Probiotyki to szczepy bakterii i drożdży o potwierdzonym korzystnym wpływie na zdrowie. Ich działanie prozdrowotne jest bardzo szerokie i obejmuje m.in. przywracanie równowagi mikroflory organizmu, wspomaganie układu odpornościowego, zapobieganie alergiom, zmniejszanie ryzyka chorób serca czy regulowanie rytmu wypróżnień. Mikroorganizmy probiotyczne znajdują się naturalnie w produktach spożywczych lub są do nich dodawane. Występują także w postaci preparatów farmaceutycznych.
Probiotyki – w czym jest najwięcej bakterii probiotycznych?
Spis treści
Najlepszy probiotyk, czyli jaki?
Probiotyki to szczepy mikroorganizmów, najczęściej bakterii fermentacji mlekowej, ale też drożdży, które wykazują korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka. Znajdują się zwykle w fermentowanych produktach mlecznych i kiszonkach.
Nazwa probiotyków wywodzi się z greckiego pro bios – dla życia. Pokazuje to, jak istotne znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia ma mikroflora. Za probiotyk można uznać tylko konkretny przebadany szczep, a nie np. ogół bakterii fermentacji mlekowej. Do najbardziej popularnych dobrych bakterii należy m.in. Lactobacillus casei DN-114 001, który znajdziemy w jogurtach wiodącego producenta. To właśnie symboliczne określenie na końcu nazwy mikroorganizmu gwarantuje, że szczep został przebadany pod kątem działania probiotycznego.
Aby bakterie lub drożdże mogły zostać uznane za probiotyki, muszą spełniać szereg wymagań. Muszą zachowywać żywotność i aktywność w przewodzie pokarmowym, pochodzić od ludzi, jeśli mają być stosowane u ludzi, być niepatogenne i nietoksyczne. Ważne jest, by miały ustaloną nowoczesnymi metodami genetycznymi przynależność do rodzaju, gatunku i szczepu, a także, by wykazywały wysoką odporność na enzymy trawienne, kwas żołądkowy i żółć, co umożliwia przeżycie w przewodzie pokarmowym.
Bakterie probiotyczne to takie, które są zdolne do przyczepiania się do śluzówki jelita i przeżycia w jego środowisku. Wykazują udokumentowany klinicznie pozytywny wpływ na zdrowie człowieka, są bezpieczne, pozbawione skutków ubocznych, wykazują stabilność oraz możliwość produkcji na dużą skalę.
Prozdrowotne działanie probiotyków było znane na długo przed stworzeniem ich definicji. Dziś, w dobie ogromnych możliwości nauki, potwierdzono szereg działań leczniczych mikroorganizmów probiotycznych.
Probiotyki a antybiotyk
Antybiotykoterapia może być bardzo dokuczliwa dla organizmu. Dobroczynne bakterie zasiedlające przewód pokarmowy i dbające o jego właściwą pracę pod wpływem działania antybiotyku giną wraz ze szkodliwymi patogenami. Skutek jest taki, że kuracja antybiotykiem często kończy się bólami brzucha, biegunką i wymiotami. Aby zapobiec tym przykrym działaniom niepożądanym po antybiotyku, podczas realizowania recepty na antybiotyk warto poprosić również o preparat zawierający probiotyk.
Należy pamiętać o zachowaniu kilkugodzinnej przerwy między zażyciem antybiotyku a probiotyku. Przyjmując obydwa preparaty równocześnie, sprawiamy, że bakterie probiotyczne zostają niszczone przez antybiotyk. Po zakończeniu przyjmowania antybiotyku wskazane jest zażywanie produktu probiotycznego jeszcze minimum tydzień od ukończenia leczenia.
Probiotyki ginekologiczne
Obecnie szeroko rozpowszechnione są probiotyki ginekologiczne. Produkty te są dostępne zarówno jako probiotyki doustne, jak i dopochwowe. Probiotyki dla kobiet także zawierają pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus. Obecność tych bakterii gwarantuje zachowanie prawidłowego, kwaśnego pH pochwy, a to zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji intymnych. Infekcje te mogą się powtarzać, a ich objawy to:
- pieczenie,
- swędzenie stref intymnych,
- upławy.
Probiotyki ginekologiczne zmniejszają ponadto ryzyko nawrotu infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Środki dopochwowe działają szybko, dlatego są wskazane zarówno w sytuacjach, gdy infekcja już się rozwija, jak i w profilaktyce. Jeżeli chcemy zastosować preparat probiotyczny profilaktycznie, możemy zdecydować się na tabletki doustne. Działanie probiotyków doustnych jest długotrwałe, jednak pojawia się dopiero po kilku tygodniach stosowania.
Probiotyk a prebiotyk
Sojusznikiem probiotyku jest tzw. prebiotyk. Jest to substancja obecna w produktach spożywczych lub dodawana do nich, której celem jest pobudzanie do rozwoju prawidłowej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Prebiotyki nie są rozkładane przez enzymy trawienne, ulegają za to fermentacji dzięki działaniu drobnoustrojów obecnych w przewodzie pokarmowym.
