Na rozwój miażdżycy, nadciśnienia tętniczego czy choroby niedokrwiennej serca bardzo duży wpływ ma styl życia, do którego zaliczamy: stosowaną dietę, aktywność fizyczną, stres, rodzaj wykonywanej pracy. Żywienie obfite w nasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol i nadmiar energii sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego, dużych wartości cholesterolu i trójglicerydów w surowicy krwi, czy miażdżycy.
Dieta w chorobach serca
Spis treści
Dieta dla serca
Choroby układu krążenia należą do jednej z najczęstszych przyczyn zgonu. Niektóre z nich nazywane są mianem chorób cywilizacyjnych. Na rozwój miażdżycy, nadciśnienia tętniczego czy choroby niedokrwiennej serca bardzo duży wpływ ma styl życia, do którego zalicza się:
- stosowaną dietę,
- aktywność fizyczną,
- stres,
- rodzaj wykonywanej pracy,
- częstość, z jaką pacjent poddaje się badaniom profilaktycznym.
Nie bez powodu dietę została wymieniona jako pierwsza, ponieważ żywienie obfite w nasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol i nadmiar energii sprzyja rozwojowi otyłości, nadciśnienia tętniczego, dużych wartości cholesterolu i trójglicerydów w surowicy krwi, czy miażdżycy, a więc nie tylko sama w sobie zwiększa ryzyko, ale także stymuluje rozwój innych czynników ryzyka groźnych dla życia chorób układu sercowo-naczyniowego.
Pierwszym krokiem w profilaktyce chorób układu krążenia z zastosowaniem diety jest dążenie do normalizacji masy ciała. Utrzymanie prawidłowej masy ciała, według wskaźnika BMI (Body Mas Index) na poziomie 18,5 - 24,99 jest głównym warunkiem profilaktyki wyżej wymienionych chorób.
Tłuszcze w diecie
Tłuszcze powinny dostarczać mniej niż 30 % energii dobowego zapotrzebowania (7 % nasycone kwasy tłuszczowe, około 10 % wielonienasycone kwasy tłuszczowe, 10-15 % jednonienasycone). Tłuszcze zawarte w takich produktach jak masło, śmietana, smalec, słonina, tłuste mięsa czy tłuste sery są źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych zwiększających poziom cholesterolu (szczególnie frakcji LDL), a także zwiększają krzepliwość krwi, dlatego ich spożycie należy ograniczyć. Z kolei warto zwiększyć spożycie kwasów tłuszczowych wielonienasycone jak zawartych np. w: oleju sojowym czy kukurydzianym oraz kwasów jednonienasyconych (zawartych w oleju rzepakowy czy oliwie z oliwek), ponieważ one zmniejszają poziom cholesterolu.
Dodatkowo w niewielkim stopniu jednonienasycony kwas oleinowy zwiększa stężenie tzw. „dobrego cholesterolu” frakcji HDL. Bardzo ważne jest również spożywanie ryb morskich (najlepiej 2-3 razy w tygodniu), ponieważ są one naturalnym źródłem kwasów omega-3, które zmniejszają stężenie trójglicerydów oraz korzystnie wpływają na ciśnienie tętnicze i śródbłonek naczyniowy. Warto ograniczyć spożycie produktów bogatych w sam cholesterol, w tym żółtka jaj czy podroby.
Błonnik, witaminy i minerały
Zaleca się codzienne spożycie 30-40 g błonnika, w połowie pochodzącym od warzyw, a w połowie od owoców (zarówno tych świeżych, jak i suszonych). Poza tym owoce to bardzo dobre źródło witamin. Szczególną uwagę należy zwrócić na witaminy antyoksydacyjne, tj. witaminę A, E, C oraz kwas foliowy, hamujące utlenianie nienasyconych kwasów tłuszczowych (co należy zaliczyć do działań przeciwmiażdżycowych), a także zmniejszających szkodliwość działania wolnych rodników tlenowych, które uszkadzają ściany naczyń krwionośnych. Poza tym warto również zwrócić uwagę na odpowiednią zawartość składników mineralnych w diecie – w szczególności:
- wapnia – który jest podstawą prawidłowej pracy mięśnia sercowego, poza tym jego obecność wpływa na proces krzepnięcia krwi oraz na prawidłową pobudliwość układu mięśniowego; źródłem wapnia jest np. mleko, ser, jaja,
- magnezu – jego odpowiedni poziom, w dużym stopniu, zabezpiecza przed wystąpieniem arytmii. Jego niedobór sprzyja występowaniu zaburzeń lipidowych oraz podwyższonemu ciśnieniu krwi. W celu dostarczenia go do organizmu należy spożywać warzywa liściaste oraz strączkowe,
- potasu – jego niedobór powoduje zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego. Produkty zawierające potas to np.: banany, ziemniaki, seler, kiwi, pomidory, grejpfruty.
W profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego warto ograniczyć również spożycie soli kuchennej do 3-5 g/dobę. Bardzo dużą ilość soli zawierają takie produkty jak potrawy typu fast food, chipsy, zupy i sosy błyskawiczne, orzeszki solone czy paluszki, których spożycie należy zmniejszyć.
Węglowodany
Najwięcej węglowodanów znajduje się w produktach zbożowych i to właśnie one powinny być głównym źródłem naszej energii. Należy unikać sacharozy oraz fruktozy, ponieważ nie są one niezbędnymi składnikami odżywczymi. Ich unikanie chroni przed otyłością i zaburzeniami metabolicznymi.
Białko
Białko jest źródłem około 10-15 % energii, która pochodzi ze spożycia takich produktów jak: indyk, kurczak, cielęcina, mleko z małą zawartością tłuszczu. Poza tym wskazane jest spożywanie produktów mlecznych fermentowanych jak: jogurt czy kefir. Proces fermentacji nadaje tym produktom właściwości m.in. obniżające stężenie cholesterolu. Ponadto, bakterie kwasu mlekowego wiążą cholesterol, dzięki czemu w większym stopniu, jest on wydalany przez przewód pokarmowy. Poza tym należy ograniczyć spożycie czerwonego mięsa zawierającego metioninę, ponieważ jej metabolitem jest homocysteina, której przypisuje się działanie miażdżycogenne.
Picie alkoholu w nadmiernych ilościach powoduje podwyższenie ciśnienia krwi oraz osłabienie i nieskuteczną (niewydolną) pracę serca. Bardzo niewielkie ilości alkoholu u zdrowych osób wpływają jednak korzystnie na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego.
Profilaktyka chorób układu krążenia
W profilaktyce chorób układu krążenia bardzo dużą rolę odgrywa dobór produktów i sposób ich przyrządzania, a także ilość spożywanych posiłków. Zaleca się, by dokonać uregulowania pór spożywanych posiłków – należy jeść 4-5 razy w ciągu dnia, a odstępy między nimi powinny wynosić nie więcej niż 2-4 godziny. Dużym błędem jest nie spożywanie śniadania, ponieważ zapobiega ono nadmiernym wahaniom poziomu glukozy w organizmie. Co więcej, śniadanie należy jeść zaraz po przebudzeniu. Z kolei kolację powinno spożywać się przynajmniej na 2 godziny przed snem. Oprócz wyżej wymienionych wskazówek, warto stosować się do zasad racjonalnego żywienia obejmujących:
- spożywanie różnorodnych produktów,
- unikanie nadwagi i otyłości,
- produkty zbożowe powinny stanowić główne źródło energii w naszym żywieniu,
- należy spożywać z umiarem mięso, stosując inne produkty z tej grupy,
- spożywać kilka porcji dziennie warzyw i owoców,
- ograniczyć spożycie produktów zawierających tłuszcze zwierzęce oraz cholesterol,
- unikać cukru i słodyczy,
- ograniczyć spożycie soli,
- unikać spożywania nadmiernych ilości alkoholu.
Dieta w chorobach serca – video z kardiologiem
Zdaniem eksperta
Dieta w chorobach serca powinna być dostosowana ilościowo i kalorycznie do zapotrzebowania danego człowieka – nie powinniśmy przeładowywać się kaloriami, a posiłki powinny być jedzone kilka razy dziennie. Głównym składnikiem posiłków powinny być węglowodany, które zawarte są w produktach mącznych, wszelkiego rodzaju kaszach oraz ciemnym pieczywie. Produkty te zawierają ponadto dużą ilość błonnika, który wykazuje działanie prozdrowotne. Około 20-30% zapotrzebowania kalorycznego powinno być spożywane w postaci tłuszczów, przy czym 50% spożywanych tłuszczów powinno pochodzić z roślin (trzeba zaznaczyć, że powinny to być tłuszcze w postaci płynnej, takie jak oleje, a nie margaryny, gdyż tych nie możemy traktować jako tłuszczy typowo roślinnych). 10% zapotrzebowania kalorycznego powinno składać się z białka, zarówno zwierzęcego jak i roślinnego. Jeżeli wybieramy mięso, powinno być to mięso chude, np. drobiowe lub cielęce. Należy pamiętać o spożywaniu owoców i warzyw (które są źródłem witamin i błonnika), a także orzechów i rośli strączkowych. Wskazane jest jedzenie 2-3 razy w tygodniu ryb morskich. W diecie należy unikać jedzenia typu fast food i innych bardzo nasyconych tłuszczem produktów przygotowywanych na przepieczonym tłuszczu – wielokrotnie używany tłuszcz może przyczynić się do szybkiego powstawania płytek miażdżycowych. Ponadto powinniśmy unikać dosalania potraw, picia słodzonych napojów oraz kupowania produktów konserwowanych.
Opublikowano: 02.08.2013;
aktualizacja: 16.03.2015
Oceń:
4.6
324
Komentarze i opinie (0)