Urazy i kontuzja kolana – jakie są objawy i powikłania?

Urazy kolana – jakie mogą być konsekwencje?

Urazy staw kolanowego zdarzają się często. Kolano ma złożoną budowę, więc narażone jest na obrażenia. Wielu z nas doznało uszkodzenia lub dolegliwości stawu kolanowego, jednak są one typową dolegliwością osób trenujących, zwłaszcza narciarstwo, tenis, piłkę nożną, siatkówkę lub bieganie. Zdarza się, że kontuzja kolana zaleczy się sama, aczkolwiek te bardziej skomplikowane mogą mieć poważne konsekwencje i wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Kolano jest połączeniem kości udowej z kośćmi podudzia. Jego uzupełnienie stanowią: rzepka, która go ochrania oraz łąkotki, liczne więzadła i torebka stawowa, które go stabilizują. Dzięki nim, kolano jest tak doskonale skonstruowane, że może przyjmować na siebie największe obciążenia podczas chodu, biegu czy skoku.

To też może Cię zainteresować: Uderzenia gorąca w młodym wieku – przyczyny

Jakie mogą być objawy urazu kolana? Kiedy zgłosić się do lekarza?

Trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza jeśli uraz kolana spowodował:

• silny ból kolana,
• obrzęk i ocieplenie okolicy stawu kolanowego,
• znaczne ograniczenie ruchów w stawie,
• zasinienie,
• drętwienie, mrowienie lub zaburzenia czucia,
• zniekształcenie stawu,
• zablokowanie ruchów kolanie,
• trzaski i trzeszczenie w kolanie.

Powikłania po kontuzji kolana

Konsekwencje urazów kolana powstają nagle po upadku, po uderzeniu w kolano, po bieganiu, a także na nartach. Częste są urazy kolana podczas wypadków komunikacyjnych lub rozwijają się powoli, w trakcie normalnego używania stawu. Jest ich wiele:

• złamanie kości tworzących staw kolanowy – dotyczy złamania dolnego końca kości udowej, które mają ciężką postać i są efektem wypadków komunikacyjnych; towarzyszy im przemieszczenie odłamów lub uszkodzenie więzadeł stawu kolanowego, złamania kości podudzia dotyczą bliższych końców kości piszczelowej lub strzałkowej lub obu jednocześnie;
• skręcenie stawu kolanowego – z reguły dotyczy sportowców wykonujących nagły, szybki ruch skrętny stawem lub uprawiających aktywność bez rozgrzewki, wynikiem skręcenia jest częściowe lub całkowite uszkodzenie stabilizatorów kolana, najczęściej więzadeł, ale również łąkotek oraz torebki stawowej, są to najczęściej uszkodzenia kompleksowe, poważne, wymagające kontroli lekarskiej;
• niestabilność stawu kolanowego – wielokrotnie jest wynikiem skręcenia stawu, w efekcie tkanki miękkie są niewydolne i dochodzi do nadmiernej ruchomości stawu,
• urazy i uszkodzenie łąkotek – są częstym następstwem skręcenia stawu, dochodzi do ich pęknięcia lub zgniecenia, a przeciążenia stawu powodują ich osłabienie, urazy dotyczą ludzi młodych, uprawiających intensywnie bieganie, skoki czy jazdę na nartach;
• zwichnięcie rzepki – w wyniku zwichnięcia, rzepka się przemieszczai wysuwa ze swojego miejsca na skutek charakterystycznego ustawienia kończyny dolnejz jednoczesnym silnym napięciem mięśnia czworogłowego, może być nawykowe u osób, które mają płaskostopie lub nieprawidłową budowę czy ustawienie rzepki;
• złamanie rzepki – zdarza się rzadko, złamanie ma postać zmiażdżenia rzepki z uszkodzeniem pokrywającej ją chrząstki stawowej.

Zmiany po urazie i kontuzji kolana

Kolejnymi powikłaniami po kontuzji kolana mogą być:

• chondromalacja rzepki – czyli rozmiękanie chrząstki stawowej, która ja pokrywa, dochodzi do jej pęknięcia i podrażniania nerwów co wyzwala ból i nawracający stan zapalny kolana;
• urazy mięśni – mają postać naciągnięcia, naderwania lub całkowitego zerwania mięśnia lub jego ścięgna, najczęściej dochodzi do urazów mięśni zginaczy stawu kolanowego u piłkarzy;
• przeciążenie kolana – są przypadłością nie tylko sportowców, ale również osób pracujących na stojąco lub na klęczkach, dźwigających ciężkie przedmioty lub chodzących dużo, przeciążenie może dotyczyć wszystkich elementów stawu;
• zwyrodnienie stawu kolanowego (gonartoza) – spowodowane utratą chrząstki stawowej, która ulega ścieraniu i powoduje odsłonięcie powierzchni stawowych, efektem są narośla kostne, ból, sztywność i ograniczenie ruchomości kolana, do ich tworzenia przyczyniają się: wiek i naturalny proces starzenia się narządu ruchu, zwiększona masa ciała oraz przeciążenia;
• torbiel podkolanowa Bakera jest miękką przestrzenią wypełnioną płynem, która lokuje się w dole podkolanowym, stawu kolanowego, powstaje z powodu nadmiernej produkcji płynu stawowego na skutek uszkodzeń torebki stawowej, przeciążeń i urazów stawu kolanowego.

Leczenie po urazie kolana

Absolutnie nie powinniśmy lekceważyć bólu lub ograniczeń ruchomości stawu kolanowego, zwłaszcza, jeśli mamy trudności z przejściem paru metrów. Najpowszechniejszą metodą diagnozy jest artroskopia stawu kolanowego, która także pozwala naprawić ich przyczynę i skutki urazów. Błahe urazy często ulegają samowyleczeniu. Leczeniem skomplikowanych urazów kolan zajmuje się chirurgia i niestety gojenie po zabiegach trwa wiele tygodni, ale połączone z rehabilitacją przynosi dobre efekty i pozwala odzyskać sprawność sprzed urazu.

Nie sposób przewidzieć wypadku komunikacyjnego lub upadku, ale uprawiając intensywnie sport lub mając pracę, w której znacznie obciążamy stawy kolanowe możemy je zabezpieczać. Należy wzmacniać mięśnie ruszające stawem, uelastyczniać tkanki miękkie stabilizujące go oraz pracować nad propriocepcją, czyli czuciem stawu w przestrzeni. Zawsze przed aktywnością należy przeprowadzić rozgrzewkę, a na koniec zmniejszyć temp i wrócić do punktu wyjścia. Jeśli uszkodzony staw kolanowy jest osłabiony, zaleca się zrobić przerwę albo założyć ortezę lub zaaplikować tejpy (taping) na staw, aby go zabezpieczyć i ochraniać.