Poziome ustawienie kości krzyżowej – co to znaczy, objawy, fizjoterapia, leczenie

Co to jest poziome ustawienie kości krzyżowej?

Kość krzyżowa ustawiona poziomo świadczy o zaburzeniu naturalnego ustawienia kręgosłupa. Fizjologicznie kręgosłup przechodzi z lordozy lędźwiowej, czyli wklęsłego wygięcia dolnego odcinka pleców, w kifotycznie ustawioną kość krzyżową. To znaczy, że miednica jego lekko odchylona do tyłu i stanowi dobre podparcie i rusztowanie dla całego tułowia.

Tendencja do poziomego ustawienia kości krzyżowej może wystąpić, kiedy pośladki i miednica są nadmiernie uniesione i wygięte do góry, tzw. wystające pośladki. Pozioma kość krzyżowa często wiąże się ze pogłębieniem lordozy lędźwiowej i jest dobrze widoczna na zdjęciu rentgenowskim (RTG) w ujęciu bocznym. Poziome ustawienie kości krzyżowej oznacza, że nasz kręgosłup jest źle ustawiony i wymaga leczenia.

Czytaj również: Naczyniak kręgosłupa: rodzaje i leczenie

Poziome ustawienie kości krzyżowej – objawy

Kość krzyżowa w ustawieniu poziomym może dawać bardzo różne objawy. Najczęściej półpoziome ustawienie kości krzyżowej nie jest widoczne i pacjenci rzadko skarżą się na jakiekolwiek objawy z tego odcinka pleców. Pozioma kość krzyżowa może prowokować powstawanie bólu w dolnym odcinku pleców, pośladkach lub krocza. W takim ustawieniu istnieje ryzyko tworzenia się dyskopatii, szczególnie w odcinku L₅–S₁, oraz urazów i przeciążeń struktur takich jak więzadła, ścięgna czy mięśnie. Poza tym pacjenci często skarżą się na dyskomfort podczas siedzenia czy leżenia na plecach oraz dokucza im ból podczas chodzenia czy prowadzenia samochodu.

Kość krzyżowa ustawiona poziomo – przyczyny

Anatomiczna przyczyna poziomego ustawienia kości krzyżowej jest związana z ustawieniem całej miednicy. Kiedy miednica jest w zbyt dużym przodopochyleniu, dochodzi do zaburzenia równowagi stawowo-mięśniowej w całym dolnym obszarze tułowia. To znaczy, że miednica w przodopochyleniu powoduje pogłębienie lordozy lędźwiowej i przykurczenie się mięśni biodrowo-lędźwiowych oraz więzadeł miednicy, które dalej wpływają na ustawienie kości krzyżowej. Do najczęstszych przyczyn, kiedy kość krzyżowa położona jest poziomo, należą:

• siedzący tryb życia,
• brak aktywności fizycznej,
• nadwaga i otyłość,
• choroby kręgosłupa, szczególnie te, które powodują ból w dole pleców,
• choroby zwyrodnieniowe,
• złe nawyki ruchowe oraz nieprawidłowa postawa ciała.

Kość krzyżowa ustawiona poziomo – badania

Warto udać się do specjalisty, który oceni postawę ciała oraz zbada manualnie kręgosłup. Zaleca się wykonać zdjęcie RTG, które wykluczy np. ewentualne złamania, zmiany pourazowe, nowotwory, osteoporozę, zmiany zwyrodnieniowe, kręgozmyk czy sakralizację kości krzyżowej. Wykonanie zdjęcia w projekcji bocznej pokaże ustawienie kości krzyżowej.

