Rozwój kamicy nerkowej, może doprowadzić do powstania kamienia, który zlokalizuje się w pęcherzu moczowym. Kamień taki może pozostawać w pęcherzu przez długi okres czasu i nie dawać żadnych objawów. Powstaniu kamicy sprzyja dieta, niektóre choroby, stosowanie niektórych leków. W celu usunięcia kamieni z pęcherza moczowego stosuje się litotrypsję przezskórną lub pozaustrojową.
Kamienie w pęcherzu moczowym
Spis treści
Kamica i kamienie w układzie moczowym
Kamica nerkowa, polega na obecności złogów w drogach moczowych, a więc w obrębie miedniczki nerkowej, moczowodów, pęcherza lub cewki moczowej. Złogi te wytracają się z substancji chemicznych zawartych w moczu, przy obecności odpowiednich warunków sprzyjających.
Napady silnego bólu, tak zwanej kolki nerkowej, związane są z wędrowaniem złogu wzdłuż dróg moczowych i rozciąganiem ścian, głównie moczowodu, natomiast warto wiedzieć, że kamień może także znajdować się w pęcherzu moczowym i nie wywoływać tak gwałtownych objawów. Niemniej jednak, stanu tego nie powinniśmy bagatelizować, bowiem może on mieć poważne konsekwencje kliniczne.
Istnieje kilka czynników sprzyjających powstawaniu złogów, są to:
- wysokie stężenie substancji kamicorodnych w moczu,
- stany związane z zastojem moczu,
- wszelkie infekcje układu moczowego,
- odwodnienie,
- zmiana optymalnego pH moczu,
- niskie stężenie magnezu i innych czynników działających ochronnie oraz obecność tak zwanych jąder krystalizacji (np. złogi bakterii).
To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?
Kamień w pęcherzu moczowym a choroby
Ryzyko powstania kamicy i kamienia w pęcherzu zwiększa się w przebiegu takich chorób jak:
- osteoporoza,
- dna moczanowa,
- nowotwory,
- choroba Leśniowskiego i Crohna,
- zespół złego wchłaniania.
Kamica pęcherzowa może rozwinąć się także:
- po suplementacji preparatów
- po podaży witaminy D,
- dużych dawek witaminy C,
- sulfonamidów, acetazolamidu,
- leków przeciwwirusowych.
Złóg w pęcherzu moczowym może powstać w każdym odcinku dróg moczowych, najczęściej jednak ma to miejsce w miedniczce nerkowej, następnie kamień wędruje w dół przez moczowody do pęcherza. Z reguły ma on średnicę do 1 cm, tym bardziej jeśli pokonał wcześniej moczowody i następuje jego ostateczne wydalenie przez cewkę moczową. Większy kamień może jednak zatrzymać się w pęcherzu, gdzie stopniowo powiększa swoje rozmiary. Substancją budulcową jest w większości przypadków fosforan lub szczawian wapnia, zdecydowanie rzadziej są to: związki kwasu moczowego, fosforan amonowo-magnezowy, cystyna, związki ksantynowe. Złogi powstają na podłożu wspomnianych jąder krystalizacji lub przez agregację wielu mniejszych.
Kamień w pęcherzu moczowym
Złóg w pęcherzu moczowym znajdowany jest z reguły podczas badania USG jamy brzusznej i miednicy, często u osoby która przebyła wcześniej atak kolki nerkowej, ale nie doszło u niej do ostatecznego wydalenia kamienia. Innymi pomocnymi w celu rozpoznania badaniami są zdjęcie RTG miednicy, tomografia komputerowa oraz urografia.
Oprócz zlokalizowania samego złogu, badania te pomagają m.in. określić jego skład, co ma znaczenie w profilaktyce, oraz rozpoznać miejsce uszkodzenia dróg moczowych lub zablokowania odpływu moczu z wytworzeniem wodonercza. Taka sytuacja może być spowodowana m.in. przez kamień w pęcherzu, który blokuje ujście moczowodów lub cewki moczowej.
Ponadto w kamicy pęcherzowej pacjenci skarżą się na częste oddawanie moczu w małych porcjach, przerywanym strumieniem, częste zakażenia układu moczowego, ból lub uczucie dyskomfortu w podbrzuszu, często promieniujące w okolicę krocza. U mężczyzn mogą występować problemy z erekcją oraz ból związany z mikcją. W moczu może okresowo pojawiać się krew, lub przybiera on ciemny, mętny kolor.
Usuwanie kamienia z pęcherza moczowego
Jeśli nie doszło do naturalnego wydalenia złogu i kamień utknął w pęcherzu, konieczne jest jego mechaniczne usunięcie. Zdecydowanie najczęściej stosowanym zabiegiem jest usuwanie kamienia przy pomocy cystoskopu wprowadzanego przez cewkę moczową. Pacjent znajduje się w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym, a operacja jest przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych i trwa 20-30 minut.
Kamień zostaje usunięty od razu w całości, lub rozkruszony na mniejsze fragmenty. Innymi formami leczenia, stosowanymi jednak zdecydowanie częściej w przebiegu kamicy przewodowej są litotrypsja przezskórna (PCNL) oraz metody operacyjne. Pierwszy polega na rozkruszaniu kamienia przy pomocy endoskopu wprowadzanego przezskórnie, natomiast chirurgiczne usuwanie złogów zarezerwowane jest w przypadkach niepowodzenia pozostałych metod.
