loader loader
  1. Start
  2. Badania
  3. Badania laboratoryjne
  4. Poziom żelaza – co oznacza niskie i podwyższone żelazo w badaniu krwi?

Poziom żelaza – co oznacza niskie i podwyższone żelazo w badaniu krwi?

Żelazo to istotny mikroelement w organizmie człowieka. Oznaczanie poziomu żelaza (badanie krwi) wykonuje się m.in. w przypadku podejrzenia anemii, czyli niedokrwistości. Norma żelaza we krwi to zakres 60–180 μg/ml. Warto pamiętać, że zapotrzebowanie na żelazo w ciąży wzrasta. Niedobory żelaza mogą być spowodowane przewlekłymi krwawieniami. Podwyższone żelazo świadczy natomiast o niedokrwistości ( np. hemolitycznej).

Poziom żelaza – co oznacza niskie i podwyższone żelazo w badaniu krwi?
Fotolia
  • 4.2
  • 202
  • 24
Spis treści

Żelazo – co to za mikroelement?

Żelazo należy do tak zwanych mikroelementów – oznacza to, że musi być ono dostarczane codziennie w niewielkich ilościach, aby umożliwić optymalne funkcjonowanie tkanek i narządów. Dzienne zapotrzebowanie na żelazo wynosi od kilku do kilkunastu miligramów i zależne jest od takich czynników, jak: wiek, płeć czy ciąża. W organizmie największa ilość żelaza znajduje się w hemoglobinie – białku czerwonych krwinek, które umożliwia pobieranie tlenu w płucach i oddawanie go w tkankach. Podobną funkcję spełnia żelazo, współtworząc białko mięśniowe mioglobinę, która umożliwia mięśniom pobieranie z krwi niezbędnego do ich prawidłowej pracy tlenu.

Żelazo umożliwia także działanie wielu enzymów. W przewodzie pokarmowym wchłaniane jest przede wszystkim w dwunastnicy, gdzie w największej ilości znajdują się specjalnie przystosowane do tego białka transportowe. W standardowych warunkach wchłonięciu ulega zaledwie około 10 proc. dostarczonego żelaza. Wartość ta może być modyfikowana w niewielkim stopniu w przypadku niedotlenienia lub innych stanów zwiększonego zapotrzebowania oraz przez inne substancje obecne w posiłkach. W tym miejscu warto dodać, że żelazo hemowe jest lepiej wchłaniane i występuje m.in. w produktach zwierzęcych (np. wołowina, cielęcina), zaś niehemowe – w produktach roślinnych (np. buraki, pietruszka czy groch).

Solgar Gentle Iron

---

Kup Solgar Gentle Iron 90kaps. w Vitashop.pl

Po wchłonięciu żelazo transportowane jest we krwi przez transferynę, magazynowane jest natomiast głównie w wątrobie w postaci związanej z białkiem ferrytyną. Oznaczenie poziomu żelaza we krwi polega na pomiarze ilości żelaza związanego z transferyną.

Czytaj również: Niska hemoglobina – przyczyny

Poziom żelaza a anemia

Wśród wskazań do oznaczenia poziomu żelaza w surowicy krwi wyróżniamy diagnozowanie i różnicowanie rodzaju niedokrwistości. Anemią nazywamy stan obniżenia poniżej normy liczby czerwonych krwinek i hemoglobiny; niedostateczne dostarczanie żelaza z posiłkami lub zaburzenia jego wchłaniania z przewodu pokarmowego prowadzą do powstania najczęstszej niedokrwistości – tzw. anemii z niedoboru żelaza (niedoborowa).

Jej podstawowymi objawami są: bladość skóry i błon śluzowych, osłabienie i senność, łamliwość włosów i paznokci, zapalenie kącików ust, przyspieszony rytm serca; silne obniżenie poziomu żelaza może objawiać się spaczonym apetytem – np. na glinę; do innych rodzajów niedokrwistości należą anemie pokrwotoczne, anemie wynikające z zaburzonej produkcji czerwonych krwinek w szpiku oraz spowodowane nasilonym niszczeniem erytrocytów.

