Miód manuka – właściwości, opinie, cena – na co pomaga miód z Nowej Zelandii?

Miód manuka

W warunkach naturalnych miód manuka występuje na terenie Nowej Zelandii, a także południowo-wschodniej Australii. Nazwa manuka wywodzi się z języka maoryskiego i oznacza dosłownie „miód z drzewa herbacianego”, ponieważ miód manuka jest wytwarzany przez pszczoły właśnie z nektaru pochodzącego z drzewa herbacianego. To Maorysi, jako pierwsi odkryli ten produkt i docenili jego cenne właściwości.

Prawdziwy miód manuka charakteryzuje się gładką i gęstą konsystencją. Posiada ciemnobrązową barwę i lekko ziemisty posmak, przypominający nieco smak miodu wrzosowego. To właśnie przez ten charakterystyczny, lekko gorzki smak, miód manuka początkowo nie cieszył się zbyt dużym zainteresowaniem. Dopiero gdy zauważono, że bydło spożywające ten niechciany miód nie zapadało na choroby, zaczęto interesować się działaniem miodu manuka.

Pod względem składu, miód manuka nie różni się zbytnio od innych typów miodu. To, co go wyróżnia to wysoka zawartość metyloglyoxalu, w skrócie MGO – substancji o właściwościach bakteriobójczych, która znajduje się w nektarze roślin Leptospermum scoparium. W miodach tradycyjnych zawartość MGO jest śladowa. Z kolei w miodzie manuka stężenie MGO jest od kilku do kilkudziesięciu razy większe.

Miód manuka – właściwości

Apiterapia, czyli wykorzystywanie miodu do leczenia wielu dolegliwości, staje się coraz popularniejsze. Ze względu na swoje cenne właściwości nowozelandzki miód manuka jest coraz chętniej stosowany, również w Polsce. Badania naukowe dowodzą, że charakteryzuje się on licznymi właściwościami prozdrowotnymi. Działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie. Posiada korzystny wpływ na przewód pokarmowy, układ oddechowy, a także na skórę. Miód manuka stosowany jest między innymi na rany, w przypadku stanów zapalnych oraz owrzodzeń, a także zapalenia śluzówki jamy ustnej i bakteryjnego zakażenia przewodu pokarmowego.

Podstawowym składnikiem, który odpowiada za te szczególne, lecznicze właściwości miodu manuka jest metyloglyoxal. Substancja ta powstaje na skutek przemian dihydroksyacetonu, którego źródłem jest nektar z drzewa herbacianego. Razem z leptozyną (glikozydem pochodzącym z tej rośliny), MGO odpowiada za przeciwbakteryjną aktywność miodu manuka.

Poza tym miód ten to również źródło licznych związków fenolowych – fenolokwasów oraz flawonoidów. Pełnią one funkcję przeciwutleniaczy i możliwe, że to właśnie te związki odpowiadają za przeciwzapalne i stymulujące działanie miodu. Związki fenolowe występują także w miodach europejskich i odpowiadają za ich właściwości przeciwbakteryjne.

Przypuszcza się, że podobnie jak w przypadku miodów europejskich, tak i w przypadku miodu manuka na właściwości bakteriostatyczne oraz bakteriobójcze wpływ mogą mieć również inne czynniki. Przede wszystkim wysokie ciśnienie osmotyczne mające związek ze znaczną zawartością sacharydów oraz kwasowość.

Mimo że zawartość poszczególnych substancji w miodzie manuka, w tym również składników aktywnych nie jest już tajemnicą, to w dalszym ciągu dokładny mechanizm ich działania nie został poznany.

Miód manuka – na co pomaga?