Obie wymagają znieczulenia ogólnego. Wreszcie, stosuje się także najmniej inwazyjną procedurę, jaką jest litotrypsja pozaustrojowa (ESWL), czyli wykorzystująca specjalnie generowane fale elektromagnetyczne, które rozkruszają kamień i umożliwiają jego wydalenie. Oprócz samego usunięcia złogu, często konieczne jest wprowadzenie leczenia przyczynowego ukierunkowanego na chorobę współistniejącą np. dnę moczanową lub zaburzenia metaboliczne, które doprowadziły do jego powstania.
Możliwe powikłania
Nawet, jeśli kamień w pęcherzu moczowym nie powoduje u pacjenta jakichkolwiek dolegliwości, co wcale nie stanowi rzadkiej sytuacji, konieczne jest jego usuniecie z powodu możliwych powikłań. Przede wszystkim, w każdej chwili pacjent narażony jest na zablokowanie odpływu moczu, rozwój wodonercza lub roponercza, a nawet trwałe uszkodzenie nerki. W razie niepodjęcia szybkiego leczenia może dojść do martwicy cewek nerkowych i ostatecznie niewydolności narządu.
Częste zakażenia układu moczowego także mogą doprowadzić do postępującej dysfunkcji nerek i rozwoju nadciśnienia tętniczego. Wreszcie, obecność nieprawidłowej masy w obrębie pęcherza może powodować stałe drażnienie jego ściany i przyczynić się do powstawania nieprawidłowych struktur, także o utkaniu nowotworowym, lub doprowadzić do upośledzenia kurczliwości mięśniówki pęcherza z powstaniem tak zwanej atonii pęcherza, lub też przeciwnie – jego nadmiernej kurczliwości. W takich przypadkach dochodzi odpowiednio do zalegania moczu lub też niemożności kontrolowanej mikcji.
Jak zapobiegać kamicy?
Metody profilaktyki kamicy pęcherza, jak i pozostałych elementów dróg moczowych są identyczne. Przede wszystkim nigdy nie powinniśmy zapominać o higienie układu moczowego, unikaniu stanów zapalnych, a w razie ich wystąpienia skutecznym leczeniu.
W przypadku nawracających zakażeń układu moczowego nie wystarczy jednorazowa antybiotykoterapia, czasem niezbędne jest stałe profilaktyczne przyjmowanie leków przeciwdrobnoustrojowych. Konieczne jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów, zwłaszcza w czasie przebywania w gorącym klimacie lub podczas ciężkiej pracy fizycznej.
Stosowana dieta nie powinna zawierać w dużej ilości związków będących składnikami kamieni, przede wszystkim wapnia, szczawianów i białka zwierzęcego. Ponadto wskazane jest ograniczenie spożycia soli kuchennej. W razie pojawienia się wymienionych wyżej objawów, takich jak zaburzenia w oddawaniu moczu, należy koniecznie udać się do lekarza.
Kamica moczowa – video z ekspertem
Zdaniem eksperta
Kamica moczowa jest schorzeniem polegającym na powstawaniu złogów, popularnie nazywanych kamieniami, w nerkach i drogach odprowadzających mocz. W zależności od lokalizacji złogów kamicę dzieli się na nerkową (która występuje w miedniczce i kielichach), moczowodową i kamicę pęcherza moczowego.
Do objawów klinicznych kamicy należy najczęściej napad kolki nerkowej, tj. ból w okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do krocza i cewki moczowej, któremu najczęściej towarzyszą nudności i wymioty, czasami objawy niedrożności jelit. Wynika to ze wspólnego unerwienia przez nerwy trzewne jelit i moczowodu. Z reguły napadowi kolki nerkowej towarzyszy krwiomocz. W przypadku zaburzeń w odpływie moczu przy uwięźnięcia kamienia może dojść do wodonercza oraz zakażenia układu moczowego. Występuje wówczas gorączka, dreszcze, a także dolegliwości dyzuryczne, czyli bolesność i pieczenie przy oddawaniu moczu. Wodonercze, gorączka i dreszcze są niepokojącymi objawy kamicy nerkowej i wymagają szybkiej interwencji, w celu zapobiegnięcia rozwinięcia się posocznicy. W badaniu przedmiotowym stwierdza się bolesność palpacyjną okolicy lędźwiowej na przebiegu moczowodu do pęcherza moczowego. Ponadto występuje dodatni objaw Goldflama.
Badaniem diagnostycznym jest badanie ogólne moczu wykonywane celem stwierdzenia krwiomoczu lub krwinkomoczu oraz obecności białka (zazwyczaj jest to niewielka jego ilość). Należy również wykonać RTG przeglądowe jamy brzusznej (które może uwidocznić złogi cieniodajne), ewentualnie urografię. Obecnie jednym z podstawowych badań jest badanie ultrasonograficzne układu moczowego, które pozwala stwierdzić: złogi w obrębie kielichów i miedniczki nerkowej oraz pęcherza moczowego, jak i poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego, świadczące o zaburzeniach w odpływie moczu. Powikłaniami kamicy nerkowej są: zastój moczu, niedrożność dróg moczowych, ciężkie zakażenia układu moczowego, ostra niewydolność nerek i objawy kolki nerkowej.
Opublikowano: 28.08.2014;
aktualizacja: 11.07.2017
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Sylwia Jastrzębowska
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Miłośniczka turystyki górskiej i sportów outdoorowych.
130
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 13.11.2019
opublikowany 29.12.2023