Ból szczęki – jakie mogą być przyczyny bólu w okolicach szczęki?

Jakie mogą być przyczyny bólu szczęki?

Przyczyna bólu w okolicy szczęki i żuchwy (szczęka dolna) jest trudna do zdiagnozowania. Bywa, że ból pochodzi z okolic stawów skroniowo-żuchwowych, może być także elementem tak zwanej maski zawału serca.

Najczęstsze przyczyny bólu szczęki to: infekcje pochodzenia zębowego (promieniujący ból zęba), ropień okołozębowy – zwykle ból uporczywy, pulsujący, obecny tylko po jednej stronie twarzy lub w okolicy ust. Może występować też ból żuchwy przy jedzeniu.

Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy

Wśród innych schorzeń, które mogą powodować ból żuchwy należy wymienić:

• zapalenie zatok szczękowych – obustronny ból rozpierający, uciskający, w okolicy szczęki, policzków, oczodołów,
• dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego – ból żuchwy przy uchu lub promieniujący do niego, ból policzka lub wzdłuż żuchwy promieniujący do ucha, policzka;
• neuralgię nerwu trójdzielnego,
• choroby ślinianek – świnka, kamica ślinianek, zapalenie ślinianki przyusznej,
• urazy żuchwy i szczęki, np. pęknięcie czy złamanie kości żuchwy,
• promieniujący do szczęki ból głowy (migrena), ból ucha (zapalenie ucha).

Nagle pojawiający się ból żuchwy, bez uchwytnej przyczyny, może być również objawem towarzyszącym zawałowi serca.

Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?

Ból szczęki to objaw chorego stawu skroniowo-żuchwowego

Bardzo częstą przyczyną bólu w okolicy szczęki, żuchwy i bólu za uchem są dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego. Jest to ogólne określenie grupy zaburzeń dotyczących tej struktury.

Główne wspólne objawy to: ból szczęki koło ucha i stawu żuchwowego, charakterystyczny stały lub okresowy ból w okolicy stawu i jego ograniczona ruchomość, której towarzyszy nasilenie bólu przy otwieraniu szczęki i odgłos przeskakiwania podczas ruchów żuchwy.

Czytaj również: Artroskopia kolana – wskazania, przebieg zabiegu, rekonwalescencja, powikłania

Dodatkowo występować może ból głowy, szyi oraz okresowa sztywność („blokowanie”) w stawie uniemożliwiająca otwarcie lub zamknięcie ust, obrzęk wokół stawu. Objawy mogą występować jedno- lub obustronnie.

Przyczyny bólu stawu skroniowo-żuchwowego to: dysfunkcje i ból mięśniowo-powięziowy, czynniki psychologiczne – stres, zwiększona wrażliwość na ból, bruksizm (zgrzytanie zębami), wady zgryzu, zapalenie kości i stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, zwyrodnienie krążków stawowych, dna moczanowa, spondyloartropatie, urazy i wady wrodzone.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Jak leczyć choroby stawu skroniowo-żuchwowego?

Postępowanie w przypadku dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego i bólu kości szczęki powinno rozpocząć się od zmiany nawyków żywieniowych. Wskazane jest ograniczenie nadwyrężania stawu poprzez spożywanie pokarmów miękkich lub płynnych.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Należy ograniczyć szerokie ziewanie czy żucie gumy, zaprzestać podpierania głowy na rękach. Rozluźnienie mięśni i ulgę przynieść może delikatny masaż oraz stosowanie ciepła.

Na ból szczęki i żuchwy wskazane jest również ograniczenie stresu i stosowanie technik relaksacyjnych. W przypadku zapalenia stawów skroniowo-żuchwowych zaleca się stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (ibuprofen, naproksen).

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?

Czasem zasadne jest stosowanie przez kilka tygodni, w niskiej dawce, trójcyklicznych leków antydepresyjnych lub selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego noradrenaliny (duloksetyna).

Terapia ta ma zminimalizować ryzyko zaciskania szczęki i zgrzytania zębami, co w konsekwencji niszczy staw skroniowo-żuchwowy i wywołuje silny ból szczęki, okolic żuchwy i za uchem. Stosowane są również dostawowe iniekcje leków steroidowych.

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Skuteczność wykazują również metody fizykoterapii: przezskórna stymulacja elektryczna nerwów (zmniejsza napięcie mięśni szczęki i twarzy, zapewniając ulgę w bólu), stosowanie fal radiowych lub terapii laserowej, stymulujących przepływ krwi i zmniejszających ból oraz stan zapalny.

Jeśli poprzednie metody terapii nie przyniosły wyraźnych korzyści, alternatywę na bóle szczęki stanowi leczenie chirurgiczne: artroskopia, artrocenteza, rekonstrukcja fragmentów kości czy krążków stawowych.

To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie

Ból żuchwy (szczęki) – jakie badania wykonać?

Aby poznać, jaka może być przyczyna bólu w szczęce, oprócz badania fizykalnego i badania stomatologicznego użyteczne mogą okazać się badania laboratoryjne i obrazowe. Do podstawowych badań laboratoryjnych wykonywanych w celu poszukiwania oznak stanu zapalnego należy zaliczyć badanie OB, CRP oraz morfologię krwi.

Z badań obrazowych lekarz może zlecić zrobienie RTG szczęki i zatok – w poszukiwaniu obrazu zwyrodnienia, przebytego urazu, ropnia – bądź też tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego dla dodatkowego, dokładnego zobrazowania zmian w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych i sąsiadujących struktur.

W innych przypadkach bólu dolnej szczęki czy całej szczęki może zlecić sialografię dla wykluczenia problemów ze śliniankami (kamica ślinianki przyusznej) lub biopsję ślinianki.

Czytaj również: Pulsowanie w uchu – co to znaczy?

Jak leczyć ból szczęki?

Kluczowe w leczeniu bólu szczęki jest odkrycie przyczyny powstania tej dolegliwości. Doraźnie można stosować środki działające objawowo, tj. niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, paracetamol). W przypadku, gdy ból nie przechodzi po tych środkach lub trwa przewlekle, wskazana jest niezwłoczna wizyta u lekarza.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Gdy przyczyną bólu w szczęce są problemy dentystyczne, rozwiązaniem jest najczęściej leczenie kanałowe, usunięcie zęba i ewentualne opróżnienie powstałego ropnia. Ból spowodowany infekcją bakteryjną lub wirusową zatok i górnych dróg oddechowych w ciągu kilku dni może przeminąć samoistnie lub po leczeniu antybiotykami (w przypadku etiologii bakteryjnej).

Przeczytaj też: Antybiotyk na ból zęba

Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego i ból szczęki w zawiasach (określenie potoczne używane przez pacjentów) wymagają odpowiedniej modyfikacji stylu życia (miękkie lub płynne pokarmy, ograniczenie stresu), farmakoterapii i ewentualnie terapii inwazyjnej.

W przypadku neuralgii nerwu trójdzielnego podstawą terapii są leki przeciwpadaczkowe (np. karbamazepina, gabapentyna oraz klonazepam) i niektóre leki przeciwdepresyjne. W razie ich nieskuteczności lub silnych działań ubocznych rozwiązaniem może być zabieg neurochirurgiczny.

Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?