Na jego podstawie można wyznaczyć kąt wzgórka lędźwiowo-krzyżowego, określający ustawienie kości krzyżowej w stosunku do piątego kręgu lędźwiowego. Jeśli potwierdzimy poziomo ustawioną kość krzyżową, należy rozpocząć leczenie, które składa się w głównej mierze z fizjoterapii. Jeśli zaniedbamy tę przypadłość i będziemy bardziej obciążać odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa, tym samym pogorszymy jego wytrzymałość, co przyśpieszy powstawanie przeciążeń mięśniowo-powięziowych, wad postawy ciała, zmian zwyrodnieniowych lub dyskopatii.

Pozioma kość krzyżowa – leczenie

Kość krzyżowa pozioma wymaga konsultacji ze specjalistą, fizjoterapeutą lub ortopedą, i szczegółowego planu długofalowej rehabilitacji. Kość krzyżowa położona poziomo nie jest leczona operacyjnie, ale ćwiczenia i fizjoterapia przynoszą ulgę w bólu i dają dobre efekty.

W pierwszej fazie leczenia konieczne jest określenie stopnia zmiany i ocena ogólnej postawy ciała. Najczęściej leczenie obejmuje kość krzyżową, odcinek lędźwiowy pleców, miednicę oraz kończyny dolne, ale bardzo często rehabilitacji wymaga także odcinek piersiowy kręgosłupa oraz obręcz barkowa i szyja.

Czytaj również: Złamanie miednicy – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Fizjoterapia i ćwiczenia

Najlepszym sposobem na leczenie poziomego ustawienia kości krzyżowej są regularne i systematyczne ćwiczenia. Najlepsze są ćwiczenia rozciągające nóg i pleców, wzmacniające brzuch i pośladki, posturalne.

Dobre efekty przynoszą ćwiczenia nauki prawidłowej postawy ciała, oddechowe oraz relaksacyjne. W terapii przeciwbólowej można stosować masaż, zabiegi z elektroterapii lub hydroterapii. Skuteczna jest również terapia manualna, szczególnie techniki terapii mięśniowo-powięziowej i terapii punktów spustowych. Ćwiczenia w połączeniu ze zmianą diety oraz wprowadzeniem większość ilości ruchu w codziennym życiu przynoszą trwałe i dobre efekty w leczeniu poziomego ustawienia kości krzyżowej.

Ich zadaniem jest zmniejszyć nadmierne wygięcie lordozy lędźwiowej do przodu. Ćwiczenia są dobrane tak, aby wzmacniały mięśnie osłabione, czyli mięśnie brzucha, mięśnie pośladkowe i mięsień kulszowo-goleniowy oraz rozciągały tkanki skrócone i nadmiernie napięte, czyli mięśnie prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego, mięsień czworoboczny lędźwi, mięsień biodrowo-lędźwiowy oraz mięsień prosty uda. Tylko wyrównując dysbalans mięśniowy dolnej okolicy tułowia jesteśmy w stanie zmniejszyć lub zatrzymać rozwój lordozy lędźwiowej.

Jak ćwiczyć w domu?

W terapii ćwiczenia na zmniejszenie lordozy lędźwiowej mogą być wykonywane niżej opisane ćwiczenia korekcyjne.

• W leżeniu na plecach i z rękoma wyprostowanymi wzdłuż tułowia, przyklejamy odcinek lędźwiowy kręgosłupa do podłogi, podczas ruchu wykonujemy wdech, przy powrocie do pozycji wyjściowej wydech.
• W podporze przodem na kolanach z wyprostowanymi rękoma na podłodze, wciągamy pępek w kręgosłup i zaokrąglamy odcinek lędźwiowy do góry, robimy popularny koci grzbiet, trzymamy takie ustawienie przez 10 sekund i wracamy do pozycji wyjściowej.
• Przysiady – z pozycji stojącej z wyprostowanymi przed siebie rękoma przechodzimy do przysiadu, podczas powrotu do stania musimy napiąć brzuch oraz mięśnie pośladkowe i podwinąć miednicę do pępka oraz zachować prawidłową postawę ciała, warto stanąć podczas tego ćwiczenia bokiem do lustra i obserwować swoją postawę ciała.