Miód manuka charakteryzuje się szerokim zastosowaniem. Medycyna ludowa już od wieków zalecała spożywanie miodów, jako suplementów diety wspomagających funkcjonowanie organizmu. Obecnie wiadomo już, że składniki zawarte w miodzie wpływają korzystnie na działanie układu odpornościowego, wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe i antyoksydacyjne, poprawiają właściwości reologiczne krwi i obniżają jej ciśnienie, wspomagają ochronę wątroby i zwiększają wydzielanie żółci. Przez wzgląd na właściwości poprawiające naturalną odporność organizmu, miody polecane są przede wszystkim sportowcom preferującym zimowe dyscypliny.

Miód manuka może mieć zastosowanie w chorobach przewodu pokarmowego, oddechowego i jamy ustnej. Liczne badania potwierdzają korzystne działanie miodu manuka na żołądek, przede wszystkim w przypadku wrzodów, refluksu czy nadkwasoty. Ponadto przeciwdziała tworzeniu się płytki nazębnej i zapobiega zapaleniu dziąseł. Przyczynia się do redukcji ilości mikroorganizmów znajdujących się na skórze, zmienia wrażliwość drobnoustrojów na działanie antybiotyków, moduluje reakcje układu immunologicznego, hamuje rozwój zmian nowotworowych, a także chroni przed uszkodzeniami powodowanymi przez promieniowanie UV. Udowodniono również korzystne działanie miodu manuka w przypadku mukowiscydozy. Przyjmowanie miodu w formie wziewnej skutkuje zahamowaniem wzrostu bakterii, które przyczyniają się do rozwoju zakażenia.

Poza tym miód manuka może być stosowany w leczeniu, a także w profilaktyce biegunek, rzekomobłoniastego zapalenia jelit, perforacji jelita, ostrego rozdęcia okrężnicy czy nawet sepsy. Istnieją także badania wskazujące, że miód manuka ma właściwości zmniejszające odczyn zapalny. Może mieć zastosowanie w leczeniu infekcji oraz chronić rany pooperacyjne przed zakażeniami powodowanymi przez szczepy bakterii opornych na leczenie antybiotykami. Biorąc pod uwagę ciągle wzrastającą antybiotykooporność bakterii, te właściwości miodu manuka wydają się szczególnie istotne.

Miód z krzewu manuka wykorzystuje się do leczenia ran, także tych trudno gojących się, jak w przypadku owrzodzeń czy nowotworów. Badania dowodzą, że stosowanie opatrunków z miodem manuka u chorych z owrzodzeniami pozwala uzyskać szybsze i lepsze efekty, niż w przypadku opatrunków tradycyjnych. FDA, czyli amerykańska Agencja Żywności i Leków zarejestrowała opatrunek z miodem manuka, jako wyrób medyczny. Skuteczność takich opatrunków jest nawet wyższa niż opatrunków hydrożelowych.

Miód manuka znajduje zastosowanie także w dermatologii. Korzystnie wpływa na stan skóry, redukuje stany zapalne. Coraz częściej stanowi również surowiec do produkcji różnych kosmetyków do skóry. Miód manuka może być stosowany na trądzik. Hamuje powstawanie zmian zapalnych i łagodzi te już istniejące. Na rynku znaleźć można znaleźć wiele preparatów z miodem manuka w składzie – różnego rodzaju kremy, toniki, maseczki, a także mydła i szampony.

Miód manuka dla dzieci i dorosłych

Miód manuka wskazany jest zarówno dla dorosłych, jak i dzieci, które ukończyły pierwszy rok życia. Miodów nie wolno podawać niemowlętom, ponieważ grozi to ryzykiem wystąpienia botulinizmu dziecięcego. Jest to rzadka choroba, której sprzyja niedojrzała flora bakteryjna jelit u niemowląt. W przypadku dorosłych do rozwoju botulinizmu dochodzi bardzo rzadko. Niemal wyłącznie po stosowaniu intensywnej antybiotykoterapii czy też w przypadku anomalii układu pokarmowego. Oczywiście ostrożnie do spożywania miodów powinni podchodzić chorzy na cukrzycę, a osoby z alergią na miód, całkowicie z niego zrezygnować.

