Białko w moczu w prawidłowych warunkach nie powinno być obecne. Białkomocz najczęściej wskazuje na choroby nerek. Przyczyna białkomoczu mogą być infekcje intymne u kobiet, choroby prostaty, zapalenie nerek. Białko w moczu wykrywa się w czasie badania ogólnego moczu. Białkomocz fizjologiczny pojawia się w czasie wysokiej gorączki, źle leczonej cukrzycy czy po wysiłku fizycznym.
Białko w moczu – przyczyny, objawy, leczenie, co oznacza białkomocz
Spis treści
Białko w moczu a badanie ogólne moczu
Białko w moczu nie powinno być obecne. Oznaczenie tego parametru możliwe jest w trakcie badania ogólnego moczu. Badanie to pozwala na ocenę, czy występują nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek, np. choroby nerek. Rzadko, w niektórych stanach, wymienionych poniżej, białko w moczu pojawia się fizjologicznie (jest to tak zwany białkomocz fizjologiczny).
Ogólna klasyfikacja przyczyn białkomoczu zakłada, że istnieje białkomocz przednerkowy, którego przyczyną jest przechodzenie dużej ilości białek występujących w osoczu do moczu, co może prowadzić do uszkodzenia nerek (hemoglobinuria, mioglobinuria, białko Benca-Jonesa. Kolejnym rodzajem jest białkomocz nerkowy. W tym przypadku dochodzi do strukturalnego oraz czynnościowego uszkodzenia cewek nerkowych, a także kłębuszków. Jako ostatni należy wymienić białkomocz pozanerkowy. Jego przyczyną są przeważnie stany zapalne dróg moczowych. W tym przypadku dochodzi do wydzielania białka przez cewki dalsze.
Na czym polega i jak wygląda badanie oznaczania białka w moczu? Badanie może być przeprowadzone z pojedynczej próbki, z dobowej zbiórki moczu, a także pasków testowych, które są wygodną formą kontroli obecność białka w moczu, ale niestety niezbyt czułą. Paski takie są najbardziej wrażliwe na albuminy, w mniejszym stopniu na globuliny.
Zobacz też: Kolor moczu a choroby
Białkomocz – jakie są przyczyny białka w wynikach moczu?
Zdrowe nerki w ciągu doby mogą wydalać 250 mg białka z moczem (nie więcej). Mniej czułe badanie nie wykrywa takiej ilości. Przyczyn białkomoczu jest wiele, oprócz wymienionych wyżej stanów, kiedy można rejestrować białkomocz fizjologiczny, należy pamiętać o stanach chorobowych, które mogą wywołać białkomocz patologiczny, np. sarkoidoza czy anemia sierpowata.
Do pozostałych przyczyn białka w moczu zalicza się:
- zakażenia dróg rodnych u kobiety,
- przerost gruczołu krokowego u mężczyzn,
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca (nefropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerek w przebiegu cukrzycy i neuropatia w przebiegu cukrzycy),
- wzrost stężenia białek w surowicy, które mogą przejść do moczu,
- zakażenie kiłą,
- wirusowe zapalenie wątroby.
Białko w moczu pojawia się jednak głównie w przebiegu chorób nerek, takich jak: zakrzepica żyły nerkowej, uszkodzenie miąższu nerek, ostre lub przewlekłe zapalenia kłębuszków nerkowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zaawansowana niewydolności nerek, zespół nerczycowy, choroby wrodzone nerek czy nowotwory nerek.
Białko w moczu – co oznacza? Jakie są objawy białkomoczu?
Badanie moczu, a w tym wykrywanie białka stanowi bardzo ważny element diagnostyczny, w celu wykrywania poszczególnych chorób. Dorosły człowiek kontrolnie powinien takie oznaczenie wykonywać raz w roku (badanie ogólne moczu). Nie każdy wynik badania moczu (wskazujący na obecność białka) jest równoznaczny z toczącym się procesem chorobowym.
Wśród objawów białkomoczu należy wymienić:
- pienienie moczu,
- skąpomocz, czyli zmniejszone wydalanie moczu w ciągu doby,
- zmiany na skórze – w poszczególnych okolicach ciała mogą pojawić się obrzęki.
W zaawansowanych przypadkach dochodzi do zblednięcia skóry i wodobrzusza.