Można zatem w uproszczeniu powiedzieć, że prebiotyk jest pożywką dla probiotyku. Do prebiotyków zaliczamy m.in. błonnik, skrobię, inulinę, laktulozę. Wspierający się nawzajem duet probiotyku z prebiotykiem nosi nazwę synbiotyku.
Bakterie probiotyczne – jak probiotyki wpływają na zdrowie?
Okazuje się, że ogólny stan zdrowia jest w bardzo dużym stopniu powiązany ze stanem mikroflory jelitowej i funkcjonowaniem jelit. Probiotyki kolonizują środowisko jelita, uniemożliwiając rozwój bakterii chorobotwórczych i żyją w symbiozie z organizmem gospodarza. Większość z nas wie, że konieczny jest probiotyk przy antybiotyku. Antybiotyki niszczą nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale też te pozytywne zasiedlające organizm człowieka. Kuracja antybiotykami zmienia florę bakteryjną w ogromnym stopniu, dlatego warto stosować probiotyki nie tylko podczas przyjmowania leków, ale nawet do kilku miesięcy po intensywnym leczeniu.
Dobroczynne właściwości probiotyków są jednak o wiele szersze. Należy wymienić takie działanie jak:
- znoszenie efektu nietolerancji laktozy poprzez działanie enzymu wytwarzanego przez bakterie,
- eliminacja niekorzystnych dla zdrowia mikroorganizmów i zmniejszanie produkcji toksyn bakteryjnych,
- ochrona przed zakażeniami przewodu pokarmowego,
- poprawa funkcjonowania układu odpornościowego,
- działanie przeciwalergiczne.
Bakterie probiotyczne wykazują aktywność przeciwnowotworową, obniżają poziom złego cholesterolu, zmniejszają ryzyko chorób serca, przyczyniają się do spadku ciśnienia krwi. Dobre probiotyki zwiększają ochronę przed zakażeniami dróg moczowych i rodnych, wpierają leczenie zakażeń Helicobacter pylori, przeciwdziałają zaparciom, a także redukują wzdęcia. Pomagają również utrzymać dobre samopoczucie.
Pozytywny wpływ probiotyków na jelita wpływa także na zdrowie intymne. Zaburzona flora jelitowa to przyczyna częstych infekcji dróg rodnych, dlatego stosowanie bakterii probiotycznych jest bardzo dobrą metodą przywracającą równowagę mikroflory pochwy i ograniczającą zakażenia intymne.
Naturalne probiotyki – w czym jest najwięcej probiotyków?
Najbardziej znanymi źródłami probiotyków są fermentowane produkty mleczne: jogurt, kefir, maślanka oraz kwaśne mleko. To one stanowią najlepsze środowisko do życia korzystnych mikroorganizmów i umożliwiają ich dotarcie do jelit w dużym stopniu w stanie żywym. Trzeba zaznaczyć, że jedynie produkty z wymienioną na etykiecie nazwą szczepu mają udokumentowane działanie probiotyczne. Inne mogą, ale nie muszą oddziaływać prozdrowotnie na organizm. Jako probiotyk zwykle wybieramy jogurt, jednak to kefir może być dużo lepszym źródłem cennych mikroorganizmów, gdyż zawiera ponad 30 różnych gatunków bakterii i drożdży, przez co może mieć szersze działanie.
Jogurt i kefir to nie jedyne źródła bakterii probiotycznych. Znajdziemy je w:
- fermentowanych produktach mlecznych,
- kiszonej kapuście i kiszonych ogórkach,
- kwasie chlebowym,
- kwasie buraczanym,
- kefirze wodnym.
Probiotyki występują w mleku roślinnym (np. sojowym, ryżowym, kokosowym) fermentowanym z udziałem bakterii probiotycznych, sokach warzywnych i owocowych z dodatkiem bakterii probiotycznych, mięsnych produktach probiotycznych (głównie wędlinach niepoddanych ogrzewaniu), lodach, czekoladach, cukierkach, galaretkach z dodatkiem bakterii probiotycznych. Naturalne probiotyki dla niemowląt znajdziemy w mleku w proszku wzbogacanym liofilizowanymi bakteriami probiotycznymi. Dobre bakterie występują również w preparatach farmaceutycznych.
współpraca: lek. Agnieszka Zaremba-Wilk
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Diagnostyka obrazowa. Układ trawienny” red. naukowa Stanisław Leszczyński, Joanna Pilch-Kowalczyk, wyd. 2012 r.
Opublikowano: 12.04.2017;
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Aleksandra Żyłowska
Dietetyczka
Ukończyłam studia o specjalności Technologia, biotechnologia i analiza żywności oraz Usługi żywieniowe i dietetyka. Jestem zwolenniczką prostej, zdrowej kuchni i świadomych wyborów w codziennym odżywianiu. Do moich głównych zainteresowań należy wspomaganie leczenia chorób poprzez właściwe jedzenie, a także psychologiczne aspekty odżywiania i budowanie trwałych zmian nawyków żywieniowych. W życiu zawodowym łączę dwie pasje – zdrowe odżywanie i pisanie. Uważam, że edukacja żywieniowa jest bardzo istotna, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Chętnie podejmuję się prowadzenia edukacyjnych zajęć warsztatowych.
324
Komentarze i opinie (0)