Por – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

Por – jak wygląda?

Por przypomina wyglądem gigantyczną zieloną cebulę. Liście pora są płaskie i wydłużone, a łodyga skrócona. Roślina ta posiada silnie rozwinięty system korzeniowy. Jej korzenie sięgają do około 20 cm w głąb ziemi. Pędy kwiatostanowe pora wyrastają nawet na 2 metry.

W kuchni używany jest najczęściej jako jarzyna lub przyprawa. Por należy do rodzaju „czosnek”, podobnie jak cebula i czosnek pospolity. Roślina pochodzi z Azji Mniejszej.

Por – jak sadzić?

Jak wygląda uprawa pora? Pora sadzi się z rozsady lub nasion. Roślina wymaga słonecznego stanowiska, dobrze rozwija się na żyznej glebie gliniasto-piaszczystej. W czasie kiełkowania jest bardzo wrażliwa na suszę. Poza tym nie ma zbyt dużych wymagań cieplnych. Kiełkuje już w temperaturze zaledwie 4–5 stopni Celsjusza.

Por – kalorie, składniki odżywcze i witaminy

Dzięki zawartości flawonoidów i związków zawierających siarkę, warzywa z rodzaju czosnek są bardzo cennym składnikiem diety, wykazują szereg właściwości prozdrowotnych. Por jest dobrym źródłem witaminy K, B₆, manganu, miedzi, kwasu foliowego i witaminy C. Wszystkie wymienione związki wpływają na właściwości pora i jego korzystne działanie na organizm.

Zaletą jest niska kaloryczność pora – 100 g zawiera tylko 32 kcal, w związku z czym warzywo idealnie sprawdzi się u osób chcących pozbyć się nadprogramowych kilogramów. Posiada również niski indeks glikemiczny.

Por zawiera również kemferol, bardzo silny przeciwutleniacz polifenolowy, który może chronić przed chorobami serca i niektórymi nowotworami. Dodatkowo jest również doskonałym źródłem allicyny – związku siarki, który występuje również w czosnku i odpowiada za jego właściwości przeciwbakteryjne.

Poniżej wypisano zawartość białek, tłuszczów, węglowodanów oraz witamin i składników mineralnych w 100 gramach pora:

• białko – 0,8 g,
• tłuszcze – 0,2 g
• węglowodany – 7,9 g,
• błonnik pokarmowy – 1 g,
• witamina B₆ – 0, 12 mg,
• kwas foliowy – 24, 9 mcg,
• witamina C – 4, 4 mg,
• beta karoten – 506 mcg,
• witamina K – 26, 4 mcg,
• miedź – 0,06 mg,
• żelazo – 1,6 mg,
• mangan – 0,26 mg,

Por – właściwości jadalnej części pora

Większość badań nad warzywami z rodzaju czosnek zostało przeprowadzonych na zwierzętach lub liniach komórkowych. Istnieją rzetelne przesłanki naukowe, które wskazują, że spożywanie pora, cebuli i czosnku chroni przed wystąpieniem nowotworów, szczególnie nowotworu jelita grubego i żołądka.

Pory, podobnie jak cebula i czosnek, zawierają kilka korzystnych związków, które wykazują właściwości zmniejszające stan zapalny i wspierające pracę serca. Przykładowo, związkiem o działaniu przeciwzapalnym jest kempferol. Spożywanie zawierających go pokarmów pokarmów wiąże się również z mniejszym ryzykiem zawału serca i udaru mózgu. Co więcej – allicyna i inne związki mogą zmniejszać poziom cholesterolu we krwi, obniżać ciśnienie tętnicze krwi i zapobiegać zakrzepom.

Por może przyczynić się również do poprawy stanu mikroflory jelitowej, jest bowiem prebiotykiem, czyli substancją pobudzającą wzrost prawidłowej mikroflory jelitowej.

Omawiając właściwości pora, rośliny warto odpowiedzieć na pytanie, czy cały por jest jadalny? Do spożycia nadaje się zarówno cebula, jak i liście pora – czyli jego biała i zielona część.

Por – przepisy i zastosowanie

Por jest pożywnym i wszechstronnym dodatkiem do wielu dań. W przepisach sprawdzi się zarówno smażony, jak i duszony por. Idealnie podkreśli smak zup. W okresie jesienno-zimowym można również przygotować sok z pora.

Przed przygotowaniem potrawy z pora trzeba odciąć jego korzenie i ciemnozielone końce, a zachować białą i jasnozieloną część. Następnie należy go przeciąć wzdłuż i dokładnie umyć pod bieżącą wodą, ponieważ w liściach może zostać zgromadzony piasek. Pora można zjeść na surowo, ale również gotować, dusić czy piec. Idealnie skomponuje się z potrawami mięsnymi, zupami, dipami, sałatkami oraz potrawami z ziemniaków.

Przepis na zupę z pora

Z pora można przygotować zupę wielowarzywną. Do tego potrzebne będą:

• 2 ząbki czosnku,
• 1 średni por – zarówno biała, jak i zielona część,
• 1 łyżka oliwy z oliwek,
• 4 ziemniaki,
• litr bulionu drobiowego,
• 200 g świeżych szparagów,
• 200 g groszku cukrowego,
• 3–4 łyżki posiekanego szczypiorku i pietruszki,
• 2 łyżki jogurtu naturalnego,
• łyżka soku z cytryny,
• sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie: W dużym rondlu rozgrzać oliwę i dodać posiekanego pora. Podsmażać do momentu, aż warzywo lekko zmięknie, następnie dodać posiekany czosnek i smażyć jeszcze przez około minutę. Kolejno dodać bulion oraz obrane i pokrojone ziemniaki. Gotować na średnim ogniu do momentu, aż ziemniaki lekko zmiękną. Następnie należy zwiększyć temperaturę i dodać szparagi oraz groszek cukrowy. Po około 3–4 minutach ponownie zmniejszyć ogień i gotować pod przykryciem do miękkości warzyw. Następnie zupę zdjąć z ognia, dodać przyprawy wedle uznania oraz jogurt naturalny i zmiksować przy pomocy blendera. Zupę przelać do talerza i udekorować dodatkową łyżką jogurtu i posiekaną natką pietruszki.

Warto również pamiętać, że surowe pory można przechowywać w lodówce przez około tydzień, a poddane obróbce termicznej przez około 2 dni.

Por – przeciwwskazania. Czy można jeść pora w ciąży?

Por w ciąży może być spożywany. Warzywo to u zdrowych osób nie wykazuje skutków bocznych. Może jedynie zwiększyć produkcję gazów – efektu fermentacji jelitowej.

W związku z tym, że por wykazuje działanie wzdymające może nasilać objawy u osób cierpiących na zespół jelita drażliwego lub innych chorób jelit. Por nie będzie również wskazany u osób, które z powodów medycznych muszą stosować dietę lekkostrawną.