Białkomocz fizjologiczny pojawia się w przypadku: stosowania diety bogatej w białko, ekspozycji ciała na długotrwałe działanie wysokiej temperatury, znacznego wysiłku fizycznego, niekontrolowanej i źle leczonej cukrzycy, wysokiej gorączki, długotrwałej pozycji stojącej, a także ciąży (białkomocz w ciąży).
Jest to stan przejściowy i określany jako białkomocz fizjologiczny. Jeśli występuje chwilowo, nie powinien stanowić powodu do obaw. Natomiast jeżeli jest to stan przewlekły, należy odnaleźć przyczynę.
Białkomocz a choroby układu moczowo-płciowego
Obecność białkomoczu wraz z bakteriami w moczu może wskazywać na zakażenie układu moczowego. Wówczas najlepsze rozwiązanie stanowi wdrożenie leczenia przeciwbakteryjnego oraz uzyskanie porady u urologa.
U kobiet białkomocz może wystąpić w przebiegu infekcji pochwy (mogą towarzyszyć jej upławy), wizyta u ginekologa powinna zaradzić problemom.
Mężczyźni, przeważnie po 50. roku życia, często borykają się z problemem rozrostu prostaty – i to ona w tym przypadku może być głównym przyczyną białkomoczu – w tym przypadku również należy zgłosić się po poradę do urologa, wykonać podstawowe badania (USG prostaty, oraz oznaczenie PSA). Jeżeli przyczyna bezpośrednio dotyka nerek, należy zgłosić się do nefrologa w celu ustalenia przyczyny schorzenia, a następnie wprowadzić leczenie przyczynowe.
Białko w moczu u dzieci natomiast, tak jak w przypadku dorosłych, może oznaczać poważniejsze schorzenia lub występować z przyczyn fizjologicznych, np. w przypadku gorączki.
Wypowiedź nefrologa na temat białka w moczu
Zdaniem eksperta
Białkomocz stanowi określenie obecności białka w moczu. Fizjologicznie wraz z moczem dobowym może być wydzielana niewielka ilość białka (do 100-150 mg), która nie jest wykrywana klasycznymi metodami stosowanymi w badaniu ogólnym moczu. Białkomocz jest oceniany pod względem rodzaju jak i ilości wydalanego białka. W przypadku białek o niskim ciężarze cząsteczkowym stwierdzany białkomocz nazywany jest selektywnym i najczęściej spowodowany jest on obecnością albumin. Utrata białek o wyższym ciężarze określana jest jako białkomocz nieselektywny.
Ze względu na ilość wydzielanego białka w moczu dobowym białkomocz dzielimy na: mikroalbuminurię (zawartość białka mieści się w granicach 30-300 mg), makroalbuminurie (ponad 300 mg), białkomocz umiarkowany (1-3 g na dobę) oraz białkomocz nerczycowy (ponad 3 g na dobę).
Z kliniczno-dydaktycznego punktu widzenia białkomocz dzielimy na: kłębuszkowy (który występuje np. podczas wysiłku lub gorączki), cewkowy (występujący w toksycznych uszkodzeniach cewek i śródmiąższowym zapaleniu nerek), białkomocz z przeładowania (w rabdomiolizie i hemoglobinurii) oraz białkomocz tkankowy (przy ostrych zapaleniach układu moczowego).
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Christopher S. Wilcox, C. Craig Tisher, red. wyd. pol. Andrzej Więcek Podręcznik nefrologii i nadciśnienia tętniczego, wyd. Czelej, Lublin 2006.
- Jorge E. Toblli, P. Bevione F. Di Gennaro, L. Madalena, G. Cao, M. Angerosa, Understanding the Mechanisms of Proteinuria: Therapeutic Implications, Int J Nephrol. 2012; 2012: 546039.
Opublikowano: 11.01.2016;
aktualizacja: 16.04.2019
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Kamil Kowal
Lekarz
Absolwent Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. W chwili obecnej pracuje jako lekarz stażysta w Wojewódzkim Szpitalu im. Prymasa Kardynała S. Wyszyńskiego w Sieradzu. W zakresie medycyny szczególnie zainteresowany chirurgią oraz ortopedią i traumatologią.
209
Komentarze i opinie (0)