Grejpfrut – właściwości i zastosowanie. Czy warto pić sok z grejpfruta?

Grejpfrut – co to jest?

Po raz pierwszy odkryto go na Karaibach, a dokładniej na wyspie Barbados. To naturalnego pochodzenia połączenie pomelo i pomarańczy, choć ma nieco grubszą i twardszą skórkę. Niezależnie czy to grejpfrut czerwony, grejpfrut zielony czy biały grejpfrut, w tym słodko-gorzkim owocu kryje się jednak niebywała ilość prozdrowotnych składników odżywczych. Choć niekoniecznie w połączeniu z lekami – bo wówczas ten produkt może okazać się niebezpieczny – to jednak warto wprowadzić go do jadłospisu, choćby sok grejpfrutowy.

Czy grejpfruty są zdrowe? Właściwości grejpfruta powodują, że jest wręcz uznawany za jeden z najzdrowszych owoców. Zwykle grejpfruty ważą około 150 gramów, są bardzo soczyste, kwaskowate, a ich słodkość zależy przede wszystkim od miejsca uprawy i typu – można bowiem spotkać różne kolory tego owocu, od białego przez zielony, różowy, do pomarańczowego i czerwonego. Niektóre rodzaje grejpfrutów nie mają pestek, inne zaś mogą zawierać ich aż do 50.

Zobacz też: Zasady diety grejpfrutowej

Grejpfrut – właściwości i witaminy

Grejpfrut to dobre źródło witaminy A – 100 g zawiera około 1150 IU tego składnika. Witamina A jest niezbędna dla utrzymania funkcji błon śluzowych i skóry. Spożywanie jej odpowiedniej ilości z owoców i warzyw działa antynowotworowo, szczególnie w stosunku do układu oddechowego i jamy ustnej. Niedaleko od witaminy A do karotenoidów – związków bioaktywnych, takich jak likopen, beta-karoten, luteina. Te antyoksydanty można także znaleźć w grejpfrucie w bardzo korzystnych dla zdrowia ilościach. Wspomniane karotenoidy są niezbędne dla funkcjonowania narządu wzroku, a ponadto ochraniają skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, a nawet redukują ryzyko nowotworu prostaty u mężczyzn.

Opisywany owoc to także doskonały sposób na dostarczenie witaminy C do organizmu. Ile witaminy C ma grejpfrut? 100 g owocu to około 31 mg tej witaminy, co równa się połowie dziennego rekomendowanego spożycia tego składnika.

W grejpfrucie można znaleźć także witaminy z grupy B oraz wapń, magnez, fosfor i potas, a także miedź i mangan. Natomiast nie są to na tyle istotne ilości, by twierdzić, że grejpfrut jest ich dobrym źródłem – 100 g tego owocu pokrywa dzienne zapotrzebowanie na te związku tylko w kilku procentach.

Sprawdź też: Jak przygotować fit deser?

Grejpfrut – kalorie i odchudzanie

Ile kalorii ma grejpfrut? Bardzo niewiele, bo tylko 42 kcal w 100 g, czyli około 60 kcal w jednej sztuce. Co prawda aż 91 proc. kalorii pochodzi w nim z węglowodanów, 6 proc. z białka i 3 proc. z tłuszczu. Jednocześnie jednak, grejpfrut jest sprzymierzeńcem odchudzania, bo zawiera pektynę – rodzaj błonnika nierozpuszczalnego. Błonnik pęcznieje w układzie pokarmowym, dzięki czemu dłużej odczuwa się sytość po spożyciu pokarmu w niego bogatego. Dzięki temu dłużej nie czuje się głodu, a jednocześnie nie zjada się nadmiernej ilości kalorii, jako że spożyty pokarm powiększa nieco objętość podczas trawienia.

Ponadto pektyny działają przeciwnowotworowo, zmniejszając czas pasażu jelitowego, a przy tym redukując okres bezpośredniego kontaktu błony śluzowej jelit z potencjalnymi toksycznymi, i substancjami znajdującymi się w układzie pokarmowym lub będącymi metabolitami po trawieniu.

Grejpfrut i indeks glikemiczny idą w parze – ten owoc ma IG równy 25, co plasuje go wśród produktów o najniższym indeksie glikemicznym. Oznacza to, że po spożyciu grejpfruta nie dochodzi do nagłego wzrostu glikemii we krwi. To szczególnie korzystna cecha dla osób z cukrzycą czy insulinoopornością.

