Wzdęcia brzucha – przyczyny i sposoby na wzdęty brzuch

Wzdęcia brzucha – objaw niestrawności

Wzdęcie to pojęcie trudne do zdefiniowania. Najczęściej jest opisywane przez pacjentów jako powiększenie obwodu brzucha związane ze zwiększoną ilością gazów w przewodzie pokarmowym.

Przyczyn wzdętego brzucha jest wiele – niestrawność występująca często po spożyciu tłustych potraw, niestrawność w podróży, reakcja na stresujące wydarzenia, a także stany niebezpieczne dla zdrowia i życia.

Zazwyczaj jednak wzdęcie brzucha ma związek z błędami dietetycznymi. Najczęściej powiększenie obwodu brzucha występuje po obfitym i tłustym posiłku. Przejadanie się i nieprawidłowe łączenie ze sobą różnych składników pokarmowych prowadzi do problemów z trawieniem. Wzdęcia brzucha po jedzeniu to objaw, który szybko ustępuje, przeważnie po kilku godzinach bądź następnego dnia.

Zdarza się też, że objawy w postaci wzdęcia brzucha występują przez dłuższy okres czasu. Spowodowane to może być dietą. Błędy dietetyczne, które prowadzą do wzdęcia brzucha, to spożywanie:

• cukrów znajdujących się w nasionach strączkowych (na przykład w fasoli),
• laktozy zawartej w mleku,
• fruktozy będącej składnikiem miodu i owoców,
• sorbitolu (znajduje się w słodyczach).

Składniki te powodują zwiększone wytwarzanie gazów w przewodzie pokarmowym. Gazy te gromadzą się w różnych częściach jelit i dają dokuczliwe uczucie pełności w jamie brzusznej.

To też może Cię zainteresować: Przelewanie w brzuchu – przyczyny

Wzdęcie brzucha przed okresem

Wzdęciaprzed okresem to bardzo częsty objaw występujący u kobiet w wieku rozrodczym. Jest on składową zespołu napięcia przedmiesiączkowego, czyli grupy objawów zarówno fizycznych, jak i psychicznych (emocjonalnych), występujących na kilka, kilkanaście dni przed okresem i ustępujących w momencie jego rozpoczęcia.

Do prawdopodobnych przyczyn należą zaburzenia hormonalne – nadmiar estrogenu przy niedoborze progesteronu. Istnieją również przesłanki o znaczeniu czynników genetycznych w etiologii tego schorzenia. Oprócz wzdętego brzucha przed okresem, do objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego należą między innymi:

• bóle głowy,
• bóle pleców,
• wzrost masy ciała o około 2–4 kg (zatrzymywanie wody w organizmie),
• zaparcia,
• rozdrażnienie, chwiejność emocjonalna.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Wzdęty brzuch – objaw problemów z jelitami

Ciągłe wzdęcie brzucha może być również objawem zapalnych chorób jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz choroba Leśniowskiego-Crohna.

Do najczęstszych objawów wrzodziejącego zapalenia jelita grubego należy biegunka (do 20 wypróżnień na dobę) oraz obecność krwi w kale. W diagnostyce wykonuje się badania radiologiczne: kontrastowy wlew doodbytniczy i tomografię komputerową, endoskopowe – rektosigmoidoskopię i kolonoskopię, a także badania laboratoryjne, w których można stwierdzić wzrost OB, niedokrwistość. Najważniejszy jest wynik badania histologicznego wycinka błony śluzowej jelita grubego.

Choroba Leśniowskiego-Crohna to zapalenie, które może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego – od jamy ustnej aż do odbytu. Rodzaj objawów zależy od fragmentu przewodu pokarmowego zajętego chorobą – przeważnie są to bóle brzucha, biegunka, afty w jamie ustnej, owrzodzenia i ropnie odbytu. Diagnostyka jest podobna jak w przypadku colitis ulcerosa.

