Metoda Knausa-Ogino, zwana także kalendarzykową, pozwala na oszacowanie, w których dniach może dojść do zapłodnienia. Jest to naturalna metoda antykoncepcji. Opiera się na obserwacjach długości trwania cykli miesięcznych w ciągu roku. Wyliczenie najdłuższego i najkrótszego cyklu pozwala określić w przybliżeniu dni płodne kobiety.
Metoda kalendarzykowa (Knausa-Ogino) – czy chroni przed niechcianą ciążą?
Spis treści
Na czym polega metoda Knausa-Ogino?
Metoda Knausa-Ogino, częściej znana jako metoda kalendarzowa stosowana jest przy określaniu dni płodnych kobiety. Metoda ta została opisana przez Austriaka H. Knausa w latach trzydziestych XX wieku i równocześnie przez Japończyka K. Ogino. Obaj badacze niezależnie od siebie udowodnili, że tylko w okresie owulacji (jajeczkowania) może dojść do zapłodnienia. Tym samym obalono mit o największej zdolności do zajścia w ciążę w czasie krwawienia miesięcznego, jeszcze z czasów starożytności.
Przeczytaj też: Czym różnią się tabletki antykoncepcyjne?
Obecnie metoda Knausa-Ogino jest jednym ze sposobów naturalnej antykoncepcji. Parametrem umożliwiającym określenie dokładności metody jest wskaźnik Pearla. Jest to stosunek niespodziewanych ciąż do liczby badanych kobiet stosujących wybraną metodę antykoncepcji. W przypadku metody kalendarzowej parametr ten ma wartość szacowaną na od 14 do 50 na 100 badanych kobiet, co oznacza nawet co drugą niespodziewaną ciążę przy przestrzeganiu tej metody.
Przeczytaj również: Metoda Rötzera – czym jest, skuteczność, wady i zalety
Założenie metody Knausa-Ogino jest proste. W prawidłowo przebiegającym cyklu miesięcznym jajeczkowanie (owulacja, czyli zakończony proces produkcji gotowych do zapłodnienia komórek jajowych) występuje od 12 do 16 dni przed krwawieniem miesięcznym kolejnego cyklu menstruacyjnego. Nie jest to dokładnie połowa cyklu miesięcznego. Wszystko zależy od ilości dni między krwawieniami miesięcznymi. Na podstawie pierwszego dnia cyklu nie można określić momentu jajeczkowania, gdyż bywa on zmienny i zależny od czynników hormonalnych, środowiskowych czy towarzyszących infekcji. Natomiast czas od owulacji do kolejnego krwawienia miesięcznego jest stały dla każdej kobiety i trwa średnio 14 dni.
To też może Cię zainteresować: Dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna – szczegółowe informacje
Jak prowadzić kalendarzyk miesiączkowy?
Okres dojrzewania płciowego jest ważnym etapem życia człowieka. Prawidłowy jego przebieg warunkuje zdolność do prokreacji. U dziewczynek rozwój narządów płciowych rozpoczyna się około dwa lata wcześniej niż u chłopców – rówieśników. Za moment osiągnięcia dojrzałości płciowej u młodej kobiety uznaje się pierwsze krwawienie menstruacyjne. Jest to dowód na przygotowanie układu rozrodczego do implantacji zarodka i rozwoju płodu. Cykl menstruacyjny powtarza się średnio co 28 dni, w związku z czym u kobiet regularnie miesiączkujących z dużym prawdopodobieństwem można określić dni, w których jest największa szansa na zajście w ciążę. Z drugiej strony, taka wiedza pozwala zachować kobietom wstrzemięźliwość seksualną, jeżeli nie planują w najbliższym czasie posiadania potomka.
Zobacz też: Wszystko o kalendarzyku miesiączkowym
Aby osiągnąć jak najbardziej rzetelne wnioski należy pamiętać, że:
- Każdy pierwszy dzień cyklu miesięcznego objawia się krwawieniem menstruacyjnym.
- Długość cyklu to czas od pierwszego dnia miesiączki, występującej w danym miesiącu, do końca dnia poprzedzającego pierwsze krwawienie miesięczne następnego miesiąca.
- Długość kolejnych cykli miesięcznych może się różnić, aczkolwiek powinna mieścić się w fizjologicznej normie od 26 do 32 dni. W przypadku krótszych bądź dłuższych cykli metoda może dawać fałszywe wyniki.
- Jeżeli występuje jeden z punktów wymienionych powyżej, przy których metoda nie powinna być stosowana, należy zaniechać dalszych obliczeń, a w razie nieregularnych cykli i innych dolegliwości, koniecznie skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub ginekologiem.