Badania wskazują, że korelacje grejpfrut a cukrzyca wypadają bardzo korzystnie, bowiem regularne spożycie tego owocu może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na tę chorobę, jak i również redukuje szansę wystąpienia otyłości czy chorób sercowo-naczyniowych. Na przykład w badaniu z 2012 roku wykazano, że już 6 tygodni regularnego spożywania połowy grejpfruta skutkowało redukcją masy ciała i polepszeniem profilu lipidowego u badanych. Tym niemniej, wyniki tego badania były ograniczone chociażby liczbą uczestników, zatem w 2017 roku przeprowadzono metaanalizę (przegląd wielu badań), w której ostatecznie odpowiedziano na pytanie, czy grejpfruty odchudzają: nie ma bezpośredniego wpływu grejpfrutów na odchudzanie, ale ich spożycie znacznie redukuje ciśnienie krwi i poprawia profil lipidowy w organizmie.

Grejpfrut a leki

Interakcje pomiędzy substancjami zawartymi w grejpfrucie a lekami są dobrze zbadane. Stąd tez mówi się, by nie spożywać tych owoców ani soku grejpfrutowego podczas jakichkolwiek kuracji farmakologicznych. Najbardziej jest to związane z metabolizowaniem składników dostarczanych do organizmu przez tzw. system cytochromu P450. Odpowiada on za wchłanianie substancji odżywczych, ale i substancji czynnych zawartych w lekach.

Wykazano, że grejpfrut czy sok grejpfrutowy mogą zmniejszać koncentrację wspomnianego enzymu nawet o kilkadziesiąt procent. W ten sposób działają zawarte w cytrusach flawonoidy – hesperydyna, narirutyna i naringenina. Taki wpływ może się utrzymywać nawet do 3 dni po spożyciu grejpfruta lub soku z niego. Może to prowadzić do zwiększenia biodostępności leku, a więc wzmocnienia jego efektu działania, ponieważ brak odpowiedniej ilości enzymów powoduje, że lek nie jest rozkładany w organizmie.

Łączenie grejpfruta i leków może – w zależności od rodzaju środka farmakologicznego – doprowadzić do uszkodzenia wątroby, obniżenia lub zwiększenia tętna, problemów żołądkowo-jelitowych czy uszkodzenia nerek, a nawet zmęczenia i ataków lęku.

Grejpfrut w ciąży

Czy grejpfrut w ciąży to dobre rozwiązanie? Otóż, wbrew powszechnej opinii – tak. Jak wcześniej wspomniano, jest on źródłem błonnika i witamin, a kobieta w ciąży powinna tym bardziej pilnować zbilansowanego jadłospisu.

Można spotkać opinie, że grejpfrut w ciąży jest szkodliwy. Wzięły się one z faktu, że to owoc powodujący zwiększenie dolegliwości refluksowych. Jeśli więc kobieta w ciąży odczuwa te dolegliwości bardzo dotkliwie, warto ograniczyć produkty wzmagające wytwarzanie kwasu żołądkowego, w tym cytrusy. Natomiast jeśli nie współistnieją dolegliwości refluksowe, spożywanie grejpfruta w ciąży może być pomocne w kwestii zaparć ciążowych.

Wyciąg z pestek grejpfruta

Medycyna alternatywna, a dokładniej: fitoterapia, opiera się o działanie naturalnych składników, np. ekstraktów roślinnych na organizm człowieka. Ekstraktowi z pestek grejpfruta przypisuje działanie przeciw drobnoustrojom i szkodliwym mikroorganizmom. Badania naukowe nie potwierdziły jednak, jakoby wyciąg z pestek grejpfruta miał przeciwdziałać drobnoustrojom. Domniema się natomiast, że takie właściwości mogą mieć substancje chemiczne używane w procesie przygotowywania świeżych pestek grejpfruta do sprzedaży.

Co zrobić z grejpfruta?

Pierwszym i najprostszym pomysłem jest sok grejpfrutowy. Poleca się do tego wyciskarki, ponieważ powstający dzięki nim napój jest aksamitny i klarowny. Ciekawym, choć nieco nowatorskim pomysłem jest dżem z grejpfruta. Powstaje on w kilku etapach, od gotowania owoców w całości, przez drążenie skórek, do gotowania miąższu z cukrem, pektyną i przyprawami. Daniem, które z pewnością też warto spróbować jest sałatka z grejpfrutem – natomiast w jej przypadku zaleca się eksperymentowanie, ponieważ to na tyle wdzięczne owoc, że większość zestawień z nim smakuje wybornie.