Jak powstaje kawa rozpuszczalna?
Kawa rozpuszczalna jest jednym z najbardziej popularnych napojów na świecie, cenionym za wygodę i szybkość przygotowania. Pierwsze próby jej stworzenia datuje się na XIX wiek. Jednak tak naprawdę dopiero w XX wieku, dzięki takim postaciom jak Satori Kato i Maximilian Bircher-Benner, oraz wielkim korporacjom, kawa rozpuszczalna stała się produktem masowym.
Jak powstaje kawa rozpuszczalna?
Wybór surowca – ziarna kawy
Produkcja kawy rozpuszczalnej zaczyna się od wyboru odpowiednich ziaren kawowca. Najczęściej wykorzystywane do tego celu są ziarna arabiki (Coffea arabica). Są one importowane m.in. z krajów, takich jak: Brazylia, Kolumbia czy Wietnam, gdzie kawowiec uprawiany jest na plantacjach.
Po zebraniu ziarna są poddawane procesowi suszenia, który pozwala na ich dalszą obróbkę.
Przeczytaj również:
Napoje energetyczne – właściwości, skład. Czy energetyki są szkodliwe?
Palenie ziaren
Ziarna kawy, po obróbce wstępnej, są poddawane paleniu. Jest to jeden z najważniejszych etapów, który decyduje o smaku i aromacie kawy.
Ziarna są poddawane paleniu w temperaturze od 180°C do 250°C. Czas trwania tego procesu jest różny, w zależności od tego, czy kawa ma być łagodna, średnio intensywna czy mocno palona.
Mielenie i ekstrakcja
Po wypaleniu ziarna kawy są mielone na drobny proszek. Następnie mielona kawa jest poddawana procesowi ekstrakcji. Polega on na rozpuszczeniu składników rozpuszczalnych w wodzie pod wysokim ciśnieniem i w odpowiedniej temperaturze. W przypadku kawy rozpuszczalnej najczęściej stosuje się metodę ekstrakcji na gorąco, gdzie woda o temperaturze ok. 180–200°C jest przepuszczana pod ciśnieniem przez kawę.
Celem ekstrakcji jest uzyskanie jak największej ilości substancji smakowych i aromatycznych w jak najkrótszym czasie. Dodatkowo, w tym etapie usuwa się niepożądane substancje, które mogłyby wpływać negatywnie na jakość końcowego produktu.
Przeczytaj również:
Kofeina – co to jest, w czym jest, jak działa na organizm, czy można ją przedawkować?
Filtracja i koncentracja
Po ekstrakcji uzyskuje się płynny koncentrat kawy, który następnie poddaje się filtracji, aby usunąć wszelkie pozostałości stałe. Po filtracji następuje proces koncentracji, w którym woda jest odparowywana z płynnego ekstraktu. Uzyskany koncentrat jest dużo bardziej intensywny pod względem smaku i aromatu.
Suszenie – metoda liofilizacji i suszenia rozpyłowego
Jednym z kluczowych etapów produkcji kawy rozpuszczalnej jest jej suszenie. Są dwie główne metody suszenia wykorzystywane w produkcji kawy rozpuszczalnej: liofilizacja i suszenie rozpyłowe.
Liofilizacja to proces, który polega na szybkim zamrożeniu koncentratu kawy i usunięciu wody poprzez przemianę ciała stałego w gaz. Dzięki temu kawa instant zachowuje swoje właściwości aromatyczne, smakowe i świeżość.
Z kolei suszenie rozpyłowe polega na rozpylaniu koncentratu kawy w gorącym powietrzu, gdzie woda szybko paruje, pozostawiając suchą kawę w postaci drobnego proszku. Ta metoda jest szybsza i tańsza od liofilizacji, ale może wiązać się z utratą części składników aromatycznych i smakowych.
Kawa instant – czy jest zdrowa?
Kawa rozpuszczalna jest szybka w przygotowaniu, ale czy zdrowa? Przyjrzyjmy się jej plusom i minusom.
Kawa rozpuszczalna, podobnie jak kawa parzona, jest źródłem antyoksydantów, które mają właściwości ochronne wobec komórek organizmu. Pomagają w walce z wolnymi rodnikami, które są odpowiedzialne za procesy starzenia się organizmu oraz uszkodzenia komórek.
Ponadto kawa rozpuszczalna zawiera kofeinę, która ma korzystny wpływ na koncentrację i poziom energii. Niektóre źródła podają, że może mieć również działanie neuroprotekcyjne, a tym samym znaczenie w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych [1]. Przy czym należy pamiętać, że kofeina wykazuje korzystne działanie tylko wtedy, jeśli nie jest spożywana w nadmiarze. W takiej sytuacji może powodować m.in. bóle głowy, nerwowość czy problemy ze snem.
Z drugiej strony kawa instant (szczególnie wypijana w dużych ilościach) może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie. Wynika to m.in. z potencjalnego zanieczyszczenia akrylamidem. Jest to związek , który został sklasyfikowany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) jako prawdopodobnie rakotwórczy (grupa 2a).
Kawa rozpuszczalna czy prawdziwa?
Wybór pomiędzy kawą prawdziwą (ziarnistą lub mieloną) a kawą rozpuszczalną zależy od preferencji smakowych, wygody i wpływu na zdrowie. Obie mają swoje zalety i wady, ale w kontekście wartości odżywczych i jakości napoju, kawa prawdziwa jest uważana za lepszy wybór.
Decyzja, która kawa jest lepsza, zależy od indywidualnych potrzeb. Kawa prawdziwa jest preferowana przez osoby szukające pełniejszego smaku i większej ilości składników odżywczych. Kawa rozpuszczalna natomiast, choć mniej wartościowa pod względem zdrowotnym, jest ceniona za szybkość i prostotę przygotowania.