Zobacz też: Jednoskładnikowa tabletka antykoncepcyjna
Zalety metody Knausa-Ogino
Łatwość obliczeń i brak ingerencji w organizm kobiety to niewątpliwe zalety metody Knausa-Ogino. Można oszacować, w którym momencie cyklu wypadają dni płodne, w trakcie których zwiększone jest prawdopodobieństwo zapłodnienia, korzystając z algorytmu:
- najkrótszy cykl – 18 dni = początek okresu płodnego,
- najdłuższy cykl – 11 dni = koniec okresu płodnego.
Działania te możliwe są w przypadku cyklów regularnych. Zaletą są proste wyliczenia, niewymagające dużo czasu i dociekliwych obserwacji innych objawów.
Sprawdź: Co zmniejsza skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?
Wady metody Knausa-Ogino
Wadą metody Knausa-Ogino jest jej mała skuteczność w antykoncepcji. Wskazuje na to wartość wskaźnika Pearla 14 – 50/100.
Sprawdź jeszcze: Metoda termiczna jako naturalna forma antykoncepcji
Wyliczenia oparte są na obserwacji cykli miesięcznych w ciągu całego roku kalendarzowego. Metoda ta nie powinna być stosowana u kobiet charakteryzujących się:
- nieregularnymi cyklami miesięcznymi,
- zaburzeniami hormonalnymi,
- nawracającymi infekcjami zarówno ogólnymi jak i związanymi z układem rozrodczym,
- wysokim poziomem stresu,
- z towarzyszącymi chorobami innych układów, ogólnoustrojowymi i psychicznymi.
U kobiet tych wyniki są błędne i oszacowanie dni płodnych jest skomplikowane i niewiarygodne.
Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji
„Metoda kalendarzyka małżeńskiego daje małą skuteczność”
Zdaniem eksperta
Metoda kalendarzyka małżeńskiego opiera się na stwierdzeniach, że jajeczkowanie następuje na 14 dni przed miesiączką. Komórka jajowa żyje około 24 godzin po owulacji, a plemniki są zdolne do zapłodnienia przez 48 do 72 godzin po stosunku (jednak niektóre badania wykazują, ze mogą żyć nawet do 6 dni).
Należy obserwować siebie przynajmniej przez rok, aby poznać długość cykli. U kobiet, u których występują cykle 28-dniowe, przyjmuje się, że okres płodności przypada miedzy 9. a 16. dniem cyklu. Jeśli mają miejsce cykle krótsze niż 28-dniowe, od początku okresu płodności odejmuje się tyle dni, o ile cykl jest krótszy od 28-dniowego, np. gdy cykl trwa 25 dni, należy odjąć 3 dni od okresu płodności, a wiec przy takim cyklu okres płodności rozpoczyna się już 6. dnia cyklu. Natomiast przy cyklu dłuższym dodaje się do końca okresu płodności tyle dni, ile cykl jest dłuższy od 28-dniowego, np. przy cyklu 32-dniowym koniec fazy płodnej przypada w 20. dniu cyklu.
W przypadku cyklów nieregularnych, w których wahania nie przekraczają 5 dni, początek okresu płodności oblicza się dla najkrótszego cyklu, a koniec dla najdłuższego. Aby jeszcze rozszerzyć margines bezpieczeństwa, należy dodać od 1 do 2 dni do początku i końca okresu płodności.
Metoda kalendarzyka małżeńskiego daje małą skuteczność antykoncepcyjną i wymaga dużej dyscypliny, dokładności, a także, co bardzo ważne, akceptacji przez partnera. Jest pewna tylko w przypadkach regularnego miesiączkowania oraz gdy stosunki są rzadkie. Należy pamiętać, że przemęczenie, stres, zmiana klimatu czy choroby odbijają się na funkcjonowaniu całego organizmu i jajeczkowanie może wystąpić nie w środku cyklu, a tuż po miesiączce albo przed nią. Wtedy metoda kalendarzyka zawodzi i kobieta stosująca ją zachodzi w nieplanowaną ciążę.
Opublikowano: 20.01.2014;
aktualizacja: 07.09.2021
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Magdalena Bizoń
Lekarz
Absolwentka II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie lekarz stażysta. Laureatka i uczestniczka wielu studenckich konferencji medycznych. Czynnie brała udział w działalności kół naukowych z zakresu ginekologii, diabetologii i pediatrii.
625
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 29.01.2023