek ciążowy – podczas badania mierzy się tak zwaną odległość ciemieniowo-siedzeniową (CRL), na podstawie której można ocenić wiek ciążowy. Zmierzyć można również średnicę pęcherzyka ciążowego (GS), co również pozwala wnioskować o wieku ciążowym;
● liczbę zarodków – można potwierdzić obecność ciąży pojedynczej lub mnogiej, co więcej ocenia się również liczbę kosmówek i owodni (kosmówka to błona płodowa, która daje początek łożysku, z kolei owodnia to błona płodowa, zapewniająca zarodkowi środowisko wodne);
● obecność czynności serca zarodka (FHR);
● pęcherzyk żółtkowy – jest to błona płodowa, która przylega bezpośrednio do zarodka;
● obecność płynu w zatoce Douglasa – jest to zagłębienie odbytniczo – maciczne, czyli zachyłek otrzewnej, znajdujący się pomiędzy przednią ścianą odbytnicy, a tylną ścianą macicy. Płyn w zatoce Douglasa może świadczyć między innymi o pękniętej ciąży pozamacicznej, zapaleniu otrzewnej, czy też endometriozie.

USG ginekologiczne dopochwowe nie jest badaniem przesiewowym tak, jak na przykład cytologia, czy mammografia. Nie ma określonego schematu w odniesieniu do częstości wykonywania tego badania. Ginekolodzy wskazują, że warto wykonywać profilaktyczne USG dopochwowe co dwa lata. Konieczność wykonania USG transwaginalnego zależy przede wszystkim od obecności niepokojących objawów klinicznych, zgłaszanych przez pacjentkę (np. krwawienia z dróg rodnych). Jeśli badanie to zostanie zlecone nam przez lekarza ginekologa – warto je wykonać, gdyż dzięki niemu możliwe jest zdiagnozowanie wielu schorzeń, dotyczących narządu rodnego.