Inny wskazaniem do badania żelaza w surowicy krwi jest podejrzenie stanu „przeładowania” żelazem; zbyt duże gromadzenie żelaza w organizmie może objawiać się w postaci bólu stawów, męczliwości, bólu brzucha, a w ciężkich przypadkach marskością wątroby, cukrzycą i uszkodzeniem mięśnia sercowego.

Warto zaznaczyć, że poziom żelaza w surowicy krwi oznaczany jest zwykle razem z innymi parametrami gospodarki żelazowej – takimi jak poziom ferrytyny czy TIBC (całkowita zdolność wiązania żelaza).

Przeczytaj też: Co oznacza wysoki poziom hemoglobiny?

Żelazo we krwi – jak wygląda badanie?

Poziom żelaza oznacza się, wykonując badanie krwi. Ze względu na to, że poziom żelaza w surowicy zmienia się w znaczący sposób w ciągu doby, może on wzrastać po posiłkach oraz ponieważ często istnieje potrzeba kilkukrotnego wykonania badania – próbka powinna zostać pobrana rano na czczo.

Warto poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i aktualnych chorobach, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na wynik oznaczenia. W przypadku nosicielstwa patogenów przenoszonych przez krew – takich jak wirus HIV, HBV czy HCV – należy poinformować o tym personel odpowiedzialny za pobranie krwi. Pozwoli to na zachowanie adekwatnych środków bezpieczeństwa.

Pobranie próbki odbywa się zwykle przez nakłucie żyły w okolicy dołu łokciowego z użyciem sterylnej igły i zebranie krwi do probówki. Po wyjęciu igły należy uciskać miejsce wkłucia przez kilka minut w celu powstrzymania krwawienia. Wynik analizy gotowy jest zwykle tego samego dnia.

Żelazo – norma

Przy zachowaniu zalecanych warunków pobierania próbki do badania, norma żelaza we krwi powinna mieścić się w zakresie 60–180 μg/ml, co jest równoznaczne z wynikiem 11–33 μmol/l. Czasami przyjmuje się, że dolną granicą wartości prawidłowych dla mężczyzn jest 70 μg/ml. Wartości referencyjne mogą różnić się nieznacznie w zależności od zastosowanej do oznaczania metody, dlatego razem z wynikiem laboratorium podaje przyjęty zakres prawidłowy.

Acti globin

---

Kup Acti-Globin 30tab. w Vitashop.pl

Niedobór żelaza – co to znaczy?

Jak już wcześniej wspomniano, najczęstszym zastosowaniem testu na poziom żelaza we krwi jest różnicowanie rodzajów niedokrwistości. W niedokrwistości niedoborowej oraz niedokrwistości chorób przewlekłych w wynikach obserwuje się zwykle niskie żelazo. Wynikać ono może z wielu przyczyn, z których wymienić należy między innymi:

  • krwawienia – zwłaszcza przewlekłe i długotrwałe (np. w przypadku menstruacji; żelazo tracone jest razem z hemoglobiną zawartą w czerwonych krwinkach; sytuacja taka może pojawić się również u osób regularnie oddających honorowo krew);
  • niedostateczną podaż żelaza w diecie (obserwujemy ją w przypadku nieprawidłowej diety bądź w różnorodnych zaburzeniach wchłaniania);

Zwiększone zapotrzebowanie (obserwowane na przykład w przypadku zapotrzebowania na żelazo w ciąży i podczas intensywnego wzrostu). Również w chorobach przewlekłych, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, niewydolność nerek czy choroba nowotworowa, różnorodne mechanizmy doprowadzają do obniżonego żelaza we krwi.

Podwyższone żelazo a niedokrwistość

Podwyższone żelazo może być związane z niedokrwistością hemolityczną, megaloblastyczną, syderoblastyczną czy aplastyczną. Obserwowana jest również w przypadku wielokrotnych przetoczeń koncentratu krwinek czerwonych (tzw. przetoczeń krwi), w zespołach mielodysplastycznych i w niektórych zaburzeniach genetycznych – np. w hemochromatozie wrodzonej, związanej z nadmiernym wchłanianiem żelaza z pokarmów.

