Maść na oparzenia – czym smarować oparzenia?

Jakie są przyczyny i objawy oparzeń?

Ze względu na przyczynę oparzenia można podzielić na: termiczne (najczęściej występujące, w tym oparzenie wrzątkiem), słoneczne, chemiczne i elektryczne. Objawy oparzenia zależą od jego stopnia. Każdy kolejny oznacza uszkodzenie tkanek znajdujących się w głębszych warstwach skóry. W stopniu pierwszym, który obejmuje tylko naskórek, pojawia się zaczerwienienie, a skóra jest sucha i boli przy dotyku. Wyglądają tak najczęściej oparzenia słoneczne.

Stopień drugi oparzenia oznacza uszkodzenie naskórka i części (leżącej pod nim) skóry właściwej. Wówczas pojawiają się pęcherze z przejrzystym płynem, skóra staje się zaczerwieniona i wilgotna (stopień II a). Jeśli oparzenie to sięgnęło głębszych warstw skóry właściwej, przybiera barwę białą, a skóra w tym miejscu nie blednie (stopień II b).

Z oparzeniem trzeciego stopnia mamy do czynienia, gdy oprócz skóry uszkodzona została także podskórna tkanka tłuszczowa. Przyjmują one barwę jasno- lub ciemnobrązową, są niewrażliwe na dotyk i chropowate. Oparzenie czwartego stopnia oznacza, że oprócz tkanki podskórnej uszkodzeniu uległy również mięśnie, ścięgna czy nawet kości.

Oparzenia – pierwsza pomoc

Podstawową zasadą pierwszej pomocy przy oparzeniach jest przerwanie kontaktu z czynnikiem je wywołującym. Kolejną ważną czynnością jest ochładzanie oparzonego miejsca bieżącą wodą. Schładzanie musi trwać co najmniej 15 minut. W tym celu należy użyć wody o temperaturze 15 stopni Celsjusza.

Do obniżenia temperatury poparzonej skóry można wykorzystać również żelowe okłady, które, w przypadku rany, należy położyć na jałowym opatrunku. W miarę możliwości trzeba również usunąć ubranie z okolic rany oparzeniowej. Jeśli jednak przywarło już ono do uszkodzonej tkanki, nie można go odrywać samodzielnie. Nie wolno również przekłuwać pęcherzy na skórze, jeśli powstały. Rany nie można także smarować żadnymi tłuszczami, jak: olej, wazelina czy tłusta maść. Jeżeli oparzeniu uległa ręka, należy zdjąć z niej biżuterię (np. pierścionki), ponieważ później może to utrudnić opuchlizna.

Bezwzględnie konsultacji lekarskiej wymagają oparzenia elektryczne, chemiczne oraz takie, które obejmują: twarz, krocze, ręce i stopy. Fachowa pomocy jest potrzebna także w przypadku oparzeń II b, stopnia III i IV oraz II (jeśli obejmują powyżej 10 proc. powierzchni ciała). Leczenie poważnych przypadków odbywa się w szpitalu.

Maść na oparzenia – panthenol, alantoina czy antybiotyk?

Najpopularniejszymi składnikami preparatów stosowanych w powierzchownych oparzeniach są D-pantenol (pantenol) i alantoina. Mogą być one bezpiecznie stosowane na oparzenia u dzieci, a nawet niemowląt. Substancje te przyspieszają regenerację uszkodzonego naskórka. W aptece znajdziemy również preparat w postaci panthenol pianki, której aplikacja daje efekt chłodzenia skóry, co także jest korzystne w łagodzeniu dolegliwości.

Czym smarować oparzenia? Postacie, w których dostępne są powyższe substancje, to oprócz pianki maści i kremy. Maść jest lepszym wyborem w przypadku bardziej nasilonych dolegliwości, ponieważ dłużej utrzymuje się na skórze, dzięki pozostawieniu tłustego filmu. Umożliwia to dłuższe wchłanianie substancji czynnych do naskórka. Krem na oparzenia wchłania się szybciej niż maść i jest przeznaczony do pielęgnacji łagodniejszych uszkodzeń naskórka.

Maści na oparzenia bez recepty mogą zawierać również antybiotyki. Niektóre z nich (dostępne w aptekach) posiadają w składzie aż trzy ich rodzaje, które uzupełniają swoje działanie, zapobiegając zakażeniom. W przypadku powierzchownych oparzeń, w których nie doszło do przerwania ciągłości skóry, ich stosowanie nie jest konieczne. Jeśli jednak po oparzeniu pojawiła się rana, maść taką aplikuje się na oczyszczoną skórę wokół niej – nigdy bezpośrednio na nią.

Domowe sposoby na oparzenia

Leczenie oparzeń powierzchownych nie wymaga stosowania specjalistycznych opatrunków – w tym przypadku wystarczy zastosować zwykły, jałowy. Warto jednak rozważyć zastosowanie tych hydrożelowych (np. w postaci plastrów na oparzenia), które chłodzą i nawilżają suchą skórę, a więc zmniejszają ból, dyskomfort i przyspieszają gojenie. Opatrunki takie wymagają zabezpieczenia opatrunkiem wtórnym.

W przypadku cięższych oparzeń mogą być konieczne opatrunki ze środkami antyseptycznymi, jak srebro koloidalne czy chlorheksydyna, lub impregnowane – np. miodem Manuka czy parafiną. W wyborze odpowiedniego pomoże lekarz, pielęgniarka lub farmaceuta.

Warto jednak zapamiętać, że w przypadku zmiany impregnowanych opatrunków na oparzenia nie wolno odrywać ich na siłę, jeśli przywarły do rany. Gdy dojdzie do takiej sytuacji, trzeba je zwilżyć roztworem soli fizjologicznej, co ułatwi bezbolesne jego usunięcie.

Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?