Miód manuka nie jest lekiem, zalicza się go do grupy tzw. żywności funkcjonalnej, w związku z tym nie istnieją ścisłe wytyczne dotyczące jego dawkowania. Jak stosować miód manuka? Można go spożywać tak samo, jak pozostałe rodzaje miodów. W celach profilaktycznych poleca się 2-3 łyżeczki miodu na czczo. Lecz nawet spożywanie jego większych ilości nie wpłynie negatywnie na zdrowie. Warto jednak pamiętać, że miody charakteryzują się dosyć wysoką wartością kaloryczną. Miód manuka w 100g zawiera ok. 324 kcal i jego nadmierne spożywanie może przyczyniać się do przyrostu masy ciała. Dlatego, mimo że jest zdrowy, nie należy z nim przesadzać.

Miód spożywać można pod wieloma postaciami – razem z pieczywem, jako dodatek do ciast, koktajli czy do owsianki. Miodem można także słodzić herbatę lub inne napoje. Jednak należy pamiętać, aby nie były zbyt gorące, bo miód straci większość swoich prozdrowotnych właściwości.

Miód manuka – rodzaje i cena

Warto wiedzieć, że na rynku dostać można kilka rodzajów miodu manuka, które charakteryzują się różną zawartością metyloglyoxalu. W miodach tradycyjnych zawartość MGO nie przekracza 10 mg w 1 kg miodu. Dla miodu manuka charakterystyczne jest stężenie wynoszące od 30 do 550mg, a nawet więcej. Dlatego na rynku spotkać można różne rodzaje miodu manuka oznakowane najczęściej, jako: MGO 30+, MGO 100+, MGO 250+, MGO 400+ czy też MGO 550+. Jednak nawet, jeżeli na etykietce produktu znajduje się informacja „miód manuka MGO 400+” to nie znaczy, że w produkcie znajduje się dokładnie 400mg MGO na 1 kg miodu. Może to być 480 lub nawet 500mg. Dokładną zawartość MGO w miodzie można sprawdzić na certyfikacie.

Czasami na etykietce miodu manuka znaleźć można oznakowanie UMF, czyli Unique Manuka Factor – wyjątkowy wskaźnik manuka. Takie oznaczenia miodu manuka wprowadzono w 1961 roku i przez wiele służyły one do oceny nadtlenkowej aktywności antybiotycznej miodu. Po wielu latach stwierdzono, że to metyloglyoxal odpowiedzialny jest za tę aktywność i od 2007 roku oznaczenie UMF zastąpiono wskaźnikiem MGO. Jednak jeszcze do dzisiaj można się spotkać z takim oznaczeniem miodu manuka. Zgodnie z przelicznikiem:

• UMF 5+ odpowiada wskaźnikowi MGO 83+,
• UMF 10+ odpowiada wskaźnikowi MGO 263+,
• UMF 12+ odpowiada wskaźnikowi MGO 356+,
• UMF 15+ odpowiada wskaźnikowi MGO 514+,
• UMF 18+ odpowiada wskaźnikowi MGO 696+,
• UMF 20+ odpowiada wskaźnikowi MGO 829+.

O miodzie manuka znaleźć można wiele opinii – głównie pozytywnych. Wynikają one z korzystnego wpływu miodu na samopoczucie i odporność. Te negatywne dotyczą przede wszystkim kwoty, jaką trzeba zapłacić za słoiczek miodu. Cena miodu manuka waha się od kilkudziesięciu, do nawet kilkuset złotych i uzależniona jest przede wszystkim od wielkości opakowania i zawartości metyloglyoxalu. Jest to jeden z najdroższych miodów na rynku. Wybierając miód manuka trzeba dokładnie czytać etykiety. Warto sprawdzić także miejsce pochodzenia. Miód z Nowej Zelandii będzie czystym miodem odmianowym. Z kolei miód pochodzący z Australii będzie już miodem wielokwiatowym. Jednak zgodnie z normami, ten z Australii również dopuszczony jest do sprzedaży pod taką samą nazwą.