Zatrucie alkoholem – jakie są objawy zatrucia alkoholem etylowym?

Zatrucie alkoholem – co to jest?

"Zatrułem się alkoholem"– to często wypowiadane słowa po wypiciu większej ilości etanolu. Zatrucie bywa więc utożsamiane z objawami upojenia, co jest błędem. Alkohol spożywany w dużych ilościach może okazać się silnie toksyczny. Zatrucie alkoholem to stan, w którym oprócz typowych objawów upojenia występują dodatkowe symptomy ze strony organizmu, takie jak:

• wzmożona potliwość,
• drgawki i dreszcze,
• wymioty,
• hipotermia,
• spłycenie i przyspieszenie oddechu,
• utrata przytomności.

Objawów zatrucia alkoholem nie powinno się nigdy ignorować.

Nigdy nie można przewidzieć, jak organizm zareaguje na działanie etanolu i jaka jego ilość okaże się toksyczna. Zatrucie alkoholem etylowym może wystąpić u każdej osoby spożywającej alkohol i uzależnione jest od wielu czynników, takich jak:

• masa ciała,
• płeć (do zatruć bardziej predysponowane są kobiety),
• wiek,
• stan organizmu (osoby chore i wyniszczone mają mniejszą tolerancję alkoholu),
• sposób odżywienia, rodzaj i ilość spożytego posiłku przed piciem alkoholu,
• ilość i rodzaj spożytego alkoholu,
• predyspozycje genetyczne (ilość enzymu metabolizującego alkohol dziedziczymy; jego ilość zależy też od rasy),
• aktualnie przyjmowane leki.

Przeczytaj też: Kiedy wykonuje się płukanie żołądka?

Alkohol etylowy bardzo łatwo wchłania się do organizmu przez błony śluzowe przewodu pokarmowego, skąd następnie trafia do krwi i kolejno do wszystkich narządów i tkanek. Za przemiany i detoksykację alkoholu odpowiada wątroba wyposażona w odpowiednie enzymy (dehydrogenaza alkoholowa). Uboczne produkty metabolizmu alkoholu wywołują nieprzyjemne objawy w kilka-kilkanaście godzin po jego spożyciu, określane jako kac.

Chcesz sprawdzić ile czystego alkoholu wypiłeś oraz po ilu godzinach prawdopodobnie będziesz w pełni trzeźwy?

Odwiedź nasz kalkulator promili - wirtualny alkomat

Objawy upojenia i zatrucia alkoholem

Zgodnie z definicją, stan po spożyciu alkoholu to taki stan, w którym stężenie alkoholu we krwi wynosi 0,2–0,5 promila. Gdy przekracza 0,5 promila, wówczas stwierdza się stan nietrzeźwości.

Alkohol etylowy wywiera wielokierunkowy wpływ na organizm, zależny od wymienionych wcześniej czynników oraz jego stężenia we krwi. Możemy wyróżnić kilka etapów podzielonych ze względu na jego stężenie we krwi. To podział umowny, a objawy zatrucia mogą pojawić się niemal w każdym momencie.

• Etap I – stężenie etanolu we krwi wynosi pomiędzy 0,3 a 0,4 promila. Nastrój osoby spożywającej alkohol zwykle się polepsza, nasila się wesołkowatość, zwiększa się pewność siebie i obniża krytycyzm (dlatego tak ważne jest, by nie prowadzić samochodu po spożyciu etanolu). Następują pierwsze objawy zaburzeń koordynacji.
• Etap II – jest on początkiem stanu nietrzeźwości (0,5–0,6 promila). Dochodzi do dalszej utraty krytycyzmu, mówi się często rzeczy, których bez stanu upojenia nie chciałoby się powiedzieć. Może nastąpić słowotok i ogólne spowolnienie reakcji.

To też może Cię zainteresować: Neurovit – w jakich przypadkach się go stosuje?

• Etap III – stężenie etanolu we krwi mieści się w szerokim spektrum od 0,7 do 2 promili. Pojawiają się pierwsze objawy fizyczne w postaci podwyższenia tętna i ciśnienia tętniczego krwi. Człowiek staje się drażliwy, łatwo go sprowokować, a obniżona wrażliwość na ból może prowadzić do groźnych sytuacji. W dalszym ciągu następuje pogarszanie koordynacji, czasu reakcji na bodźce, dochodzi do zaburzeń w logicznym myśleniu.
• Etap IV – stężenie etanolu we krwi mieści się pomiędzy 2 a 3 promilami. Większość ludzi staje się senna, z trudem utrzymują równowagę, mowa staje się niewyraźna. Mogą pojawiać się objawy zatrucia alkoholem.
• Etap V – stężenie alkoholu zaczyna wchodzić w niebezpieczne wartości – rzędu 3–4 promili. Rozwijają się pełne objawy zatrucia etanolem – upośledzone jest odczuwanie bólu, spadają parametry fizjologiczne (temperatura ciała, ciśnienie tętnicze krwi, częstość oddechów), mogą pojawić się arytmie. Istnieje ryzyko wejścia w stan śpiączki.
• Etap VI – stężenie etanolu we krwi przekracza 4 promile. Nasilają się wszystkie objawy zatrucia z etapu V. Stan taki może zagrażać życiu człowieka.

Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?

Zwykły kac czy już zatrucie alkoholowe?

Osoby cierpiące na syndrom dnia następnego bardzo często twierdzą, że zatruły się alkoholem. Nie można jednak przyrównać objawów kaca do zatrucia z punktu widzenia toksykologa. Reakcja organizmu na picie i nadużywanie alkoholu jest bardzo osobnicza i zależy od wielu wspomnianych już warunków. Można przyjąć, że kac to objawy nadużycia alkoholu, ale nie zawsze zatrucia.

Kac jest pojęciem subiektywnym. Nazywany też kociokwikiem, jest najczęstszym objawem pojawiającym się po uprzednim nadużyciu alkoholu. Jest wynikiem ustania narkotycznego działania alkoholu etylowego na ośrodkowy układ nerwowy.

Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?

W powstawaniu kaca bierze udział kilka czynników. Po pierwsze, wpływa na niego powstający aldehyd octowy (efekt przemian alkoholu). Po drugie, potęgują go substancje chemiczne zawarte w alkoholach obok etanolu – im więcej tego typu związków, tym intensywniejsze objawy zatrucia (teoretycznie po czystej, wysokogatunkowej wódce objawy kaca powinny być mniejsze). Na pojawienie się objawów kaca wpływa także towarzyszące upojeniu odwodnienie oraz zaburzenia biochemiczne opisane powyżej.

Typowe objawy kaca to:

• złe samopoczucie,
• nadwrażliwość na różne bodźce – zapachowe, dźwięk, oświetlenie,
• uczucie ogólnego rozbicia,
• nudności,
• bóle głowy,
• brak apetytu,
• drżenie rąk.

To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?

Zatrucie alkoholem etylowym – co robić?

Zwykły kac wymaga zastosowania kilku prostych domowych sposobów – nawodnienia, odpoczynku, uzupełnienia elektrolitów i glukozy.

W przypadku podejrzenia zatrucia alkoholem należy zasięgnąć pomocy lekarza. Powinny zapewnić ją osoby, które nie spożywały alkoholu lub te, które wypiły go najmniej. Przy oczekiwaniu na pomoc lekarską osobę zatrutą alkoholem należy ułożyć w pozycji bezpiecznej bocznej – zatrucie alkoholem często wywołuje wymioty i jednocześnie obniżenie napięcia mięśniowego, co razem może doprowadzić do bardzo niebezpiecznego zachłyśnięcia się treścią żołądka ze wszystkimi konsekwencjami (uduszenie, zachłystowe zapalenie płuc).

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Stan osoby zatrutej etanolem wymaga monitorowania (należy sprawdzać, czy chory oddycha). Należy zabezpieczyć osobę, u której podejrzewamy zatrucie, przed utratą ciepła (zatrucie alkoholem powoduje hipotermię).

Dalsze leczenie zatrucia alkoholem etylowym jest zazwyczaj prowadzone w warunkach szpitalnych, gdzie osobie zatrutej podaje się dożylnie płyny, elektrolity, witaminy i glukozę.

Gdy występują zaburzenia oddychania, czasami następuje konieczność zaintubowania chorego (czyli umieszczeniu w drogach oddechowych specjalnej rurki) i prowadzenia sztucznej wentylacji. Nie powinno się podawać leków stosowanych przy majaczeniu alkoholowym (benzodiazepin).

Zobacz też: Czy alkohol powoduje depresję?

Zatrucie alkoholem metylowym

Zatrucie alkoholem etylowym jest w początkowych fazach bardzo podobne do innego, ale znacznie groźniejszego zatrucia – alkoholem metylowym. Bardzo łatwo się pomylić, ponieważ obydwa te alkohole są podobne w wyglądzie i smaku. Pijąc alkohol z niepewnego źródła, narażamy się na śmiertelne zatrucie. Pierwsze fazy zatrucia alkoholem metylowym są nie do odróżnienia od zatrucia alkoholem etylowym – wymioty, nudności, przyśpieszenie i spłycenie oddechu, zawroty głowy.

Dopiero po upłynięciu kilku godzin dochodzi do pojawienia się bólów brzucha, spadku ciśnienia (również mylone z zatruciem alkoholem etylowym) i przekrwienia oczu. W ostatniej fazie następują zaburzenia neurologiczne (do śpiączki włącznie), zaburzenia ostrości wzroku oraz na końcu zatrzymanie oddechu i zgon.

Leczenie zatrucia alkoholem metylowym jest bardzo trudne i często kończy się nie powodzeniem – odtrutką jest kroplówka z alkoholu etylowego. Ze względu na to, że nie jest możliwe rozróżnienie pomiędzy zatruciem alkoholem etylowym a metylowym, w każdym przypadku wymagane jest wezwanie fachowej pomocy lekarskiej.

Czytaj również: Szpitalne zapalenie płuc (SZP) – przyczyny, leczenie, rokowanie