Kolejną przyczyną wzdętego brzucha jest zespół jelita drażliwego. Objawia się on zaburzeniami rytmu wypróżnień oraz bólami brzucha, których przyczyna nie jest znana. Wyróżnia się następujące postaci: z biegunką, z zaparciem i mieszaną. Ból brzucha jest stały lub nawracający, jednak nie budzi w nocy. Staje się silniejszy po posiłku, a ustępuje po wypróżnieniu.

Przeczytaj też: Biegunka po jedzeniu – przyczyny i leczenie

Twardy i wzdęty brzuch w chorobach trzustki i niedrożności jelit

Przyczyną wzdętego, twardego brzucha może być także niedrożność jelit – choroba przebiegająca w sposób gwałtowny, która może zagrażać życiu chorego. W wyniku zahamowania perystaltyki dochodzi do zatrzymania procesu przesuwania się treści jelitowej. Główne objawy tego schorzenia to silny ból brzucha – o typie kolki w przypadku niedrożności z zatkania, oraz stały w niedrożności czynnościowej, wymioty, zatrzymanie gazów i stolca.

Przewlekłe zapalenie trzustki to również przyczyna wzdęcia brzucha, któremu towarzyszy uczucie pełności w nadbrzuszu. Najczęstszą przyczyną tej choroby jest alkohol. Do innych objawów należą także: bóle w nadbrzuszu po posiłkach, zmniejszenie masy ciała oraz biegunki tłuszczowe.

Wzdęcia brzucha – jak leczyć?

Sposób radzenia sobie z wzdęciami, którym towarzyszy uczucie pełności w jamie brzusznej, zależny jest od przyczyny, która ten objaw spowodowała. Najczęstsza przyczyna wzdęcia brzucha – niestrawność – powinna być leczona odpowiednia dietą. Produkty spożywcze muszą być lekkostrawne. Ważny jest także sposób ich przygotowania. Należy całkowicie zrezygnować ze smażenia. Składniki codziennej diety powinny zawierać jak najmniej tłuszczu. Konieczne jest ograniczenie spożycia słodyczy, gazowanych napojów i alkoholu.

Skutecznym sposobem na wzdęcia brzucha są preparaty ziołowe, które pomagają w trawieniu. Dostępne są w postaci tabletek na wzdęcia i ziołowych herbatek. Dobry lek na trawienie reguluje pracę przewodu pokarmowego, prowadzi do uwolnienia gazów.

Niezależnie od przyczyny wzdętego brzucha należy pamiętać o spożywaniu posiłków powoli, dokładnym przeżuwaniu każdego kęsa oraz unikaniu potraw wzdymających – zawierających między innymi fasolę, groch czy kapustę. Stosowanie się do tych zasad pomoże złagodzić dolegliwości oraz zmniejszyć ryzyko pojawienia się ciągle wzdętego brzucha.

• W leczeniu nieswoistych zapaleń jelit stosuje się przede wszystkim takie leki, jak sulfasalazyna, przeciwzapalne – prednizon, a w przypadku ich nieskuteczności leki immunosupresyjne, takie jak azatiopryna.
• W zespole jelita drażliwego ważna jest zarówno dieta, jak i leczenie farmakologiczne. W przypadku zaparć należy zwiększyć ilość błonnika w spożywanych posiłkach. Z farmaceutyków mają zastosowanie między innymi loperamid stosowany w przypadku biegunki, symetykon na wzdęcia, w bólu występującym po posiłku skuteczna jest hioscyna, a w bólu przewlekłym amitryptylina.
• W przewlekłym zapaleniu trzustki ważna jest dieta bogatokaloryczna i bogatobiałkowa, bezwzględny zakaz spożywania alkoholu oraz zwalczanie bólu przy pomocy niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz narkotycznych leków przeciwbólowych.
• Leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego polega na stosowaniu diety bogatej w witaminy, a w razie potrzeby środków moczopędnych, uspokajających, przeciwdepresyjnych czy antykoncepcji hormonalnej.