Jodyna – co to jest i jak stosować? Właściwości, skład, kolor, dawkowanie, zastosowanie

Co wchodzi w skład jodyny?

Jodyna, nazywana też nalewką jodową, to rozcieńczony roztwór jodu w 90-procentowym alkoholu etylowym. Normy zawarte w Farmakopei Polskiej ściśle określają skład jodyny. Powinna ona zawierać od 2 do 10% czystego jodu oraz 1% jodku potasowego. Ten ostatni składnik dodaje się w celu zwiększenia trwałości preparatu.

Etanolowy roztwór jodu może być niestabilny, w skutek czego jego składniki reagując ze sobą dają produkty uboczne, jak jodowodór lub kwas podjodawy. Nadmierne ilości powstającego jodowodoru wywołują silne zakwaszenie roztworu i mogłyby powodować nadmierne podrażnienia skóry. Dlatego też nalewka z dodatkiem jodku potasu cechuje się znacznie większą stabilnością i bezpieczeństwem użytkowania.

Jodyna – jaki ma kolor?

Jodynę możemy znaleźć niemal w każdej domowej apteczce. Roztwór ten ma ciemnobrunatną barwę i jest klarowny. Preparat sprzedawany jest najczęściej w szklanych buteleczkach z ciemnego szkła, o objętości około 10-20 ml.

Jodynę należy chronić przed działaniem światła oraz wilgoci i przechowywać w temperaturze pokojowej (do 25°C), najlepiej w miejscu niedostępnym dla dzieci.

Jodyna – zastosowanie

Działanie jodyny polega na zdolności do denaturyzacji białek szkodliwych drobnoustrojów, takich jak bakterie, grzyby czy wirusy. Dzięki temu znajduje ona zastosowanie głównie jako środek antyseptyczny do stosowania zewnętrznego.

Jodyną można odkażać między innymi:

• drobne otarcia naskórka,
• oparzenia,
• zadrapania,

• nieuszkodzoną skórę przed zabiegami medycznymi.

Dawniej jodyna była popularnym środkiem używanym w leczeniu grzybicy skóry lub dotkniętej zapaleniem opryszczkowym skóry. Zmiany skórne należy przemywać wacikiem nasączonym lekiem 2 do 3 razy dziennie.

Należy pamiętać, że nierozcieńczonym roztworem jodyny można dezynfekować tylko nieuszkodzoną powierzchnię skóry! W celu odkażania otarć lub skaleczeń zaleca się rozcieńczenie stężonej nalewki jodyny lub wodne roztwory jodu. Polanie otwartej rany czystą jodyną wywoła nie tylko silny ból, pieczenie i podrażnienie, ale może też uszkodzić brzegi tkanki i osłabić jej zdolności regeneracyjne.

Poza zabiegami medycznymi, jodyna znajduje też zastosowanie jako środek odkażający wodę pitną, np. w rejonach egzotycznych, gdzie występuje ryzyko narażenia na chorobotwórcze bakterie.

Jodyna jest preparatem o silnym działaniu, dlatego jej stosowanie wymaga zachowania ostrożności. Zawsze należy unikać dostania się jodyny do oczu. W przypadku, gdy dojdzie do kontaktu tego roztworu z okiem, należy natychmiast przepłukać je dużą ilością wody, a w razie komplikacji skonsultować się z lekarzem okulistą.

Jodyna a płyn Lugola – czy to to samo?

Choć nazwy „jodyna” i „płyn Lugola” bywają często stosowane zamiennie, w rzeczywistości jest to poważny błąd, a roztwory te mają różny skład i zastosowania. Płyn Lugola to roztwór wodny zawierający jod z dodatkiem jodku potasu, natomiast jodyna jest spirytusowym roztworem jodu.

To właśnie z tego powodu działanie płynu Lugola jest łagodniejsze, a środek ten może być stosowany doustnie. Płyn Lugola wykorzystuje się w:

• leczeniu chorób tarczycy,
• łagodnej dezynfekcji skóry i ran,
• płukaniu gardła w przypadku zakażeń i infekcji grzybiczych.

Płyn Lugola do stosowania wewnętrznego wydawany jest wyłącznie na receptę, a jego stosowanie należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Kup Essence Nutrition Jod 180 tab. w Vitashop.pl

Czy można pić jodynę?

W odróżnieniu od płynu Lugola, jodyna nie nadaje się do picia. Roztwór powinien być stosowany wyłącznie do użytku zewnętrznego. Jego spożycie może wywołać podrażnienia układu pokarmowego, reakcję alergiczną, a nawet przedawkowanie jodu i zatrucie.

W przypadku połknięcia jodyny (na przykład przez małe dziecko), należy jak najszybciej skonsultować się z pomocą medyczną. Nie powinno się również wywoływać wymiotów, ponieważ może to dodatkowo podrażnić wrażliwe tkanki przewodu pokarmowego.

Również nadmierne wdychanie alkoholowych oparów jodyny może być potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia i wywołać zaburzenia oddychania lub podrażnienie dróg oddechowych. Silne zatrucia oparami jodyny mogą wymagać natychmiastowej pomocy medycznej i sztucznego wspomagania oddychania.

Czy jodyna pomaga na promieniowanie?

Wbrew obiegowym opiniom, przyjmowanie preparatów z jodem „na zapas” nie jest w stanie uchronić nas przed skutkami ewentualnego promieniowania radioaktywnego uwolnionego z pocisków jądrowych.

Jedynie w przypadku stwierdzonej awarii elektrowni atomowej, gdy do atmosfery uwolniony zostanie jod promieniotwórczy, zasadne staje się podanie tabletek z jodkiem potasu. Preparat ten zalecany jest głównie dzieciom oraz młodym dorosłym. Nadmiar jodu, podany w ściśle określonym czasie, powoduje wysycenie tkanek tarczycy, dzięki czemu gruczoł ten nie będzie podatny na wchłanianie radioaktywnych izotopów jodu z atmosfery.

Spożywanie łatwo dostępnych roztworów jodowych, w tym jodyny, na własną rękę może nie tylko silnie podrażnić przewód pokarmowy, ale też prowadzić do zaostrzenia chorób autoimmunologicznych tarczycy czy zaburzenia pracy tego gruczołu.