Wysokie żelazo we krwi prowadzi do gromadzenia się tego mikroelementu w tkankach, co wywoływać może różnorodne zaburzenia. W przypadku wystąpienia objawów wskazujących na zatrucie żelazem, wykazanie jego podwyższonego stężenia w krwi jest pomocne do ostatecznego postawienia rozpoznania.

Now foods Iron Kup Now Foods Iron 120vkaps. w Vitashop.pl

Warto mieć na uwadze, że pełną wartość diagnostyczną wyniki żelaza w surowicy uzyskują, kiedy można je odnieść do pozostałych parametrów gospodarki żelazowej.

Opublikowano: ; aktualizacja: 17.11.2017
Oceń:
4.2

Miłosz Turkowiak

Lekarz

Absolwent kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. W czasie studiów zaangażowany w pracę kół naukowych i organizacji studenckich. Medycynę uważa za swoją pasję. Szczególnie zainteresowany jest zagadnieniami z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii, medycyny ratunkowej, chirurgii i kardiologii.

Komentarze i opinie (24)


W przypadku podwyższonego żelaza trzeba wykonać test DNA na mutacje w genie HFE. Od razu trzeba sprawdzić czy to hemochromatoza. Bo ta choroba jest podstępna i po cichu niszczy organizm. Wiem co mówię, bo sama miałam wysokie żelazo i okazało się, że mam ten gen. Teraz mam upusty krwi i czuję się o niebo lepiej. Aha - lekarz pierwszego kontaktu zignorował to wysokie żelazo, sama drążyłam i sama zrobiłam sobie ten test. Z wynikiem poszłam do hematologa, który poprowadził mnie dalej i postawił diagnozę.

#Kasia A jakie objawy dodatkowe miało Pani przy tym schorzeniu.? No i ile podwyższone żelazo było?

#Kasia Witam, Pani Aniu mam objawy opisywane dokładnie jak przy tej chorobie - dodatkowo mam niedoczynność tarczycy. Żelazo wyszło mi delikatnie podwyższone 201,4 33,0 - 193 , ale ferrytyna w normie 34,60 13-150 . Czy to może być hemochromatoza, czy robić jeszcze jakieś badania? Monika

Mam wynik 185 żelaza to przekroczona norma,ale nie zadużo to cos powaznego?

#Miro Właśnie ja też mam nie za wiele przekroczone. Lekarz zapytała czy przyjmuję jakieś preparaty witaminowe . Dzień wcześniej przed badaniem najadłam się tatara z wołowiny, powiedziała że to mogło mieć wpływ.

U mnie wynik pokazał 716 ug dl . Jak reagować?

#Mj 716 to możliwe? Czy j a kas pomyłka

#Wiewior MJ sobie jaja najwyraźniej robi z chorób. Gdyby tak było w rzeczywistości leżałby w szpitalu bądź na OIOM-ie. To czysta kokieteria ze strony tej osoby. Proszę zignorować.

#Wiewior Moj maz 1300...i tracil przytomnosc..

Pani Kasiu jakie miała pani objawy?

Przeczytaj również

PCT – morfologia – wskazania, normy, interpretacja wyników badania prokalcytoniny
PCT – morfologia – wskazania, normy, interpretacja wyników badania prokalcytoniny
Czytaj nas w Google News

Może zainteresuje cię

Transaminazy – badanie – jakie są wskazania?

 
Markery nowotworowe – kiedy wykonać i jak się przygotować do badania?

 
Krzywa przegroda nosowa – jak wygląda? Przyczyny, objawy, sposoby leczenia, operacja

 
Sromotnik smrodliwy – jak wygląda, z czym można go pomylić, cena, nalewka

 
Świerzb – objawy, przyczyny, leczenie

 
Grypa typu B – objawy, przebieg, leczenie

 
Wałeczki w moczu – co oznaczają?

 
Tamaryndowiec – właściwości, dostępność, przepisy

 
Więcej o wybranych badaniach krwi
Brak artykułu
sekcja/krwi-section-big-1
Brak artykułu
sekcja/krwi-section-small-1
Brak artykułu
sekcja/krwi-section-small-7